ကားလ္မာ့က္စ္ အတၳဳပၸတၱိအက်ဥ္းႏွင့္မာ့က္စ္ဝါဒကိုရွင္းျပခ်က္တခု (ဗလာဒီမာအီလ်စ္ခ္်လီနင္) ရဲေဘာ္ေအာင္ထက္ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစား၏လူတန္းစားဆိုင္ရာနည္းပရိယာယ္ အင္မတန္ေစာတဲ့ ၁၈၄၄-၄၅ ခုႏွစ္ ကာလမ်ားကတည္းကပဲ မာ့က္စ္ဟာ အေစာပိုင္း႐ုပ္ဝါဒရဲ႕အားနည္းခ်က္ေတြ- ဆိုလိုတာ လက္ေတြ႕ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ငန္းျဖစ္ေပၚဖို႔အေျခအေနေတြ၊ ဒါမွမဟုတ္အေရးပါမႈကိုနားမလည္မႈေတြ-ကို စူးစမ္းေလ့လာၿပီးေနာက္ သူဟာ သူ႕တသက္တာမွာ သူ႕ရဲ႕သေဘာတရားေရးလုပ္ငန္းနဲ႔အတူ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားရဲ႕နည္းပရိယာယ္ျပႆနာေတြကို တရံမလပ္ သတိျပဳအာ႐ုံစိုက္ခဲ့ပါတယ္။ သူ အာ႐ုံစိုက္ျပဳစုခဲ့တာေတြကို ပမာဏႀကီးမားလွတဲ့ မာ့က္စ္ရဲ႕ေရးသားခ်က္ေတြထဲမွာ ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္၁၉၁၃ခုႏွစ္မွာထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ သူနဲ႔ အိန္ဂယ္တို႔ရဲ႕ အျပန္အလွန္ေပးစာေလးတြဲထဲမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ေရးသားခ်က္ေတြကို အားလုံးစုစည္းတာ၊ စစ္ေဆးတာ၊ ေလ့လာသုံးသပ္တာ မလုပ္ရေသးပါဘူး။ ဒီေတာ့ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ဒီေနရာမွာမာ့က္စ္က ဒီနယ္ပယ္အေၾကာင္းမပါရင္ ႐ုပ္ဝါဒဟာမျပည့္စုံ၊ တဖက္သတ္က်၊ အသက္မဲ့ေန လိမ့္မယ္လို႔ သေဘာထားခဲ့ေၾကာင္း သူ႕ရဲ႕ ေယဘုယ် အက်ဆုံးနဲ႔ တိုးေတာင္းလွတဲ့ မွတ္ခ်က္ေတြကေန ေကာက္ယူလို႔ရေၾကာင္း ေျပာတာနဲ႔ပဲ ေက်နပ္ရပါတယ္။ မာ့က္စ္က ပစၥည္းမဲ့ လူတန္းစား နည္းပရိယာယ္ရဲ႕ အေျခခံလုပ္ငန္းကို သူ႕ရဲ႕ အႏုပဋိေလာမ႐ုပ္ဝါဒ ကမၻာ့အျမင္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဖြင့္ဆိုခ်က္ေတြနဲ႔အညီ တိတိက်က် ေဖာ္ျပခဲ့ ပါတယ္။ ေရွ႕တန္းေရာက္လူတန္းစားရဲ႕ မွန္ကန္တဲ့နည္းပရိယာယ္ဆိုတာဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း တရပ္မွာရွိတဲ့ လူတန္းစား အားလုံးအၾကားက… Read More »

ကာခ်ဳပ္နဲ႔စစ္တပ္မ်က္ႏွာကို ၾကည့္ေနရေသာ အစုိးရနဲ႔လႊတ္ေတာ္ (မင္းေဝ) အေရးေတာ္ပုံဂ်ာနယ္၊ အတြဲ(၂) အမွတ္ ၇ “ ရာႏႈန္းျပည့္သာ အႏုိင္ရေအာင္မဲေပးပါ၊ က်န္တာ ကၽြန္မတုိ႔ ၾကည့္လုပ္ပါ့မယ္” ဆုိတဲ့ ဒီခ်ဳပ္အစုိးရ ၾကည့္လုပ္ေနရတဲ့ပံုပါပဲ။ လတ္တေလာ ေပၚေပါက္ျဖစ္ပြားလာေနတဲ့ အေျခအေနေတြရဲ႕ဖိအားမ်ိဳးစံုက ဒီခ်ဳပ္အစုိးရအဖုိ႔ (ကာလံု) အစည္းအေဝး မဟုတ္ေသာ္လည္း ကာလံုကိစၥေတြကို အဆံုးအျဖတ္ေပးၾကတဲ့ အထူးအစည္းအေဝးေခၚၾကရတဲ့ အေနအထားကို ဆုိက္ေရာက္သြားေစပါတယ္။ အစည္းအေဝးအစီအစဥ္ကုိ ၾကည့္ျပန္ေတာ့လည္း စစ္တပ္နဲ႔သက္ဆုိင္တာေတြခ်ည္းအဓိက ျဖစ္္ေနတယ္။ ၾကည့္ရတာ “အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္လုံၿခဳံေရးဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္းသည့္အထူးအစည္းအေဝး”ဆုိတဲ့ ဒီအစီအမံကို ဒီခ်ဳပ္ အစိုးရဘက္က အေရးေပၚ ထြင္လုိက္ရတာပဲလို႔ယူဆပါတယ္။ ဒါဟာ လက္ေတြ႔အားျဖင့္ ၁၁ ဦးပါ(ကာလံု)ကို ေရွာင္လႊဲလိုက္တဲ့ သေဘာလုိ႔ ျမင္တယ္။ (ကာလံု) အစည္းအေဝးသာေခၚရင္ ဒီခ်ဳပ္ အစုိးရရဲ႕အဆံုးအျဖတ္အခန္းက အားနည္းလွတယ္မဟုတ္လား။ ၁၁ ဦး(ကာလံု)မွာ သမၼတ၊ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ႏွစ္ဦးနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးပဲ ဒီခ်ဳပ္အစုိးရဘက္က ပီပီျပင္ျပင္ ရပ္တည္မယ့္သူရွိတာ မဟုတ္လား။ အကယ္၍ ၁၁ ဦးပါ (ကာလံု) အစည္းအေဝးသာေခၚလိုက္ရင္ အစည္းအေဝးရလဒ္ျဖစ္တဲ့ “ သမၼတရံုးသတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ (၁/၂၀၁၆)”… Read More »

ပ်ားရည္ဆမ္းလြန္ ဗမာျပည္ႏိုင္ငံေရး ေမာင္သန္းျမေ႐ႊ အေရးေတာ္ပုံ ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ(၂) အမွတ္ ၇ ေဆာင္းပါး ဒီခ်ဳပ္အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီး ပ်ားရည္ဆမ္း ၆ လ အတြင္း ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ျပည္ပခရီးစဥ္ေတြမွာ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရး ရလဒ္သစ္ေတြ ရရွိလာတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း ျပည္တြင္းေရးျပႆနာ ကိုင္တြယ္ရာမွာ မထိရက္မတို႔ရက္ ျဖစ္ေနတုန္းပဲ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေကာေဇာနီခင္းႀကိဳဆိုတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ခရီးမွာ သမၼတရွီက်င့္ဖ်င္က နယ္စပ္တည္ၿငိမ္ေရး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖဳိးေရးအတြက္ မိတ္ေဆြေကာင္းပီသစြာ ကူညီမယ္၊ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈကို ျမႇင့္တင္မယ္လို႔ ေျပာတယ္။ အိမ္ျဖဴေတာ္နဲ႔ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံသို႔ သြားေရာက္တဲ့ အေမရိကန္ခရီးမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္တဦးရဲ႕ အေဆာင္အေယာင္မ်ားနဲ႔ ဧည့္ဝတ္ျပဳ ခံရကာ သမၼတအိုဘားမားက ရသင့္တဲ့ဆုလာဘ္အျဖစ္ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ႐ုပ္သိမ္းဖို႔ရွိေၾကာင္း ေၾကညာတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ေတာင္ၿပဳိကမ္းၿပဳိ အႏိုင္ရကာ အရပ္သားတပိုင္းအစိုးရအျဖစ္ ေပၚထြက္လာတဲ့ ဒီခ်ဳပ္အစိုးရအဖို႔ အေျခအေနသစ္မွာ ျပႆနာသစ္မ်ားက ေစာင့္ႀကိဳေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ပဆက္ဆံေရးမွာ အျပင္ကအပူ အတြင္းမကူးေအာင္၊ အတြင္းကအပူ အျပင္ကိုမကူးေအာင္ ရြဲ႕ေစာင္းေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးကို… Read More »

လူ႕အခြင့္အေရးဆိုတာ ညီေ႒းေက်ာ္ (အေရးေတာ္ပုံဂ်ာနယ္၊ အတြဲ(၂) အမွတ္ ၇) သူရဦးေ႐ႊမန္း ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းသလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေမရိကန္ခရီးမွ ေရႊအိုးရြက္ျပန္လာခဲ့တယ္။ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈ ႐ုပ္သိမ္းျခင္းနဲ႔ အမည္ပ်က္စာရင္းမွ ပယ္ဖ်က္ျခင္းဆိုတဲ့ ဆုလာဘ္ကို သယ္ေဆာင္လာ႐ုံတင္မက၊ အပိုဆုအျဖစ္ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္တြင္ ျမန္မာျပည္လူ႕အခြင့္အေရးကိစၥ ႏွစ္စဥ္ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးရာမွ ယခုႏွစ္အဖို႔ ကင္းလြတ္ခြင့္ကိုလည္း သယ္ေဆာင္လာခဲ့တယ္။ ဒါ့အျပင္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးေဆာင္ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ျမန္မာျပည္မိတ္ေဆြႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ဆိုတဲ့ ျမန္မာ့အေရး ေစာင့္ ၾကည့္အဖြဲ႕ကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းႏိုင္ခဲ့တယ္။ ထိေရာက္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား မျမင္ေတြ႕ရေသးဘဲ စစ္ခ႐ိုနီေတြကို ဒီေလာက္ထိ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ မေပးသင့္ေၾကာင္း လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ HRW လိုအဖြဲ႕မ်ားက ေထာက္ျပေနတဲ့ၾကားက လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ေပးလိုက္တာ ျဖစ္တယ္။ သက္တမ္းကုန္ဆုံးခါနီး သမၼတအိုဘားမားအစိုးရက အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီ ေအာင္ျမင္မႈျပယုဂ္အျဖစ္ ဗမာျပည္ ဒီမိုကေရ စီနဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရး တိုးတက္မႈရွိေၾကာင္း ဗန္းတင္ခ်င္ေနတာ ထင္ရွားပါတယ္။ တကယ္ပဲ ဗမာျပည္မွာ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ေလ်ာ့ပါးသြားၿပီလား။ သတင္းသမားတဦးရဲ႕ အေမးကို ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္က လူအခြင့္အေရးျပႆနာ… Read More »

ရဲေဆးတင္ေနတဲ့ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ဗိုလ္ေက်ာ္ေဆြ ေဇာ္လတ္ (အေရးေတာ္ပုံဂ်ာနယ္၊ အတြဲ(၂) အမွတ္ ၇) ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ဗိုလ္ေက်ာ္ေဆြရဲ႕ ေျပာစကားေတြၾကားလိုက္ရပါတယ္။ “ ရဲေဆးတင္တယ္”ဆုိတဲ့ စကားက ဒီတခါေတာ့ အသံုးအႏႈန္းနဲ႔ ျဖစ္ရပ္က ကြက္တိပဲလုိ႔ ဆိုရမယ္။ ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ့ “က်ီးကန္းျပင္ – ကိုးတန္ေကာက္ – ငါးခူရအေရး ” မွာ အရွက္တကြဲ အက်ိဳးနည္းျဖစ္သြားရတဲ့ သူ႔လက္ေအာက္က ရဲတပ္ဖြဲ႔အတြက္ ရဲေဆးတင္ေပးဖုိ႔ အဓိကသြားရတဲ့ ခရီးစဥ္မုိ႔ပဲ။ သူက ဘုိလိုလည္းေျပာပါတယ္။ “ moral courage ရေအာင္ ငါျပန္လုပ္ေပးမယ္” တဲ့။ ရဲေဆးတင္ပံု တင္နည္းကေတာ့ သင္းတယ္။ (ဗကပ)နဲ႔ တုိက္ခဲ့ဖူးသူကို ပြဲထုတ္ၿပီး ရဲေဆးတင္ရတာျဖစ္တယ္။ စစ္ဗိုလ္စစ္သားထဲမွာေတာ့ (ဗကပ)နဲ႔ စစ္တုိက္ရတာက သူတုိ႔အၾကား မွာ ႂကြားစရာ၊ ဂုဏ္ယူစရာတစ္ခုပဲ ထင္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္နဲ႔ သူတုိ႔စစ္ဗိုလ္ေတြ အခ်င္းခ်င္းအၾကားမွာလည္း အျပန္အလွန္ ေက်ာၾကပံုေပၚတယ္။ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးတင္ (ဗကပ)နဲ႔ ရဲေဆးတင္ေနတာ မဟုတ္ပါ။ စစ္တပ္ပုိင္ “ျမဝတီသတင္းစာ” အာေဘာ္ကေန ၃… Read More »

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလား၊ ေဝးေသးတယ္ (ေစာအယ္ထူး) (အေရးေတာ္ပုံဂ်ာနယ္၊ အတြဲ(၂) အမွတ္ ၇) ေခတ္သစ္ဗမာျပည္သမိုင္းမွာ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕စနစ္ကို ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ရင္းနဲ႔ အမ်ိဳးသားစည္းလုံးညီၫြတ္ေရးကို ခက္ခက္ခဲခဲနဲ႔ တည္ေဆာက္ခဲ့ရတာျဖစ္တယ္။ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕စနစ္ကို ျပတ္ျပတ္သားသားဆန္႔က်င္ႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္မွာ အမ်ိဳးသား စည္းလုံး ညီၫြတ္ေရးစိတ္ဓာတ္ဟာ အျမင့္ဆုံးအဆင့္ကိုေရာက္တတ္ၿပီး ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕စနစ္ကို ဆန္႔က်င္ရာမွာ ေတြေဝယိမ္းယိုင္မႈေတြ ေပၚေပါက္တဲ့ အခါမွာ အမ်ိဴးသားစည္းလုံးေရး စိတ္ဓာတ္ဟာလည္း ေလ်ာ႔ရဲလာကာ အမ်ိဳးသားစည္းလုံး ညီၫြတ္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ထိခိုက္နစ္နာမႈေတြ ရွိတတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုအမ်ိဳးသားစည္းလုံးညီၫြတ္ေရးကို အဆင့္ဆင့္၊ အေကြ႕အေကာက္၊ အခက္အခဲအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေက်ာ္ျဖတ္လာၾကရင္းနဲ႔ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီးကာလကို ေရာက္လာလာတဲ့အခါ နယ္ခ်ဲ႕ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကိုေတာ္လွန္ဖို႔ လုံးပန္းၾကရင္းနဲ႕ တည္ေဆာက္လိုက္တဲ့ အမ်ိဳးသား စည္းလုံးညီၫြတ္ ေရးဟာ သမိုင္းမွာ တခါမွမရွိခဲ့ဖူးတဲ့ အမ်ိဳးသားစည္းလုံးညီၫြတ္မႈကို ရရွိလိုက္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း နယ္ခ်ဲ႕ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကို ေအာင္ျမင္စြာ တြန္းလွန္ေအာင္ပြဲခံလိုက္ပါတယ္။ ဒီေအာင္ပြဲအရွိန္ဟာ ဗမာျပည္ကို လြတ္လပ္ေရးပန္းတိုင္အထိ တြန္းပို႔ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကို ေအာင္ျမင္စြာေတာ္လွန္အၿပီး လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲမွာ ရင္ဆိုင္ရတာက ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ မဟုတ္ဘဲ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီ နယ္ခ်ဲ႕သမားျဖစ္ေနျပန္တယ္။ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕သမားဟာ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးမွာ ေအာင္ႏိုင္သူျဖစ္ေပမယ့္… Read More »