အသက်(၁၀၀)ပြည့်သွားပြီးဖြစ်တဲ့ လေထီးဆင်းရဲဘော်ကြီး။လှကျော်ဇော ဗမာပြည်လွတ်လပ်ရေးကြိုးပမ်းမှုတိုက်ပွဲဖြစ်စဉ်အတွင်း နိုင်ငံခြားသို့ ထွက်ပြီး အကူအညီရှာဖွေတဲ့ လူငယ်အုပ်စု(၂)ဖွဲ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ အမိ ဗမာပြည်ကြီးလွတ်လပ်ရေးရဖို့ဆိုတဲ့တခုတည်းသောရည်မှန်းချက်အောက်မှာ လှုပ်ရှားခဲ့ကြပြီး အရှေ့ထွက်သူများက ဂျပန်ရောက်သွားပြီး ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းဦးဆောင်တဲ့ရဲဘော်သုံးကျိပ်ဝင်များဖြစ်လာခဲ့ကြပါတယ်။ အနောက်ထွက်သူများကတော့ဦးသိန်းဖေမြင့်ဦးဆောင်တဲ့ လေးထီးဆင်းရဲဘော်များဖြစ်လာကာ ဗမာပြည်ရဲ့ခေတ်သစ်သမိုင်းမှာ သူရဲကောင်းများအဖြစ်ထင်ရှားခဲ့ကြပါတယ်။ အခု၂၀၂၁ မှာတော့ ရဲဘော်သုံးကျိပ်ဝင်အားလုံး မရှိကြတော့ပါဘူး။ ကွယ်လွန်ကုန်ကြပါပြီ။ လေထီးဆင်းတွေထဲမှာလည်း မကျန်သလောက်ပါ။ ဒီထဲကမှ ရှားရှားပါးပါး တရုတ်ပြည်မှာရောက်ရှိနေတဲ့ လေထီးဆင်းရဲဘော် (ဦး)ကိုကိုကြီးကိုတော့ အသက်(၁၀၀)ပြည့်မွေးနေ့ပွဲကို ကူမင်းမှာ ဗမာပြည်ပေါက်တရုတ်လူမျိုးများ(ဝှာချောင်အဖွဲ့)က၂၀၂၁ အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်နေ့(တရုတ်ရိုးရာ သက်ကြီးရွယ်အိုများနေ့)က ခမ်းနားစွာ ကျင်းပပေးခဲ့ပါတယ်။ ဗမာပြည်မှာ ရဲဘော်သုံးကျိပ်အကြောင်းကတော့ တစုံတရာ လူသိများပုံရပေမယ့် လေထီးဆင်းရဲဘော်များအကြောင်းကတော့ နည်းနည်း တိမ်မြုပ်နေပါတယ်။ အားလုံးလောက်နီးနီးကလည်း ကွန်မြူနစ်တွေဖြစ်နေတာကိုး။ အဲဒီထဲကမှ ပုံဝတ္တုတွေထဲကထက် ထူးခြားဆန်းကျယ်တဲ့ တကယ့်အဖြစ်အပျက်တွေကလည်း ရှိနေပါတယ်။ ဖဆပလခေတ်မှာ သမ္မတမန်းဝင်းမောင်က သူနဲ့လေထီးဆင်းဖက် (သေဒဏ် အမိန့်ချမှတ်ခံထားရတဲ့ ဗကပဗဟိုကော်မတီဝင်) ဗိုလ်မှူးချစ်ကောင်းကို လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးလိုက်တဲ့ အဖြစ်အပျက်မျိုးပေါ့။ ဒါ့အပြင် လေထီးဆင်း ဗိုလ်အုန်းမောင်ရဲ့ ကိုယ်တွေ့အဖြစ်အပျက် ဆောင်းပါးဆက်တွေ၊ စတဲ့ သူရဲကောင်းပုံပြင်တွေလည်း တပိုင်းတစထွက်လာတာတွေလည်းတွေ့ရပါတယ်။ အဲဒီလေထီးရဲဘော်တွေကရေးသားခဲ့တဲ့… Read More »

၂၁ရာစု ဘုရင်ရူး(သတင်းနဲ့မှတ်ချက်)မောင်သန်းမြရွှေအာဆီယံနောက်မှာ အရှေ့အနောက် UN အားလုံးရှိနေကြတယ်။ အာဆီယံထိပ်သီး ဆွေးနွေးပွဲမှာ အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်ကို ပေးမတက်တဲ့အထိ ဖိအားပေးလာကြပြီ။ အမ်ကယ်ဆမ်ကလည်း နိုင်ငံခြားရေးဌာန အဆင့်မြင့်အရာရှိ Derek Chollet ဆိုသူကိုလွှတ်ပြီး ထိုင်း မလေး စင်ကာပူ ကတဆင့် စီးပွားဒဏ်ခတ်ဖို့ ဖိအားပေးလာတယ်။ နိုင်ငံတကာ သံတမန်တွေအားလုံးလိုလိုက လူထုကြီးရဲ့ နွေဦးတော်လှန်ရေး လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲကို လူထုကြီးရဲ့ ခုခံကာကွယ်မှုအဖြစ်၊ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုး ရုန်းကန်တွန်းလှန်မှုအဖြစ် အလေးထားလာကြရပါတယ်။ အာဆီယံကိုယ်စားလှယ်ကို ဒေါ်စုနဲ့ပေးမတွေ့လို့ မအလကို အာဆီယံထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ ပေးမတက်ဘူး ဆိုတာက မြင်သာတဲ့ အကြောင်းအချက်တခုသာပါ။ တကယ့်အကြောင်းအချက်က မအလ စစ်အုပ်စုကို လူထုကြီးက ခံချနေလို့ ဖြစ်တယ်။ ဗမာပြည်တော်လှန်ရေးဒီရေကို (သူတို့မှာ ဘယ်လိုရည်ရွယ်ချက်တွေ ရှိနေသည်ဖြစ်စေ၊ အသိအမှတ် မပြုလို့မရ) အသိအမှတ်ပြုလာတာ ဖြစ်တယ်။ စစ်ကောင်စီကြေးစားတပ်ဟာ စစ်ရေးအရ နိမ့်ပါး၊ အမှည့်ခြွေခံနေရ၊ လူထုကိုနှိပ်ကွပ်လို့မရ ဖြစ်နေလို့ပဲ။ ဗမာပြည်ပြည်တွင်းစစ် သည်းသန်လာပြီဆိုတာ အားလုံးက ပြောလာနေတာပါ။ စီးပွား လူမှု အုပ်ချုပ်ရေး ဖရိုဖရဲဖြစ်နေတာတွေလည်း မြင်သာပါတယ်။ဒါပေမဲ့… Read More »

ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ သားကောင်းရတနာရဲခေါင်ပြောက်ကျား သခင်သန်းဖေ(တော်လှန်ရေး ရုပ်ပုံလွှာ)မောင်လှဝင်း(မြင်းခြံ)အရေးတော်ပုံဂျာနယ်၊ အတွဲ(၃) အမှတ်-၅ မှာ ဖော်ပြမယ့်ဆောင်းပါး ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီပါတီရဲ့ “တော်လှန်ရေးဂျာနယ်”(၁၉၅၀ ခုနှစ်ထုတ်)ထဲမှာ ဒို့ခေါင်းဆောင်ကြီး သခင်သန်းဖေဆိုတဲ့ဆောင်းပါးကို ဖော်ပြခဲ့ဖူးတယ်။ ဆောင်းပါးရဲ့အဆုံးသတ်မှာ (သူ၏အမည်သည် ရာဇဝင်တွင် စာတင်ရပေအံ့)လို့ ဥဒါန်းကျူးရင့်ခဲ့တယ်။ ဂျာနယ်ကျော် ဒေါ်မမလေးဟာ သူ့ရဲ့ “သွေး”နဲ့ “ရင်နင့်အောင်မွှေး”ဝတ္တုတွေ ဂျပန်ဘာသာပြန်ဆိုဖို့နဲ့ ရုပ်ရှင်ရိုက်ဖို့ကိစ္စတွေနဲ့ စပ်လျဉ်းပြီး ဂျပန်ပြည်ကို သွားရောက်ခဲ့တယ်။ ဗမာပြည် စစ်အတွင်းကာလတုန်းက ကင်ပေတိုင်စစ်ဗိုလ်လုပ်ခဲ့ဖူးတဲ့ ဂျပန်တယောက်နဲ့ ဂျပန်ပြည်မှာတွေ့ဆုံမိတော့ “သခင်သန်းဖေ ရှိသေးလား”လို့ စိတ်ဝင်တစား မေးမြန်းတယ်။ ဂျာနယ်ကျော် ဒေါ်မမလေးက “မရှိတော့ဘူး”လို့ ပြန်ဖြေတော့ အဲဒီကင်ပေတိုင်စစ်ဗိုလ်ဟောင်းက “အဲဒီသခင်သန်းဖေဟာ လူမဟုတ်ဘူး။ နတ်ဘီလူး”ဆိုပြီး အံ့သြချီးမွမ်း ပြောဆိုခဲ့ဖူးတယ်။ သူ့ကို ဖြူး သခင်သန်းဖေလို့ လူသိများတယ်။ တချို့ကတော့ သခင်သန်းဖေ(တောင်ငူ)လို့ ရေးသားဖော်ပြတယ်။ တိုင်းပြည်လွတ်လပ်ရေးရပြီးရင် စစ်ရေးတာဝန်ကို မယူတော့ဘဲ နိုင်ငံရေးကိုပဲ နှစ်မြှုပ်လုပ်မယ်လို့ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း စဉ်းစားခဲ့ဖူးတယ်။ အဲဒီအခါ စစ်တပ်အတွက် စိတ်ချရအောင် စစ်တပ်ကို ခေါင်းဆောင်သွားနိုင်မယ့်သူကို ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီထံက သူတောင်းတယ်။… Read More »

အမှီအခိုကင်းတဲ့ ဗမာပြည် ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးလမ်း ညီဌေးကျော် ယခုအခါ ဗမာပြည်ဟာ ကိုယ့်ပြည်တွင်းရေးပြဿနာနဲ့ကိုယ် ရှုပ်နေတဲ့အပြင် မကြုံစဖူး နိုင်ငံကြီးများရဲ့ အာရုံစိုက်မှုကို ခံနေရတယ်။ နိုင်ငံကြီးများက ပြောင်းလဲလာတဲ့ ၂၁ ရာစု ကမ္ဘာမှုအခင်းအကျင်းအရ ဗမာပြည်ရဲ့ ပထဝီနိုင်ငံရေးကို မျက်စိကျတာပါ။ ၂၀၀၈-၂၀၁၀ အရင်းရှင်စီးပွားရေးကပ် ရှည်ကြာလာ၊ စတုတ္ထစက်မှုတော်လှန်ရေး၊ နည်းပညာပြိုင်ဆိုင်မှု၊ စည်းစနစ်ဟောင်းတွေ အလုပ်မဖြစ်၊ ကိုဗစ်ကမ္ဘာနာ ကပ်ရောဂါ၊ အမေရိကန်အကျ တရုတ်အထ၊ မတည်ငြိမ်ရှုပ်ထွေး၊ အပြောင်းအလဲများမြန်တဲ့ ခေတ်ကာလတရပ်ကို ကျော်ဖြတ်နေရပါတယ်။ အာဖဂန်နဲ့ အီရတ်မှ အမေရိကန်တပ်တွေ ရုပ်သိမ်း၊ ဖြစ်ချင်ရာဖြစ် ပစ်ထားခဲ့ပြီး၊ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီအရွေ့ဟာ အင်ဒိုပစိဖိတ် ဒေသသို့ ရွေ့လာပါတယ်။ အိုဘားမားလက်ထက် ကတည်းကချထားတဲ့ အာရှမဏ္ဍိုင်ပြု စမတ်ပါဝါ Asia Pivot smart power ဆိုတဲ့ တရုတ်ထိန်းချုပ်ရေး နိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီကို ဂျိုးဘိုင်ဒင်က ပြန်ကိုင်လာတာပါ။ အာဖဂန်မှ အမေရိကန် ရှုံးနိမ့်မှုနဲ့ပတ်သက်လို့ အမေရိကန် နိုင်ငံရေးဂုရုကြီး ကစ်ဆင်းဂျား Henry Kissinger က ယခုလို သုံးသပ်ပါတယ်။… Read More »

ဆိုဗီယက်ပြိုကွဲမှု မလိုလားအပ်သော ကပ်ဆိုက်မှုကိုတူး (ဆိုဗီယက်ယူနီယံ USSR ကွယ်ပျောက်သွားတာ ဆယ်စုနှစ်သုံးစု ရှိသွားပြီးနောက်၊ အရင်းရှင်စနစ်ဟာ လူသားတွေ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ပြဿနာများကို မဖြေရှင်းနိုင်ကြောင်း ပိုမိုရှင်းလင်းစွာ သိမြင်လာခဲ့ပါပြီ။) လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း၃၀ (ဩဂုတ်လ ၂၄ ရက် ၁၉၉၁) သမ္မတ မစ်ခေး ဂိုဘားချော့ Mikhail Gorbachev က ဆိုဗီယက်ယူနီယံကွန်မြူနစ်ပါတီ CPSU ဗဟိုကော်မတီကို ဖျက်သိမ်းပြီး ပါတီအထွေထွေအတွင်းရေးမှူး တာဝန်မှ နုတ်ထွက်သွားတယ်။ ဒါဟာ ဆိုဗီယက်ဆိုရှယ်လစ် သမ္မတနိုင်ငံများပြည်ထောင်စု USSR ဖျက်သိမ်းရေးအတွက် ပထမဆုံး အရေးကြီးခြေလှမ်း စလိုက်ခြင်းပါပဲ။ နောက်ရက်မှာ ကရင်မလင်ရှေ့ရှိ ဆိုဗီယက်အလံတော်ကို ရုရှားအလံနဲ့ အစားထိုးလိုက်တယ်။ အဲဒီအခိုက်အတန့်မှာပဲ ဆိုဗီယက်နိုင်ငံရဲ့ အဓိပ္ပာယ်ရှိမှုဟာ ကွယ်ပျောက်သွားပါပြီ။ ဘောရစ်ရယ်ဆင် Boris Yeltsin ဟာ ဆိုဗီယက်ယူနီယံကွန်မြူနစ်ပါတီ CPSU ကို မြန်မြန်ထက်ထက် ပိတ်ပင်တားမြစ်လိုက်ပြီး ပါတီပိုင်ပစ္စည်းဥစ္စာများကို သူဥက္ကဋ္ဌလုပ်နေတဲ့ ရုရှားပါလီမန်သို့ လွှဲပြောင်းလိုက်တယ်။ နှစ်မကုန်ခင်မှာပဲ ကမ္ဘာပေါ်က ပထမဆုံး ဆိုရှယ်လစ်နိုင်ငံလည်းဖြစ် နှစ်၇၀ကျော် ဆိုရှယ်လစ်ကမ္ဘာရဲ့… Read More »

အာဖဂန်ကွန်မြူနစ်တယောက် ပြောတဲ့ အာဖဂန်အကြောင်းမြစမ်းအေး (အာဖဂန်မှ အမေရိကန်ဆုတ်ခွာမှုနဲ့ပတ်သက်လို့ အာဖဂန်ကွန်မြူနစ်တယောက်နဲ့တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းထဲက တချို့ကို ဗြိတိန်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ နိုင်ငံတကာသတင်းလွှာ Communist Party of Britain’s International Bulletin မှာဖော်ပြခဲ့ပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံထုတ် People’s World စာစောင်မှ ထပ်ဆင့်ဖော်ပြထားတဲ့ ဆောင်းပါးကို ဗမာပြည်စာဖတ်ပရိသတ်အတွက် ဘာသာပြန်ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။) အာဖဂန်အစိုးရ (ဟောင်း) အပေါ် အကဲဖြတ်မှု။(ပြုတ်ကျသွားတဲ့) အာဖဂန်အစိုးရဟာ ရုပ်သေးအစိုးရဖြစ်ပြီး အမေရိကန်ရဲ့လိုအင်ပေါ် မှီခိုနေရကာ ပြည်တွင်းပြည်ပအရေးကိစ္စများမှာ ဘာအစွမ်းအစမှ မရှိဘူး။ အခုအထိ အရာရာ အမေရိကန်အပေါ် မှီခိုနေရတာပါ။ နိုင်ငံနဲ့ဆိုင်တဲ့ပြဿနာရပ်တိုင်း အစိုးရဟာ လွတ်လွတ်လပ်လပ် မဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့ဘူး။ ပြဿနာပေါ်တိုင်း ရွေးကောက်ပွဲလိုကိစ္စမျိုးမှာ အမေရိကန်က ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအပက ဖြေရှင်းခဲ့တာချည်းပါ။ ဥပမာအားဖြင့်- ၂၀၁၄ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲမှာ သမ္မတလောင်းနှစ်ယောက်ကြား အကြီးအကျယ်ကွဲပြားနေလို့ အနိုင်အရှုံးကို ကာလရှည်ကြာစွာ မကြေညာနိုင်ခဲ့ဘူး။ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဂျွန်ကယ်ရီ လာပြီး အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရဆိုပြီး ဖြေရှင်းပေးရတယ်။ ဒီလိုဖြေရှင်းဖို့ ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံမှာမပါဘူး။ အမျိုးသားပြဿနာကြီးတွေနဲ့ ကြုံတွေ့တိုင်း ကိုယ့်ဖာသာကိုယ် ဖြေရှင်းနိုင်စွမ်းမရှိဘူး၊ အမေရိကန်က အမြဲလာ… Read More »

ကျွန်မဆက်၍ ရေးချင်သောဖေဖေ့အကြောင်းများ။ဆောင်းပါးအမှတ်( ၅၅)။ ဖေဖေ ကို အသက်ကယ်ခဲ့ရစဉ်က။အရေးတော်ပုံဂျာနယ်၊ အတွဲ(၃) အမှတ် ၅ မှာ ဖော်ပြမယ့်ဆောင်းပါး။ ဖေဖေစစ်တပ်ကအနားယူရတဲ့(၁၉၅၇)ခုနှစ်ကစလို့(၁၉၇၃)ခုနှစ်မြောင်းမြလမ်းအိမ်ကိုပြောင်းတဲ့အထိ ၁၆နှစ်ကျော်ကျော် ကျွန်မတို့မိသားစုတွေ စမ်းချောင်းကဆီဆုံလမ်းအိမ်အမှတ်(၃၆)မှာနေခဲ့ကြရပါတယ်။ အဲဒီအိမ်လေးဟာပေ(၂၅-၅၀)မြေအပြည့်ဆောက်ထားတဲ့ တလိုင်းအိမ်လေးပါ။ ထပ်ခိုးလေးလည်းပါပါတယ်။ အိမ်လေးကကျဉ်းလည်းကျဉ်းမှောင်လည်းမှောင်၊ ဒီကြားထဲကျွန်မတိုမောင်နှမတသိုက်က တန်းစီပြီးတယောက်ပြီး တယောက်ဖျားကြနာကြနဲ့၊ နှစ်အချို့ အတော့်ကို ကသီလိုက်ပါတယ်။နေရေး ထိုင်ရေး စားရေးသောက်ရေး ဘက်စုံ ကသီတာပါ။ မောင်နှမ(၅)ယောက်စလုံး အနီးအနားက စိန့်ဖီလိုမီနာ သာသနာပြုကျောင်းမှာနေတော့ ကျောင်းစရိတ်၊ ကျောင်းကားခနဲ့ ဖေဖေနဲ့ မေမေ ဘယ်လို များကျော်ဖြတ်ခဲ့တယ်ဆိုတာ မတွေးရက်ပါဘူး။ ဖေဖေက သူစာအုပ်မှာ ဒီလိုရေးထားတာတွေ့ရပါတယ်။—–ကျောင်းဖွင့်စရက်များဆိုလျှင် နှစ်စဉ်ကြေး အဝတ်အစားဖိုး စာအုပ်ဖိုး အားကစားဖိုး စသဖြင့် နင့်နေအောင်ပေးရရာ ကျွန်တော့်ဇနီး က ဒီလတော့ ဆင်နဲ့ဆွဲရမ်းသလိုပဲဟု ညည်းတွားတတ်ပါသည် —–တဲ့။ အဲဒီအိမ်မှာနေစဉ် ဖေဖေအစာအိမ်အနာ ရောဂါရခဲ့တာပါ။ အစားအသောက်အနေအထိုင်ဆင်းရဲမှုကြောင့်ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ သိပ်အပြင်းအထန်တော့မဟုတ်ပါဘူး။ တခါတလေနာလာလိုက် ပျောက်သွားလိုက်နဲ့။ လအမှတ်တမဲ့ပါပဲ။ ဆေးတခါစစ်မိတော့မှ အစာအိမ်မှာအနာရှိကြောင်းသိလိုက်ရတာပါ။ ဘဖေဖေကလည်းသိပ်အရေးတယူပြောမနေပါဘူး။ ၁၉၇၆ခုနှစ် ကျွန်မတို့ပါတီဆီပြန်ရောက်ပြီး အခြေခံဒေသတွင်းဝင်ခါနီးမှာ ဆေးတခါစစ်တော့… Read More »