ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအုပ်စု ဘရစ် BRICS ရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်သစ် NDB မြစမ်းအေး ဘရာဇီး ရုရှား အိန္ဒိယ တရုတ် တောင်အာဖရိက တို့ပါဝင်တဲ့ BRICS အုပ်စုဟာ ဆက်လက်တိုးချဲ့ပြီး ဒေါ်လာလွှမ်းမိုးမှုကို စိန်ခေါ်မယ့် စီးပွားရေးဗိသုကာပုံစံသစ်ကို တည်ဆောက်လာနေပြီဖြစ်တယ်။ BRICS က ဖန်တီးလိုက်တဲ့ အရေးအကြီးဆုံး အဖွဲ့အစည်းကတော့ ဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်သစ် New Development Bank (NDB) ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ကမ္ဘာ့တောင်ခြမ်းနိုင်ငံများ (ဖွံ့ဖြိုးဆဲ) အတွက် အမေရိကန်ထိန်းချုပ်တဲ့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်အစား အပြောင်းအလဲဖြစ်စေမယ့်ဘဏ်ဖြစ်ပါတယ်။ မတ်လ ၂၃ ရက်နေ့ (၂၀၂၃) က NDB အကြီးအကဲသစ်အဖြစ် တောင်အမေရိက လက်ဝဲအလုပ်သမားပါတီ ဘရာဇီးသမ္မတဟောင်း Dilma Rousfess ဒလ်မာရောစ်ဖက် ကို ခန့်အပ်လိုက်တယ်။ သူမက NDB ရဲ့ ရည်မှန်းချက်ဟာ အခြေအခံအဆောက်အအုံ တည်ဆောက်ရေးအတွက် ဘဏ္ဍာငွေထောက်ပံ့ဖို့၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှု တိုက်ဖျက်ရေး၊ အလုပ်အကိုင်တွေ ဖန်တီးပေးဖို့နဲ့၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်မထိခိုက်တဲ့ ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပဲ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောတယ်။ သူမက… Read More »

အမြင့်ဆုံးကြွေးမြီကန့်သတ်ချက်နောက်ကွယ်က ကြောင်သူတော်လုပ်ရပ် မြစမ်းအေး အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ ကြွေးမြီဟာ ၂၀၂၃ နှစ်ဦးမှာ ကန့်သတ်ထားတဲ့ ဒေါ်လာ ၃၁.၄ ထရီလီယံကို ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်တယ်။ အမျိုးသားကြွေးမြီ အမြင့်ဆုံးကန့်သတ်ချက် Debt ceiling (အကြွေးမျက်နှာကြက်) နဲ့ပတ်သက်လို့ ပင်မသတင်းဌာနကြီးများမှာ ငြင်းခုံနေကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဝါရှင်တန်အစိုးရကတော့ အလေးအနက်ထားတာ မဟုတ်ပါဘူး။ မေလနှောင်းပိုင်းမှာ ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်နဲ့ ရီပါပလစ်ကန် အောက်လွတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌကေဗင်မက်ကာသီတို့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပြီး၊ ကြွေးမြီကန့်သတ်ချက်ကို မလျှော့ချတဲ့အပြင် တိုးမြှင့်ဖို့နဲ့ စစ်ရေးဘတ်ဂျက်ကို လက်ရှိ ဒေါ်လာ ၈၀၀ ဘီလီယံမှ ဒေါ်လာ ၈၈၅ ဘီလီယံသို့ အကြမ်းဖျင်း တိုးမြှင့်ဖို့ သဘောတူညီမှု ရခဲ့ပါတယ်။ ဘိုင်ဒင် – မက်ကာသီ သဘောတူညီမှုဟာ အမေရိကန်ဆင်းရဲသားများအဖို့ အစားအသောက် ထောက်ပံ့မှုနဲ့ လူမှုဖူလုံရေး အထောက်အပံ့ရရှိဖို့ ပိုမိုခက်ခဲစေလိမ့်မယ်။ အမေရိကန်ကြွေးမြီဟာ ဒေါ်လာနဲ့တင်ရှိတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အမေရိကန်အစိုးရက ဒေါ်လာငွေစက္ကူများ ရိုက်နှိပ်ပြီး ပေးချေလို့်ရပါတယ်။ အဲဒီလိုလုပ်ရင် ငွေဖောင်းပွမှု သေချာပေါက်ဖြစ်မှာပဲ။ (ဒေါ်လာဟာ ကမ္ဘာ့အရန်ငွေကြေး ဖြစ်တဲ့အလျောက် တခြားနိုင်ငံများသို့လည်း ငွေဖောင်းပွမှုကို… Read More »

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ငြိမ်းချမ်းရေးပဲလုပ်ပါစေ၊ နိုင်ငံရေးမလုပ်ပါစေနဲ့-တဲ့ ရဲဘော်ဖိုးသံချောင်း ဇွန်လ ၈ ရက်နေ့က သဘာဝရိပ်သာဆရာတော်ဦးဥတ္တမသာရက ဦးတင်ဦးကိုပြောတဲ့ ဒေါ်စုကို နိုင်ငံရေးထဲမှာမပါပါစေနဲ့၊ ငြိမ်းချမ်းရေးကိစ္စပဲလုပ်ပါစေဆိုတဲ့ သတင်းတရပ်ဟာ မီဒီယာပေါ်မှာ လှုပ်လှုပ်ခတ်ခတ် ဖြစ်သွားတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးအပါအဝင် စစ်အုပ်စုထိပ်သီးဗိုလ်ချုပ်တွေ မေလ၂၄ ရက်နေ့နဲ့ ဇွန်လ၄ရက်နေ့တွေတုန်းက နေပြည်တော်အချုပ်ထောင်ထဲမှာရှိတဲ့ ဒေါ်အောင် ဆန်းစုကြည်ကိုနှစ်ကြိမ်တောင်သွားတွေ့ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေး အတွက် လုံးပန်းခိုင်းတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းလည်း ထပ်မံထွက်ပေါ်လာခဲ့ပြန်ပါတယ်။ စစ်အုပ်စုထိပ်သီးဗိုလ်ချုပ်တွေ မေလ ဒေါ်စုကို သွားတွေ့တယ်ဆိုတဲ့ သတင်းကိုတော့ စစ်ကောင်စီဘက်က ကောလာဟလ သတင်းတွေဆိုပြီး ငြင်းပါတယ်။ အဖြစ်မှန်ကို ဘူးခံငြင်းတာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ သူတို့ စကစရဲ့ ပြန်ကြားရေးကိုက သတင်းမမှန် ပြန်ကြားရေးလို့ နာမည်ဆိုးနဲ့ ကျော်ကြားနေတာ မဟုတ်လား။ ဒီလို ငြင်းဆန်တဲ့ မလိမ့်တပတ် ပြောစကားတွေထဲမှာကို စစ်တပ်အရာရှိတချို့ အရင်က သွားတွေ့ခဲ့ဖူးတာတွေ ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ဒီမိုကရေစီကို ငြိမ်းချမ်းတဲ့နည်းနဲ့သွားစေဖို့ ဒေါ်စုကို တိုက်တွန်းမယ့်သူတွေကို သူတို့ပဲ ခွင့်ပြုပေးခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း သူတို့ ဖုံးတဝက် ဖော်တဝက် ဝန်ခံလိုက်ရပါတယ်။ သူတို့က ဒေါ်စုနဲ့ ဒီချုပ်ကို ဒီမိုကရေစီရေးမှာ… Read More »

ပြည်သူ့လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးဘက်က သစ္စာရှိရှိ စွဲစွဲမြဲမြဲ ပြတ်ပြတ်သားသား ရပ်တည်ကြ။ ညိုစိန်ဝင်း အာဏာသိမ်း စစ်အုပ်စုနဲ့ ရင်ကြားစေ့ရေး အာဘော်တွေ၊ လေထုတွေဟာ နောက်ထပ်လှိုင်းတခုအဖြစ် တိုင်းပြည်တည်ငြိမ်ရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး မျက်နှာဖုံးတပ်ပြီး တိုးတိုးတိတ်တိတ်တမျိုး ဗြောင်တဖုံ၊ လှုပ်ရှားတိုက်ခတ်နေတယ်။ လှုပ်ရှားမှုတွေဟာ တစတစ ပိုမို တိုးများလာနေတယ်။ နယ်စပ်မှာ တိုက်ခတ်သလို ပြည်တွင်းမှာလဲ တိုက်ခတ်တာပါပဲ။ နယ်စပ်မှာ တိုက်ခတ်တဲ့ ရင်ကြားစေ့ရေးလေထုက သံတမန်ရေးလှုပ်ရှားမှုသဏ္ဌာန်နဲ့ တိုက်ခတ်သလို ငြိမ်းချမ်းရေးအဖွဲ့အစည်းတွေ ငြိမ်းချမ်းရေးပွဲစားတွေရဲ့ လှုပ်ရှားမှုအဖြစ်လဲ တိုက်ခတ်တယ်။ အမည်အမျိုးမျိုး ခံထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ခေါင်းစဉ်အမျိုးမျိုးနဲ့ ညီလာခံပုံစံ၊ ဖိုရမ်ပုံစံ၊ ‌ဆွေးနွေးပွဲတွေ (တချို့)ကလဲ ငြိမ်းချမ်းရေးအမည်ခံ ရင်ကြားစေ့ရေး ရေစီး‌ကြောင်းအတိုင်း လိုက်ပါစီးမျောနေကြတယ်။ ပြည်တွင်းမှာဆိုရင်လဲ ဒီလို တိုင်းပြည်တည်ငြိမ်ရေး ငြိမ်းချမ်းရေးဝတ်ရုံခြုံပြီး အာဏာသိမ်းစစ်အုပ်စုနဲ့ ရင်ကြားစေ့ရေး၊ ပူးပေါင်းရေးကို တိုင်းပြည်အတွက် တခုတည်းသော ဖြေရှင်းနည်းအဖြစ် ပြောနေကြပြန်တယ်။ စင်စစ် ဒီနည်းဟာ တိုင်းပြည်အတွက် ဖြေရှင်းနည်း လုံးဝမဟုတ်ပါဘူး။ အာဏာသိမ်းစစ်အုပ်စုက သူတို့ရဲ့ ထွက်ပေါက်နဲ့ အကျပ်အတည်းလွတ်လမ်းအဖြစ် ဒီနည်းကို ပွဲထုတ်ချင်နေတာ ဖြစ်တယ်။… Read More »

လက်နက်ချရင် ဆုချမယ်တဲ့လား မောင်သန်းမြရွှေ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက လက်နက်နဲ့အလင်းဝင်ရင် ဆုချမယ့်အကြောင်း မေလ ၉ ရက်နေ့ နေ့စွဲနဲ့ ကြေညာချက်တစောင် ထုတ်ပြန်လာတယ်။ ခင်ညွန့်လက်ထက် ဖိတ်ခေါ်တုန်းက လမ်းမှားရောက်သွားတဲ့ လူငယ်တွေ ပြန်လာရင် ခွင့်လွှတ်မယ်လို့ဆိုတယ်။ အခုက လက်နက်ယူလာရင် ဘယ်လောက်ဆုချမယ်လို့ ပြောလာတာဖြစ်တယ်။ NUG ကလည်း လက်နက်နဲ့ CDM လုပ်လာရင် သိန်းပေါင်းဘယ်လောက် ဆုချမယ်ပြောထားတာဖြစ်တော့ ဗမာပြည်ပြည်တွင်းစစ်မှာ လက်နက်ဈေး ဘယ်လောက်ကောင်းနေသလဲ သိနိုင်ပါတယ်။ လက်နက်အရောင်းအဝယ်ဘယ်လောက်ကောင်းနေ သလဲဆိုတာကိုပြသတာပါ။ လက်နက်ရဖို့ အမျိုးမျိုးအလှူခံပြီး ဘယ်လောက် လုံးပန်းနေကြသလဲ။ လက်နက်မှောင်ခိုဈေးကွက် ဘယ်လောက် သောင်းကျန်းနေသလဲ။ လက်နက်ရေသောက်မြစ်ရှိတဲ့ EAO တွေ ဘယ်လောက် စန်းပွင့်နေသလဲ။ လက်နက်ကို ချုပ်ရောင်းချုပ်ဝယ် လုပ်ချင်သူတွေလဲရှိလာတယ်။ စကစကို လျှော့မတွက်ဖို့လိုတယ်။ လူလည်လူပါးတွေပါ။ အလင်းဝင်လာသူက အရေးမကြီးဘူး လက်နက်ပါလာဖို့က ပိုအရေးကြီးပါတယ်။ လက်နက်ကို အားလုံးက ဘုရားလို ကိုးကွယ်လာနေပြီး (လေယာဉ်ပစ်လက်နက်အပါ) လက်နက်မရှိရင် တော်လှန်ရေးလုပ်လို့ မရတော့သလို ဖြစ်လာနေပြီ။ (လက်နက်ဆိုတာ ကိုင်တွယ်ပစ်ခတ်သူမရှိရင် တုတ်ဖြစ်သွားတာပဲ) ဒီလိုနဲ့… Read More »

ပဇီကြီး သင်ခန်းစာ • (ပဇီကြီးကျေးရွာ အစုလိုက်အပြုံလိုက် လူသတ်ပွဲက သင်ကြားပေးလိုက်တဲ့ သင်ခန်းစာ) ဥဩချို စစ်ကောင်စီရဲ့ ပဇီကြီးကျေးရွာ လူသတ်ပွဲအတွင်း အသက်ဆုံးပါးသွားကြတဲ့ ပြည်သူ (၁၀၀) ကျော်အတွက် လွန်စွာ ဝမ်းနည်းကြေကွဲခြင်း ဖြစ်ရကြောင်း အဦးဆုံးပြောပါရစေ။ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကန့်ဘလူမြို့နယ် ပဇီကြီးကျေးရွာမှာ ဒီနေ့(၁၁-၄-၂၀၂၃) နံနက် ၇ နာရီဝန်းကျင်က ကျေးရွာလုံခြုံရေးရုံးခန်းဖွင့်ပွဲတရပ် ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ပဇီကြီးကျေးရွာကသာမက အနီးအနား ပတ်ဝန်းကျင်ကျေးရွာတွေက လူထုတွေ တက်ရောက်တဲ့ပွဲပါ။ လူစုလူဝေးဖြစ်နေတဲ့အချိန်ကိုက်မှာပဲ (နံနက် ၇ နာရီ ၄၅ မိနစ်) စစ်ကောင်စီရဲ့ ဂျက်လေယာဉ်တစီး ရောက်ရှိလာပြီး ၂ ကြိမ်တိုင် လူစုလူဝေးအပေါ် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ပါတယ်။ Mi 35 ရဟတ်ယာဉ်တစီးနဲ့လည်း ၂၅ မိနစ်ကြာ ပစ်ခတ်ပြီး စိမ်ပြေနပြေ လူသတ်ပွဲကြီး ဆင်နွှဲခဲ့ပါတယ်။ အလောင်းတွေဟာ ခြေပြတ် လက်ပြတ်၊ ကိုယ်တပိုင်းပြတ်၊ အသားစတွေ ဖွာလန်ကြဲ မြင်မကောင်း မမြင်ရက်စရာ စစ်ကောင်စီရဲ့ လူမဆန် ရက်စက်လှတဲ့ လူသတ်ပွဲပါပဲ။ ကျေးရွာတွေက အမျိုးသမီးတွေ… Read More »

အမေရိကန်ဘဏ်ပြိုလဲမှုနှင့် စီးပွားရေးဝေါဟာရအချို့ နီထွန်း ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ နဲ့ မေလဆန်းအတွင်း အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ ဘဏ်အကျပ်အတည်း (ဝါ) ဘဏ်ပြိုလဲ မှု (collapse) တွေဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်ခဲ့ရတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေနဲ့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာဝေါဟာရ တွေကို အဓိက ထားတင်ပြပါမယ်။ ဘဏ်တွေကို အမျိုးအစားခွဲရင် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဘဏ်(commercial) ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဘဏ် (investment) ငွေစုဘဏ် (savings) အာမခံလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သည့်ဘဏ် (insurance) နဲ့ အခြားသက် ဆိုင်ရာလုပ်ငန်းနယ်ပယ်အလိုက် ဆောက်လုပ်ရေး၊ လယ်ယာ၊ စက်မှု၊ ရေလုပ်ငန်း၊ ထုတ်ကုန်သွင်းကုန် (Construction, Agricultural, Industrial, Fishery, Export Import) စသဖြင့်ရှိပါမယ်။ အခုပြိုလဲသွားတဲ့ SVB (Silicon Valley Bank) ဟာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဘဏ်အမျိုးအစားမှာပါပါတယ်။ သူက အဓိက အားဖြင့် ကွန်ပျူတာနဲ့ အဆင့်မြင့်နည်းပညာနယ်ပယ်မှာ ထူထောင်စ လုပ်ငန်းငယ်လေး (Startups) တွေကို အရင်းအနှီးထုတ်ပေးတဲ့ဘဏ်ပါ။ အမေရိကန်မှာ အဆင့် ၁၆ ရှိတဲ့ဘဏ်ဖြစ်ပါတယ်။ အခုဘဏ်ပြိုလဲမှုဟာ ၂၀၀၇-၂၀၀၈ ဘဏ်အကျပ်အတည်းနဲ့မတူပါ။ SVB… Read More »