ရႈပ္ေနတာေတြကုိ ရွင္းေအာင္ ခြဲၿပီး ၾကည့္ရမွာပါ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစကားေျပာေနခ်ိန္ စစ္ပြဲေတြ တျခိမ္းျခိမ္း။ ေသနတ္ အေျမာက္သံေတြ တအုန္းအုန္း။ ေျမလုထားသူေတြက စစ္အာဏာပုိင္ေတြ၊ သူတုိ႕အဆြယ္အပြားေတြခ်ည္း။ ဘယ္ေျမကိစၥကုိမွ် အလြယ္တကူ ေလွ်ာ့ေပးတာ လုိက္ေလ်ာတာ မရွိ။ ေျမႀကီးဆုိရင္ လက္ထဲ ဆုပ္မိရင္ ဖုန္မႈန္႔ေလး တမႈန္ကအစ ျပန္မစြန္႕ႏုိင္တဲ့ သူေတြ။ အာဏာစြန္႕ဖုိ႕ဆုိရင္ ေ၀လာေ၀း။ သူတုိ႕ကုိယ္တုိင္ လုယက္ေနတဲ့ ကိစၥကုိ ေျပာမေနနဲ႕ မုိးထိမုိးမိမွာ လုပ္ငန္းပုိင္ရွင္နဲ႕ အလုပ္သမားေတြကိစၥမွာ လုပ္ငန္းပုိင္ရွင္နဲ႕ အာဏာပုိင္ေတြ ပူးေပါင္းၿပီး အတိဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ အလုပ္သမားမိသားစုေတြကုိ မညွာတာ မေထာက္ထား ဘယ္လုိ ညစ္ပတ္ဒုကၡေပးေနၾကသလဲ ဆုိတာၾကည့္။ နယ္လွည့္ပါးရုိက္တဲ့ ဝန္ႀကီးရဲ႕ (ဖက္ဆစ္ဆန္တဲ့စကား) နဲ႕ ပြဲဆူေအာင္လုပ္ထားၿပီးသမီးကေလးေက်းရြာမွာ (ဖက္ဆစ္ဆန္တဲ့) လုပ္ရပ္ေတြ တဆင့္တုိးလုပ္ဖုိ႕ ျပင္လာၾကတယ္။ တျပည္လုံးကုိ သူတုိ႕ကုိယ္တုိင္က ဆူဆူပူပူ ျဖစ္တဲ့ အေျခအေန ဖန္တီးရင္းက သမၼတက ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုေတြက ဆူပူေအာင္ ဖန္တီးေနတယ္ဆုိတာမ်ဳိး ေျပာထြက္လာတယ္။ ဘုရင့္ႏႈတ္ထြက္စကား (ဆုံးမလုိက္) ဆုိတာ ပါးကြက္သားေတြအတြက္(သတ္ေစ) ဆုိတဲ့ အမိန္႕ေတာ္အျဖစ္… Read More »

(တစ္) စီးပြားေရးထိုင္းမိႈင္းမႈႀကီး- အရင္း႐ွင္စနစ္ရဲ႕ထိန္းမႏိုင္သိမ္းမရလကၡဏာ မာ့က္စ္ရဲ႕ေရးသားခ်က္ေတြထဲမွာ သေႏၶအရကိုပဲ ထိန္းမႏိုင္သိမ္းမရျဖစ္တတ္မႈ၊ အက်ပ္အတည္းေတြ ႁပြမ္းတီးမႈ လကၡဏာေတြ႐ွိတဲ့ အရင္း႐ွင္စနစ္အေၾကာင္းဟာ အဓိကအပိုင္းတခုျဖစ္ပါတယ္။ အျမတ္အစြန္းအတြက္ မနားမေန လံုးပမ္းမႈကေန ကုမၸဏီေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕အလုပ္႐ံုေတြမွာ စက္ေတြ တပ္ဆင္လာၾကလိမ့္မယ္။ ဒီလိုနဲ႔ တဖက္မွာ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ လစာေတြကို ျဖစ္ညွစ္ထားၿပီး တဖက္မွာ ကုန္ပစၥည္းေတြကို မ်ားသထက္မ်ားေအာင္ ထုတ္လုိက္တာ အလုပ္သမားေတြဟာ သူတို႔ထုတ္လုပ္တဲ့ပစၥည္းကို သူတို႔၀ယ္လို႔မႏိုင္ေအာင္ျဖစ္လာမယ္လို႔ သူကဆိုခဲ့ပါတယ္။ အမွန္ပါပဲ။ ေခတ္သစ္သမိုင္းရဲ႕ ျဖစ္ရပ္ေတြ- စီးပြားေရးကပ္ႀကီး (၁၉၃၀ စုႏွစ္မ်ား) ကေန ဒီေန႔ ေဒါ့ကြန္ဗူေဗာင္း(dot.com bubble) ျပႆနာအထိ၊ ဒီဟာေတြရဲ႕ဇာစ္ျမစ္ကို မာ့က္စ္ရဲ႕အသံုးအႏႈန္းအရ “လက္ေတြ႔မတည္႐ွိတဲ့ စိတ္ကူးထဲက အရင္းအႏွီး (fictitious capital)”- ဘ႑ာေရးကိရိယာေတြျဖစ္တဲ့ စေတာ့ခ္လက္မွတ္၊ ျပန္မဆပ္ႏိုင္တဲ့ ေငြေပးေခ်မႈ- စတာ ေတြမွာ ေျခရာခံလို႔ ရပါတယ္။ ထုတ္လုပ္ၿပီးရင္း ထုတ္လုပ္လိုက္တာ ေနာက္က်ေတာ့ ကိုယ့္ကုန္ေတြကို ၀ယ္မယ့္လူ မ႐ွိေတာ့ဘူး။ ေစ်းကြက္အသစ္ေတြလည္း မ႐ွိေတာ့၊ ေငြေခ်းေပးတာလည္း မ႐ွိေတာ့ဘူး။ ဒီသံသရာႀကီးဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မ်က္စိေ႐ွ႕မွာပဲ… Read More »

ကမၻာ့အၾကီးဆံုး သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္း ၃ ခုမွာ အလုပ္သမား တစ္သိန္းေက်ာ္က ဆႏၵျပၾကတဲ့အတြက္ ေတာင္အာဖရိကမွာ ပလက္တီနမ္ ထုတ္လုပ္မႈ ရပ္ဆိုင္းသြားပါတယ္ ။ အင္ပလာ ပလက္တီနမ္ ၊ အင္ဂလိုအေမရိကန္ ပလက္တီနမ္ ၊ လံုမင္ သတၱဳတြင္းေတြက အလုပ္သမားေတြဟာ အနည္းဆံုးလစာ ေဒၚလာ ၁၂၀၀ ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခ်က္ အပယ္ခ်ခံရတဲ့အတြက္ အကန္႔အသတ္မရွိတဲ့သပိတ္ကို ၂၃ ရက္ ဇန္နဝါရီမွာ စတင္ခဲ့ပါတယ္ ။ ေဒၚလာ ၁၂၀၀ ဟာ လက္ရွိရေနတဲ့ လစာရဲ့ ႏွစ္ဆတိုးျမႇင့္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ လုပ္ခလစာ အျငင္းပြားမႈက ေတာင္အာဖရိကသတၱဳတြင္း အလုပ္သမားနဲ႔ ေဆာက္လုပ္ေရး အလုပ္သမားမ်ား သမဂၢ (AMCU) တို႔ကတဖက္ သတၱဳတြင္း ကုမၸဏီကတဖက္ ရင္ဆိုင္ေတြ႔ေစတယ္ ။ ႏွစ္ဘက္စလံုးမွာ အေလ်ာ့ေပးလို႔ မရတဲ့ က်ဥ္းထဲက်ပ္ထဲ အေျခအေနကို ရင္ဆိုင္ေနၾကရတယ္။ သပိတ္ရဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ဟာ အလုပ္ရွင္ေတြ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးစားပြဲဆီ ေရာက္လာဖို႔ ဖိအားေပးတာ ျဖစ္တယ္လို႔ AMCU အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး… Read More »

ကေမၺာဒီးယားမွာ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္း အလုပ္သမားေတြ သပိတ္ေမွာက္ၾကျပန္ပါျပီ။ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းဆိုေတာ့ အားလုံးသိၾကတဲ့အတိုင္း အမ်ဳိးသမီးက ပိုမ်ားပါတယ္။ အမ်ဳိးသားေတြလည္း မပါေတာ့ မဟုတ္။ ေတာ္ေတာ္ပါၾကပါတယ္။ အခုသပိတ္ဟာ မၾကာေသးခင္က ရပ္သြားတဲ့ ဆႏၵျပပြဲၾကီးရဲ့ အဆက္ပါ။ ျပီးခဲ့တဲ့ဆႏၵျပပြဲၾကီးမွာ တႏိုင္ငံလုံးရွိ စက္ရုံေပါင္း ၅၀၀ ေလာက္က အထည္ခ်ဳပ္လုပ္သား ၃ သိန္းေလာက္ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကပါတယ္။ လမ္းေပၚတက္ျပီး ဆႏၵျပေတာင္းဆိုၾကတာပါ။ အဓိက ေတာင္းဆိုၾကတဲ့ အခ်က္က အနိမ့္ဆုံးလစာ တလကို ေဒၚလာ ၁၆၀ ရရွိေရးပါ။ ဗမာေငြ က်ပ္နဲ႔ တြက္ၾကည့္ရင္ တသိန္းခြဲေက်ာ္ေလာက္ ရွိပါလိမ့္မယ္။ လက္ရွိရၾကတဲ့ လစာက ပ်မ္းမွ် တလကို ေဒၚလာ ၈၀ ေက်ာ္ ပတ္ဝန္းက်င္ရွိပါတယ္။ က်ပ္ေငြ ၈ ေသာင္း ဝန္းက်င္ဆိုပါေတာ့။ ဒီေတာ့ လစာ ႏွစ္ဆတိုးျမႇင့္ေရး တိုက္ပြဲလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရက သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ အနိမ့္ဆုံးလစာက ဆႏၵမျပခင္မွာ ၆၁ ေဒၚလာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ပ္ေငြနဲ႔ဆိုရင္ ၆ ေသာင္းေက်ာ္ပါ။ က်ြန္ေတာ္တို႔… Read More »

၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာ ထြက္လာတဲ့ ေသာမတ္စ္ဖရိုက္မန္းရဲ့ “ကမၻာျပားၿပီ” ဆိုတဲ့စာအုပ္ဟာ ေရာင္းအေကာင္းဆံုးစာရင္း၀င္ခဲ့တယ္။ ဒီစာအုပ္မွာ ကမၻာႀကီးဟာ စီးပြားကုန္သြယ္ေရာင္း၀ယ္မွုမွာ တေျပးညီကစားကြင္းႀကီး ျဖစ္သြားၿပီလို႔ သူက အဆိုျပဳထားတယ္။ အင္တာနက္ခ်ိတ္ဆက္မွုေတြ တျဖည္းျဖည္းတိုးပြားလာၿပီမို့ ကမၻာႀကီးရဲ့ ဘယ္ေနရာကမဆို ဒီကစားကြင္းႀကီးထဲမွာ ၀င္ပါကစားႏိုင္ၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။ ကမၻာျပားရျခင္းအေၾကာင္းအျဖစ္ အခ်က္ (၁၀) ခ်က္ တင္ျပတယ္။ ဘာလင္တံတိုင္းၿပိဳသြားတဲ့ အခ်က္ကလြဲၿပီး က်န္တာေတြက အင္တာနက္ဆက္သြယ္မွုနဲ့ သက္ဆိုင္တာေတြခ်ည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလည္း အမွုေဆာင္အရာရွိႀကီးေတြ၊ ဥပေဒျပဳအမတ္ေတြနဲ့ စြန့္ဦးတီထြင္အရင္းရွင္ႀကီးေတြက “တိုးၿပီးခ်ိတ္ဆက္မိလာတဲ့ ကမၻာႀကီးအေၾကာင္း” အျမွဳပ္တစီစီထေအာင္ ေျပာေနၾကတာကို ၾကားေနရပါတယ္။ သူတို႔မေျပာၾကတာကေတာ့ ကမၻာႀကီးခ်ိတ္ဆက္မိေနတဲ့ သူေတြဆိုတာ အင္တာနက္ဘေရာ့ဘင္ဖိုး တတ္ႏိုင္သူေတြသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာပါပဲ။ ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံေတြ အသာထားၿပီး ကမၻာ့အခ်မ္းသာဆံုး၊ ေရွ့တန္းအေရာက္ဆံုး အေမရိကန္ႏိုင္ငံကိုပဲ ၾကည့္ရေအာင္ပါ။ အေမရိကန္ရွိ အိမ္ေထာင္စုစုေပါင္းရဲ့ ၄၆% ဟာ တႏွစ္၀င္ေငြ ေဒၚလာ ၃၀,၀၀၀ ေအာက္ပဲရွိၿပီး ပံုမွန္အင္တာနက္ မတပ္ဆင္ထားႏိုင္ၾကပါဘူး။ အင္တာနက္ပံုမွန္မရွိတာေၾကာင့္ အိမ္စာလုပ္ဖို့၊ အလုပ္ေလ်ွာက္ဖို့၊ အလုပ္လက္မဲ့ခံစားခြင့္နဲ့ ရိကၡာေထာက္ပံ့ေရးစတဲ့ အစိုးရစီမံကိန္းေတြ ေလ်ွာက္ဖို့ေတာင္… Read More »

အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ဆီယက္တဲလ္ျမိဳ့ေတာ္ေကာင္စီ၀င္အျဖစ္ ဆိုရွယ္လစ္တဦးျဖစ္တဲ့ ကာရွာမာ ဆာ၀မ့္ (Kshama Sawant) ေရြးေကာက္ခံရပါတယ္။ ၁၈၇၇ ခုႏွစ္တုန္းကလည္း ဆီယက္တဲလ္မွာပဲ ဆိုရွယ္လစ္အျဖစ္ ၀င္အေရြးခံတဲ့ ေအဒဗလ်ဴပိုက္ပါဆိုသူဟာ ျမိဳ့ေတာ္ေကာင္စီ၀င္အျဖစ္ အေရြးခံရဖူးတယ္။ အခု နွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ၿပီးေနာက္မွာ ဆိုရွယ္လစ္တဦး ထပ္အေရြးခံရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကာရွာမာဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံ လူလတ္တန္းစား မိသားစုက ေမြးဖြားလာသူ ျဖစ္ပါတယ္။ မြမ္ဘိုင္းၿမိဳ့မွာ ႀကီးျပင္းခဲ့ၿပီး ၁၉၉၄ ခုႏွစ္မွာ မြမ္ဘိုင္းတကၠသိုလ္မွ ကြန္ပ်ဴတာသိပၸံနဲ့ ဘြဲ့ရခဲ့တယ္။ မိုက္ခရိုေဆာ့ဖ္ကုမၸဏီမွ အင္ဂ်င္နီယာျဖစ္သူ ဗီဗက္ခ္နဲ့ အိမ္ေထာင္က်ၿပီးေနာက္ အေမရိကန္သို့ ေျပာင္းေရွြ့ေနထိုင္တယ္။ အေမရိကန္ေရာက္ျပီးေနာက္မွာ ကြန္ပ်ဴတာသိပၸံပညာကို စြန့္လွြတ္လိုက္ၿပီး စီးပြားေရးပညာကို ေျပာင္းလဲလိုက္စားခဲ့တယ္။ စီးပြားေရးမညီမ်ွမွုျပႆနာေတြကို အေျဖရွာခ်င္တာေၾကာင့္လို့ ဆိုပါတယ္။ ေျမာက္ကာရိုလိုင္းနားတကၠသိုလ္မွ စီးပြားေရးပါရဂူဘြဲ့ ရခဲ့တယ္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာ ဆီယက္တယ္လ္ကို ေျပာင္းလာတယ္။ ေနာက္ ဆိုရွယ္လစ္ေရြးလမ္း (Socialist Alternative) အဖြဲ့မွ စည္းရံုးေရးမွူးတေယာက္ရဲ့ စည္းရံုးမွုနဲ့ အဖြဲ့၀င္ျဖစ္လာတယ္။ ၂၀၁၀ မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားခံယူတယ္။ သူ့ရဲ့သေဘာထား အယူအဆကို… Read More »

ဗီယက္နမ္ ဆမ္ေဆာင္းကုမၸဏီက အဓိကရုဏ္း ဇန္နဝါရီလ ၉ ရက္ေန႔မွာ ဗီယက္နမ္ ယင္ဘန္ စက္မႈဇံုရွိ ဆမ္ေဆာင္း မိုလ္ဘိုင္းဖုန္းစက္ရံုမွာ အဓိကရုဏ္း တစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္။ ဟႏိြဳင္းျမိဳ႔ ေျမာက္ဖက္ ၆၀ ကီလိုမီတာအကြာမွာ တည္ရွိတဲ့ အဲ့ဒီစက္ရံုမွာ ဖုန္းတပ္ဆင္သူနဲ႔ ထုတ္လုပ္သူ အလုပ္သမား တစ္ေသာင္းေက်ာ္ အလုပ္လုပ္ပါတယ္။ လံုျခံဳေရးအေစာင့္ေတြက အလုပ္သမားတခ်ိဳ႔ကို စက္ရံုထဲကို အစားအေသာက္မယူဖို႔ ေျပာရာကေန ရန္ျဖစ္ၾကတာလို႔ ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြက ေဖာ္ျပၾကတယ္။ မ်က္ျမင္ေတြ ေျပာတာကေတာ့ အေစာင့္တစ္ေယာက္က အလုပ္သမားတစ္ေယာက္ကို သတိေမ့တဲ့အထိ ရိုက္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲ့ဒီအဓိကရုဏ္းမွာ အလုပ္သမား ၁၁ ဦး ထိခိုက္ဒဏ္ရာရျပီး ၅ ဦးက စိုးရိမ္ရပါတယ္။ အေစာင့္ေတြရဲ့ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ ၁၀ စီး နဲ႔ ကြန္တိန္နာ ၃ စီး မီးရႈိ႔ဖ်က္ဆီးခံရပါတယ္။ ထိုင္ငုယင္ ျမိဳ႔နယ္ျပည္သူ႔ေကာ္မတီဥကၠဌ ဒြန္ေနာက္ေလာင္က အဓိကရုဏ္းမွာပါဝင္တဲ့သူေတြကို ဥပေဒအရ အေရးယူမယ္၊ ေနာင္မွာ အလားတူအျဖစ္မ်ိဳး မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္သြားမယ္လို႔ ေၾကညာသြားပါတယ္။ မ်က္ျမင္သက္ေသ အင္ဂ်င္နီယာ… Read More »