အမြင့်ဆုံးကြွေးမြီကန့်သတ်ချက်နောက်ကွယ်က ကြောင်သူတော်လုပ်ရပ် မြစမ်းအေး အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ ကြွေးမြီဟာ ၂၀၂၃ နှစ်ဦးမှာ ကန့်သတ်ထားတဲ့ ဒေါ်လာ ၃၁.၄ ထရီလီယံကို ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်တယ်။ အမျိုးသားကြွေးမြီ အမြင့်ဆုံးကန့်သတ်ချက် Debt ceiling (အကြွေးမျက်နှာကြက်) နဲ့ပတ်သက်လို့ ပင်မသတင်းဌာနကြီးများမှာ ငြင်းခုံနေကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဝါရှင်တန်အစိုးရကတော့ အလေးအနက်ထားတာ မဟုတ်ပါဘူး။ မေလနှောင်းပိုင်းမှာ ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်နဲ့ ရီပါပလစ်ကန် အောက်လွတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌကေဗင်မက်ကာသီတို့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပြီး၊ ကြွေးမြီကန့်သတ်ချက်ကို မလျှော့ချတဲ့အပြင် တိုးမြှင့်ဖို့နဲ့ စစ်ရေးဘတ်ဂျက်ကို လက်ရှိ ဒေါ်လာ ၈၀၀ ဘီလီယံမှ ဒေါ်လာ ၈၈၅ ဘီလီယံသို့ အကြမ်းဖျင်း တိုးမြှင့်ဖို့ သဘောတူညီမှု ရခဲ့ပါတယ်။ ဘိုင်ဒင် – မက်ကာသီ သဘောတူညီမှုဟာ အမေရိကန်ဆင်းရဲသားများအဖို့ အစားအသောက် ထောက်ပံ့မှုနဲ့ လူမှုဖူလုံရေး အထောက်အပံ့ရရှိဖို့ ပိုမိုခက်ခဲစေလိမ့်မယ်။ အမေရိကန်ကြွေးမြီဟာ ဒေါ်လာနဲ့တင်ရှိတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အမေရိကန်အစိုးရက ဒေါ်လာငွေစက္ကူများ ရိုက်နှိပ်ပြီး ပေးချေလို့်ရပါတယ်။ အဲဒီလိုလုပ်ရင် ငွေဖောင်းပွမှု သေချာပေါက်ဖြစ်မှာပဲ။ (ဒေါ်လာဟာ ကမ္ဘာ့အရန်ငွေကြေး ဖြစ်တဲ့အလျောက် တခြားနိုင်ငံများသို့လည်း ငွေဖောင်းပွမှုကို… Read More »

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ငြိမ်းချမ်းရေးပဲလုပ်ပါစေ၊ နိုင်ငံရေးမလုပ်ပါစေနဲ့-တဲ့ ရဲဘော်ဖိုးသံချောင်း ဇွန်လ ၈ ရက်နေ့က သဘာဝရိပ်သာဆရာတော်ဦးဥတ္တမသာရက ဦးတင်ဦးကိုပြောတဲ့ ဒေါ်စုကို နိုင်ငံရေးထဲမှာမပါပါစေနဲ့၊ ငြိမ်းချမ်းရေးကိစ္စပဲလုပ်ပါစေဆိုတဲ့ သတင်းတရပ်ဟာ မီဒီယာပေါ်မှာ လှုပ်လှုပ်ခတ်ခတ် ဖြစ်သွားတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးအပါအဝင် စစ်အုပ်စုထိပ်သီးဗိုလ်ချုပ်တွေ မေလ၂၄ ရက်နေ့နဲ့ ဇွန်လ၄ရက်နေ့တွေတုန်းက နေပြည်တော်အချုပ်ထောင်ထဲမှာရှိတဲ့ ဒေါ်အောင် ဆန်းစုကြည်ကိုနှစ်ကြိမ်တောင်သွားတွေ့ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေး အတွက် လုံးပန်းခိုင်းတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းလည်း ထပ်မံထွက်ပေါ်လာခဲ့ပြန်ပါတယ်။ စစ်အုပ်စုထိပ်သီးဗိုလ်ချုပ်တွေ မေလ ဒေါ်စုကို သွားတွေ့တယ်ဆိုတဲ့ သတင်းကိုတော့ စစ်ကောင်စီဘက်က ကောလာဟလ သတင်းတွေဆိုပြီး ငြင်းပါတယ်။ အဖြစ်မှန်ကို ဘူးခံငြင်းတာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ သူတို့ စကစရဲ့ ပြန်ကြားရေးကိုက သတင်းမမှန် ပြန်ကြားရေးလို့ နာမည်ဆိုးနဲ့ ကျော်ကြားနေတာ မဟုတ်လား။ ဒီလို ငြင်းဆန်တဲ့ မလိမ့်တပတ် ပြောစကားတွေထဲမှာကို စစ်တပ်အရာရှိတချို့ အရင်က သွားတွေ့ခဲ့ဖူးတာတွေ ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ဒီမိုကရေစီကို ငြိမ်းချမ်းတဲ့နည်းနဲ့သွားစေဖို့ ဒေါ်စုကို တိုက်တွန်းမယ့်သူတွေကို သူတို့ပဲ ခွင့်ပြုပေးခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း သူတို့ ဖုံးတဝက် ဖော်တဝက် ဝန်ခံလိုက်ရပါတယ်။ သူတို့က ဒေါ်စုနဲ့ ဒီချုပ်ကို ဒီမိုကရေစီရေးမှာ… Read More »

ပြည်သူ့လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးဘက်က သစ္စာရှိရှိ စွဲစွဲမြဲမြဲ ပြတ်ပြတ်သားသား ရပ်တည်ကြ။ ညိုစိန်ဝင်း အာဏာသိမ်း စစ်အုပ်စုနဲ့ ရင်ကြားစေ့ရေး အာဘော်တွေ၊ လေထုတွေဟာ နောက်ထပ်လှိုင်းတခုအဖြစ် တိုင်းပြည်တည်ငြိမ်ရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး မျက်နှာဖုံးတပ်ပြီး တိုးတိုးတိတ်တိတ်တမျိုး ဗြောင်တဖုံ၊ လှုပ်ရှားတိုက်ခတ်နေတယ်။ လှုပ်ရှားမှုတွေဟာ တစတစ ပိုမို တိုးများလာနေတယ်။ နယ်စပ်မှာ တိုက်ခတ်သလို ပြည်တွင်းမှာလဲ တိုက်ခတ်တာပါပဲ။ နယ်စပ်မှာ တိုက်ခတ်တဲ့ ရင်ကြားစေ့ရေးလေထုက သံတမန်ရေးလှုပ်ရှားမှုသဏ္ဌာန်နဲ့ တိုက်ခတ်သလို ငြိမ်းချမ်းရေးအဖွဲ့အစည်းတွေ ငြိမ်းချမ်းရေးပွဲစားတွေရဲ့ လှုပ်ရှားမှုအဖြစ်လဲ တိုက်ခတ်တယ်။ အမည်အမျိုးမျိုး ခံထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ခေါင်းစဉ်အမျိုးမျိုးနဲ့ ညီလာခံပုံစံ၊ ဖိုရမ်ပုံစံ၊ ‌ဆွေးနွေးပွဲတွေ (တချို့)ကလဲ ငြိမ်းချမ်းရေးအမည်ခံ ရင်ကြားစေ့ရေး ရေစီး‌ကြောင်းအတိုင်း လိုက်ပါစီးမျောနေကြတယ်။ ပြည်တွင်းမှာဆိုရင်လဲ ဒီလို တိုင်းပြည်တည်ငြိမ်ရေး ငြိမ်းချမ်းရေးဝတ်ရုံခြုံပြီး အာဏာသိမ်းစစ်အုပ်စုနဲ့ ရင်ကြားစေ့ရေး၊ ပူးပေါင်းရေးကို တိုင်းပြည်အတွက် တခုတည်းသော ဖြေရှင်းနည်းအဖြစ် ပြောနေကြပြန်တယ်။ စင်စစ် ဒီနည်းဟာ တိုင်းပြည်အတွက် ဖြေရှင်းနည်း လုံးဝမဟုတ်ပါဘူး။ အာဏာသိမ်းစစ်အုပ်စုက သူတို့ရဲ့ ထွက်ပေါက်နဲ့ အကျပ်အတည်းလွတ်လမ်းအဖြစ် ဒီနည်းကို ပွဲထုတ်ချင်နေတာ ဖြစ်တယ်။… Read More »

လက်နက်ချရင် ဆုချမယ်တဲ့လား မောင်သန်းမြရွှေ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက လက်နက်နဲ့အလင်းဝင်ရင် ဆုချမယ့်အကြောင်း မေလ ၉ ရက်နေ့ နေ့စွဲနဲ့ ကြေညာချက်တစောင် ထုတ်ပြန်လာတယ်။ ခင်ညွန့်လက်ထက် ဖိတ်ခေါ်တုန်းက လမ်းမှားရောက်သွားတဲ့ လူငယ်တွေ ပြန်လာရင် ခွင့်လွှတ်မယ်လို့ဆိုတယ်။ အခုက လက်နက်ယူလာရင် ဘယ်လောက်ဆုချမယ်လို့ ပြောလာတာဖြစ်တယ်။ NUG ကလည်း လက်နက်နဲ့ CDM လုပ်လာရင် သိန်းပေါင်းဘယ်လောက် ဆုချမယ်ပြောထားတာဖြစ်တော့ ဗမာပြည်ပြည်တွင်းစစ်မှာ လက်နက်ဈေး ဘယ်လောက်ကောင်းနေသလဲ သိနိုင်ပါတယ်။ လက်နက်အရောင်းအဝယ်ဘယ်လောက်ကောင်းနေ သလဲဆိုတာကိုပြသတာပါ။ လက်နက်ရဖို့ အမျိုးမျိုးအလှူခံပြီး ဘယ်လောက် လုံးပန်းနေကြသလဲ။ လက်နက်မှောင်ခိုဈေးကွက် ဘယ်လောက် သောင်းကျန်းနေသလဲ။ လက်နက်ရေသောက်မြစ်ရှိတဲ့ EAO တွေ ဘယ်လောက် စန်းပွင့်နေသလဲ။ လက်နက်ကို ချုပ်ရောင်းချုပ်ဝယ် လုပ်ချင်သူတွေလဲရှိလာတယ်။ စကစကို လျှော့မတွက်ဖို့လိုတယ်။ လူလည်လူပါးတွေပါ။ အလင်းဝင်လာသူက အရေးမကြီးဘူး လက်နက်ပါလာဖို့က ပိုအရေးကြီးပါတယ်။ လက်နက်ကို အားလုံးက ဘုရားလို ကိုးကွယ်လာနေပြီး (လေယာဉ်ပစ်လက်နက်အပါ) လက်နက်မရှိရင် တော်လှန်ရေးလုပ်လို့ မရတော့သလို ဖြစ်လာနေပြီ။ (လက်နက်ဆိုတာ ကိုင်တွယ်ပစ်ခတ်သူမရှိရင် တုတ်ဖြစ်သွားတာပဲ) ဒီလိုနဲ့… Read More »

ပဇီကြီး သင်ခန်းစာ • (ပဇီကြီးကျေးရွာ အစုလိုက်အပြုံလိုက် လူသတ်ပွဲက သင်ကြားပေးလိုက်တဲ့ သင်ခန်းစာ) ဥဩချို စစ်ကောင်စီရဲ့ ပဇီကြီးကျေးရွာ လူသတ်ပွဲအတွင်း အသက်ဆုံးပါးသွားကြတဲ့ ပြည်သူ (၁၀၀) ကျော်အတွက် လွန်စွာ ဝမ်းနည်းကြေကွဲခြင်း ဖြစ်ရကြောင်း အဦးဆုံးပြောပါရစေ။ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကန့်ဘလူမြို့နယ် ပဇီကြီးကျေးရွာမှာ ဒီနေ့(၁၁-၄-၂၀၂၃) နံနက် ၇ နာရီဝန်းကျင်က ကျေးရွာလုံခြုံရေးရုံးခန်းဖွင့်ပွဲတရပ် ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ပဇီကြီးကျေးရွာကသာမက အနီးအနား ပတ်ဝန်းကျင်ကျေးရွာတွေက လူထုတွေ တက်ရောက်တဲ့ပွဲပါ။ လူစုလူဝေးဖြစ်နေတဲ့အချိန်ကိုက်မှာပဲ (နံနက် ၇ နာရီ ၄၅ မိနစ်) စစ်ကောင်စီရဲ့ ဂျက်လေယာဉ်တစီး ရောက်ရှိလာပြီး ၂ ကြိမ်တိုင် လူစုလူဝေးအပေါ် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ပါတယ်။ Mi 35 ရဟတ်ယာဉ်တစီးနဲ့လည်း ၂၅ မိနစ်ကြာ ပစ်ခတ်ပြီး စိမ်ပြေနပြေ လူသတ်ပွဲကြီး ဆင်နွှဲခဲ့ပါတယ်။ အလောင်းတွေဟာ ခြေပြတ် လက်ပြတ်၊ ကိုယ်တပိုင်းပြတ်၊ အသားစတွေ ဖွာလန်ကြဲ မြင်မကောင်း မမြင်ရက်စရာ စစ်ကောင်စီရဲ့ လူမဆန် ရက်စက်လှတဲ့ လူသတ်ပွဲပါပဲ။ ကျေးရွာတွေက အမျိုးသမီးတွေ… Read More »

အမေရိကန်ဘဏ်ပြိုလဲမှုနှင့် စီးပွားရေးဝေါဟာရအချို့ နီထွန်း ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ နဲ့ မေလဆန်းအတွင်း အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ ဘဏ်အကျပ်အတည်း (ဝါ) ဘဏ်ပြိုလဲ မှု (collapse) တွေဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်ခဲ့ရတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေနဲ့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာဝေါဟာရ တွေကို အဓိက ထားတင်ပြပါမယ်။ ဘဏ်တွေကို အမျိုးအစားခွဲရင် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဘဏ်(commercial) ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဘဏ် (investment) ငွေစုဘဏ် (savings) အာမခံလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သည့်ဘဏ် (insurance) နဲ့ အခြားသက် ဆိုင်ရာလုပ်ငန်းနယ်ပယ်အလိုက် ဆောက်လုပ်ရေး၊ လယ်ယာ၊ စက်မှု၊ ရေလုပ်ငန်း၊ ထုတ်ကုန်သွင်းကုန် (Construction, Agricultural, Industrial, Fishery, Export Import) စသဖြင့်ရှိပါမယ်။ အခုပြိုလဲသွားတဲ့ SVB (Silicon Valley Bank) ဟာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဘဏ်အမျိုးအစားမှာပါပါတယ်။ သူက အဓိက အားဖြင့် ကွန်ပျူတာနဲ့ အဆင့်မြင့်နည်းပညာနယ်ပယ်မှာ ထူထောင်စ လုပ်ငန်းငယ်လေး (Startups) တွေကို အရင်းအနှီးထုတ်ပေးတဲ့ဘဏ်ပါ။ အမေရိကန်မှာ အဆင့် ၁၆ ရှိတဲ့ဘဏ်ဖြစ်ပါတယ်။ အခုဘဏ်ပြိုလဲမှုဟာ ၂၀၀၇-၂၀၀၈ ဘဏ်အကျပ်အတည်းနဲ့မတူပါ။ SVB… Read More »

ဘဏ္ဍာအရင်းရှင်စနစ်အတွင်းမှအမေရိကန်ဘဏ်များပြိုလဲမှု ကြည်ဝင်း တကြော့ပြန် ဘဏ်ပြိုလဲမှုများ ဒီနှစ်မတ်လ၈ရက်နေ့မှာကာလီဖိုးနီးယားအခြေစိုက်ဆီးလ်ဗားဂိတ်ဘဏ် (Silvergate)စပြိုပါတယ်။အဲဒီဘဏ်ကခရစ်တိုကာရင်စီ(crypto currency)လို့ခေါ်တဲ့လျှို့ဝှက်ငွေကြေးစနစ်အတွက်ဝန်ဆောင်မှုပေးတာကိုအဓိကထားလုပ်ကိုင်တဲ့ဘဏ်ဖြစ်တယ်။နောက်၂ရက်အကြာမှာတော့ဆီလီကွန်တောင်ကြားဘဏ် (Silicon Valley Bank)ပြိုလဲပါတယ်။ဒီဘဏ်ကရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဘဏ်အမျိုးအစားဖြစ်ပြီးသူ့ပိုင်ဆိုင်မှုတန်ဖိုး (assets)က၂၀၆ဘီလျံရှိပြီးအမေရိကန်ဘဏ်တွေထဲမှာအဆင့်၁၆ရှိတဲ့ဘဏ်ဖြစ်တယ်။ဒီဘဏ်ကနည်းပညာဆိုင်ရာအစပျိုးလုပ်ငန်းတွေ (startups)ကိုအရင်းအနှီးထုတ်ချေးတာမျိုးတွေအဓိကထားလုပ်ပါတယ်။၂၀၀၈ခုနှစ်ကပြိုလဲခဲ့တဲ့ (assets)တန်ဖိုးအမေရိကန်ဒေါ်လာ၃၀၇ဘီလျံရှိဝါရှင်တန်အကျိုးတူဘဏ် (Washington Mutual)နောက်ပိုင်းဒုတိယအကြီးဆုံးဘဏ်ပြိုလဲမှုပဲဖြစ်ပါတယ်။တတိယပြိုလဲတဲ့ဘဏ်ကတော့ Signature Bankဖြစ်ပါတယ်။သူ့အက်ဆက်တန်ဖိုးကအမေရိကန်ဒေါ်လာ၁၁၈ဘီလျံရှိပြီးအမေရိကန်သမိုင်းမှာတတိယအကြီးဆုံးပြိုလဲတဲ့ဘဏ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ဒီဘဏ်ကလည်းခရစ်တိုငွေကြေးလုပ်ငန်းတွေနဲ့ဆက်စပ်လုပ်ကိုင်မှုများတယ်။ ခရစ်တိုက ဘဏ်စနစ်ကို ကျော်ခွနိုင်သလား ကိုဗစ်၁၉ကပ်ဘေးမတိုင်မီနဲ့ကပ်ဘေးကာလအတွင်းမှာအမေရိကန်ဘဏ်ကြီးတွေအတော်များများဟာခရစ်တိုငွေကြေးနဲ့ခရစ်တိုငွေကြေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့လုပ်ငန်းကြီးတွေမှာမြှုပ်နှံမှုတွေလုပ်ခဲ့ကြတာတွေ့ရတယ်။ ခရစ်တိုငွေကြေးဆိုတာဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးဖြစ်တယ်။ရွေးချယ်စရာငွေကြေးတမျိုးလို့ဆိုတယ်။ဘဏ်တွေမလို၊အစိုးရထိန်းချုပ်မှုမရှိတဲ့ငွေကြေးလို့ဆိုကြတယ်။ငွေချေ၊ငွေလွှဲရာမှာဘဏ်တွေကိုဖြတ်သန်းစရာမလိုတော့ဘူးလို့ဆိုတယ်။ တကယ့်လက်တွေ့မှာခရစ်တိုငွေကြေးကိုင်မယ်ဆိုရင်ကိုယ့်မှာရှိတဲ့ဒေါ်လာနဲ့ခရစ်တိုငွေကိုဝယ်ရတယ်။ဥပမာခရစ်တိုငွေကြေးဖလှယ်ရေးလုပ်ငန်းကြီးတခုဖြစ်တဲ့ FTXမှာဝယ်ပြီးခရစ်တိုငွေစာရင်းဖွင့်နိုင်တယ်။ကိုယ့်ငွေဒေါ်လာကိုဘဏ်ကထုတ်ပြီးဝယ်တယ်။ FTXကခရစ်တိုငွေကြေးရောင်းလိုက်လို့ရလာတဲ့ဒေါ်လာကိုဘဏ်မှာပဲပြန်အပ်တာ၊ဒါမှမဟုတ်စတော့ဝယ်တာစသဖြင့်လုပ်တာပါ။အများစုကတော့ဘဏ်မှာအပ်တာ၊အစိုးရငွေချေးစာချုပ်တွေဝယ်ကြတာပါ။ခရစ်တိုသုံးပြီးငွေပေးချေတာ၊ငွေလွှဲတာတွေလုပ်တဲ့အခါမှာလည်းခရစ်တိုကုမ္ပဏီကြီးတွေကဘဏ်တွေကိုပဲပြန်သုံးကြတာများတယ်။ဒါကြောင့်ခရစ်တိုငွေကြေးသုံးသူတွေဟာသူစွန့်ခွာလာခဲ့တယ်လို့ထင်ထားတဲ့ဘဏ်တွေဆီမှာပဲပြန်ရောက်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ ခရစ်တို ဖလှယ်ရေး ကုမ္ပဏီများ အားထားတဲ့ ဘဏ် တကယ်တော့ခရစ်တိုငွေကြေးဟာအလွန်ကြီးမားတဲ့ငွေမဲခဝါချတဲ့ဖြစ်စဉ်ကြီးပါ။ဘဏ်တွေနဲ့အစိုးရငွေကြေးတွေကိုရှောင်ရှားလိုက်တာဆိုတဲ့စိတ်ကူးယဉ်မှုဖြစ်ပြီးလက်တွေ့မှာတော့ခရစ်တိုကိုဘဏ်တွေနဲ့အစိုးရငွေကြေးတွေကပဲနောက်ကပံ့ပိုးပေးနေတာဖြစ်ပါတယ်။ ခရစ်တိုငွေကြေးဖလှယ်ရေးကုမ္ပဏီ FTXကိုထူထောင်သူဆမ်ဘန့်ခ်မင်းဖရိုက် (Sam Bankman-Fried)ဟာလိမ်လည်မှုတွေလုပ်ခဲ့တယ်လို့နာမည်ထွက်လာပြီးနောက်ဖောက်သည်တွေကသူတို့ရဲ့ခရစ်တိုငွေကြေးတွေပြန်လည်ထုတ်ယူကြရာကနေ၂၀၂၂ခုနှစ်နိုဝင်ဘာလမှာ FTXဟာဒေဝါလီခံလိုက်တယ်။ (Silvergate)ဘဏ်ဟာ၁၉၈၈ခုနှစ်စထောင်စဉ်ကငွေစုငွေချေးလုပ်ငန်းတွေနဲ့စတင်ခဲ့တာဖြစ်တယ်။၂၀၁၀ခုနှစ်တွေမှာတော့ခရစ်တိုငွေကြေးဈေးကွက်မှာဝင်ကစားနေကြသူတွေကိုဘဏ်ဝန်ဆောင်မှုစပေးခဲ့တယ်။၂၀၂၂ခုနှစ်စတုတ္ထ၃လပတ်မှာဘဏ်အပ်နှံငွေ၉၀%ဟာခရစ်တိုငွေကြေးနဲ့ဆက်စပ်နေတယ်။အပ်နှံငွေအမေရိကန်ဒေါ်လာ၁ဘီလျံကျော်ဟာ FTXထူထောင်သူဆမ်ဘန့်ခ်မင်းဖရိုက် (Sam Bankman-Fried)နဲ့သက်ဆိုင်နေတယ်။ (Silvergate)ဘဏ်ဟာငွေလွှဲပြောင်းမှုတွေပိုမိုလျင်မြန်လွယ်ကူစွာလုပ်ပေးနိုင်တဲ့ Silvergate Exchange Networkကိုအကောင်အထည်ဖော်ခဲ့တယ်။ငွေလွှဲပြောင်းမှုနှိုင်းယှဉ်ချက် အရလျင်မြန်တဲ့အတွက်ဒီဝန်ဆောင်မှုကိုခရစ်တိုငွေကြေးကုမ္ပဏီအတော်များများကအသုံးပြုလာကြတယ်။ (Silvergate)ဘဏ်ဟာလုပ်ငန်းအများစုကိုခရစ်တိုငွေကြေးကုမ္ပဏီတွေနဲ့လုပ်ကိုင်ပေမယ့်အပေါင်ပါစာချုပ်နဲ့အစိုးရငွေချေးစာချုပ်တွေကိုဘဏ်အပ်ငွေအများစုနဲ့ဝယ်ယူထားတာပါ။၂၀၂၁ကနေ၂၀၂၃အတွင်းငွေဖောင်းပွမှုဖြစ်လာလို့ဗဟိုဘဏ်ကဘဏ်တိုးနှုန်းတွေမြှင့်တင်လိုက်တဲ့အခါအဲဒီစာချုပ်တွေရဲ့လက်ငင်းဈေးကွက်တန်ဖိုးကျဆင်းသွားတယ်။သက်တမ်းပြည့်အထိထားရင်ဆုံးရှုံးမှုမရှိပေမယ့်ချက်ချင်းရောင်းရင်တော့ဆုံးရှုံးမှုများတယ်။ ခရစ်တို ဖလှယ်ရေး ကုမ္ပဏီပြိုလဲမှုက ဆက်စပ်ဘဏ်ကို ဆွဲခေါ်သွား FTXခရစ်တိုငွေကြေးလုပ်ငန်းကြီးဒေဝါလီခံသွားပြီးနောက်ခရစ်တိုငွေကြေးနဲ့ဆက်စပ်တဲ့လုပ်ငန်းတွေရဲ့ (Silvergate)ဘဏ်မှာအပ်ငွေဟာ၆၈%ကျဆင်းသွားတယ်။သူ့ဖောက်သည်တွေကဘဏ်ကနေအမေရိကန်ဒေါ်လာ၈ဘီလျံအထိထုတ်ယူခွင့်ပေးဖို့တောင်းဆိုလာကြတယ်။ဘဏ်မှာထုတ်ပေးဖို့အဲဒီလောက်ငွေမရှိတာမို့သူပိုင်တဲ့ငွေချေးစာချုပ်တွေအရှုံးခံထုတ်ရောင်းရတယ်။၂၀၂၂ခုနှစ်စတုတ္ထသုံးလပတ်မှာအမေရိကန်ဒေါ်လာ၇၁၈သန်းဆုံးရှုံးခဲ့ရတယ်။ငွေချေးစာချုပ်တွေအရှုံးခံရောင်းခဲ့ရာက၂၀၂၃ခုနှစ်မတ်လ၈ရက်နေ့မှာဘဏ်ကိုဆန္ဒအရပိတ်သိမ်းကြောင်း၊အပ်နှံငွေအားလုံးကိုပြန်ထုတ်ပေးသွားမယ်ဖြစ်ကြောင်းအများသို့အသိပေးစာထုတ်ပြန်ခဲ့တယ်။ ငွေချေးစာချုပ် အရှုံးပေါ်တဲ့ သတင်းကြောင့် သတင်းကြောင့် အပ်နှံငွေ စုပြုံလာထုတ်တာ ကြုံရတဲ့ ဘဏ် ဒုတိယပြိုလဲတဲ့ဘဏ်ကဆီလီကွန်တောင်ကြားဘဏ်ဖြစ်တယ်။ကိုဗစ်၁၉ကပ်ဘေးကာလမှာနည်းပညာကဏ္ဌနဲ့ဆိုင်တဲ့လုပ်ငန်းတွေကြီးထွားမှုရှိလာတာကြောင့်ဆီလီကွန်တောင်ကြားဘဏ် (Silicon Valley Bank)မှာအပ်နှံငွေတိုးလာခဲ့တယ်။အပ်နှံငွေဒေါ်လာ၅၀ဘီလျံရှိရာကနေ၂၀၂၂ခုနှစ်အဆုံးမှာ၂၀၀ဘီလျံဖြစ်လာတယ်။အဲဒီတိုးများလာတဲ့ဘဏ်အပ်ငွေတွေနဲ့၂၀၂၁ခုနှစ်မှာအမေရိကန်အစိုးရဗဟိုဘဏ် (Federal Reserve)ရဲ့ကာလရှည်ချေးငွေစာချုပ်တွေဝယ်ခဲ့တယ်။ ၂၀၂၁ -၂၀၂၃အတွင်းမှာဗဟိုဘဏ်ကငွေကြေးဖောင်းပွမှုကိုလျှော့ချဖို့ဆိုပြီးအတိုးနှုန်းတွေမြှင့်တင်ခဲ့တယ်။ဘဏ်တိုးနှုန်းမြင့်လာတာကြောင့်စီးပွားရေးမှာချေးငှားရတဲ့ကုန်ကျစရိတ်တွေလည်းတက်လာခဲ့တယ်။အဲဒါကြောင့်ငွေလိုလာတဲ့ဆီလီကွန်တောင်ကြားဘဏ်ရဲ့ဖောက်သည်တချို့ဟာအပ်နှံငွေတွေထုတ်ယူလာကြတယ်။ငွေထုတ်ပေးနိုင်ဖို့အတွက်မတ်လ၈ရက်နေ့မှာအမေရိကန်ဒေါ်လာ၂၁ဘီလျံတန်ဖိုးရှိငွေချေးစာချုပ်တွေထုတ်ရောင်းခဲ့ရကြောင်း၊အမေရိကန်ဒေါ်လာ၁၅ဘီလျံချေးခဲ့ပြီးနောက်ထပ်ဒေါ်လာ၂.၂၅ဘီလျံရဖို့စတော့ရှယ်ယာတွေထုတ်ရောင်းမယ့်အကြောင်းဆီလီကွန်ဘဏ်ကကြေညာချက်ထုတ်ခဲ့တယ်။အဲဒီကြေညာချက်ထွက်ပြီးနောက်တရက်မှာဘဏ်ကငွေတွေအလုအယက်ထုတ်ယူမှု (bank… Read More »