ကျားနှင့် မိကျောင်း နှစ်ကောင်ကြားက ထိုင်းနိုင်ငံရေး

ကျားနှင့် မိကျောင်း နှစ်ကောင်ကြားက ထိုင်းနိုင်ငံရေး

ရဲရင့်သံလွင်

အပိုင်း(၁)

၁။ ဟောင်ကောင်မဟာ့မဟာ အရောင်းအဝယ်ပွဲ

၂၀၁၄ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဒုတိယအကြိမ်အဖြစ်ကျင်းပတဲ့ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၃ မေလတွင်ကျင်းပခဲ့ပြီး ရလဒ် ကိုလည်းရှင်းရှင်းလင်းလင်းသိခဲ့ကြပါပြီ။ အောက်လွှတ်တော်အမတ်နေရာ ၅၀၀ အနက် အာဏာလက်ရှိ ကာချုပ်တဖြစ်လဲ ဝန်ကြီးချုပ် ပရာ ယွတ်ချန်အိုချားပါတီက ၃၆ နေရာနှင့် သူ့မဟာမိတ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာဝစ်ဝန်ဆူးဝမ်ရဲ့ ပါတီက အမတ် နေရာ ၄၀ ပဲ ရကြပြီး မျက်နှာသစ် ဖြစ်တဲ့ ရှေ့သို့ချီပါတီ Move Forward က အမတ် ၁၅၁ နေရာ၊ ယခင်အတိုက်အခံဟောင်း ရှပ်နီ ဖွေထိုင်းပါတီ PhueThai က အမတ် ၁၄၁ နေရာရရှိခဲ့ကြတယ်။ အဲဒီရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကိုကြည့်ရုံနဲ့ ရှေ့သို့ချီပါတီနဲ့ ဖွေထိုင်းပါတီ နှစ်ခုပေါင်း အမတ်နေရာ၂၉၂ နေရာဟာ အမတ် ၅၀၀ အောက်လွှတ်တော်မှာ အပြတ်အသတ်အများစုအင်အားအဖြစ် တန်းသိနိုင်တယ်။ သူတို့ ၂ ပါတီအပြင် တခြားတိုးတက်တဲ့ပါတီ ၅ ခု ၆ ခုလောက် ကလဲ မဟာမိတ်ဖွဲ့ကြဦးမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ၂၀၂၃ မေလရွေးကောက်ပွဲဟာ အာဏာလက်ရှိ စစ်တပ်နဲ့ဘုရင်စနစ်ဂိုဏ်းသားတွေအရေးနိမ့်ပြီး အ တိုက်အခံတိုးတက်တဲ့အင်အားစုက အစိုးရဖွဲ့လို့ရသွားပြီလို့ ထင်ကြလိမ့်မယ်။ နောက်ပြီး အမတ်နေရာအများဆုံးရတဲ့ ရှေ့သို့ချီပါတီခေါင်းဆောင် ပီတ လင်ဂျာရွန်ရတ်ကပဲ အဲဒီအစိုးရသစ်ရဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်သစ်ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ တွက်ဆကြလိမ့်မယ်။

ဒီနေရာမှာ အားလုံးမမေ့သင့်တဲ့အချက်တစ်ခုကတော့ ၂၀၁၄ ခုအာဏာသိမ်းအပြီး စစ်ခေါင်းဆောင်တွေဟာ စစ်အာဏာရှင်စနစ်နဲ့ ဘုရင် စနစ်ကို ပိုမိုခိုင်မာအားကောင်းအောင် အခြေခံဥပဒေသစ်တစ်ခုကို ပြဋ္ဌာန်းပြီး ထိုင်းနိုင်ငံရေးလောကထဲက အရပ်သားအတိုက်အခံတွေရဲ့ ခြေတွေ လက်တွေရိုက်ချိုးတုပ်နှောင်ထားခဲ့တယ်ဆိုတဲ့အချက်ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီ ၂၀၁၇ ထိုင်းအခြေခံဥပဒေအရ အထက်လွှတ်တော်ဆိုတဲ့ ဆီးနိတ်လွှတ် တော်ကိုဖန်တီးပြီး ဆီးနိတ်လွှတ်တော်အမတ်မင်း၂၅၀ သတ်မှတ်ထားတယ်။ အဲဒီဆီးနိတ်အမတ်မင်း ၂၅၀ စလုံးဟာ ကာချုပ်က ခေါင်းခေါက် ရွေးထားတဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ဟောင်းတွေ စီးပွားရေးသမားကြီးတွေ အတတ်ပညာရှင်ဗျူရိုကရက်တွေဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် လူထုကရွေးကောက်တင် မြှောက်ရမယ့် ပါတီတွေမဲကွဲအောင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေရဲ့ ပါတီတွေ၊ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေရဲ့ လက်ပွား proxy ပါတီလေးတွေအများကြီး ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခိုင်းထား တယ်။ နောက်ပြီး PR အချိုးကျ ကိုယ်စားပြုစနစ်နဲ့ ပါတီစာရင်းအရ ပါတီကြီးငယ်လတ်အတွက်အမတ်နေရာတွေကိုလဲ သတ်မှတ်ပေးထားတယ်။ အဲဒီ ၂၀၁၇ ခြေဥအရ အောက်လွှတ်တော်မှာ အတိုက်အခံတွေ မဲအများစုရဖို့ခက်သွားတယ်။ မဲအများစုရခဲ့တဲ့တိုင် ဝန်ကြီးချုပ်သစ်ခန့်တာ အစိုးရ သစ်ဖွဲ့တာတွေလုပ်တော့လဲ စစ်ဖက်နဲ့ ဘုရင်ဂိုဏ်းသားအထက်လွှတ်တော် ဆီးနိတ်ကအမတ် ၂၅၀ က တသံတည်း ထွက်ပြီး ကန့်ကွက်လို့ရနေတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခြေဥအောက်ကကျင်းပတဲ့ ပထမအကြိမ်ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဒီနည်းနဲ့ အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် ပရာယွတ်ဟာ အောက် လွှတ်တော်မှာမဲအလုံအလောက်မရဘဲ ဆီးနိတ်မဲ ၂၅၀ နဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်တက်လုပ်သွားခဲ့တယ်။ အဲဒီတုန်းက တိုးတက်ရေးလှုပ်ရှားမှုလို့ခေါ်တဲ့ လူထု ဆန္ဒပြပွဲတွေ Progressive Movement ကို ရှေ့ဆောင်ခဲ့သူတွေနဲ့ ထူထောင်လိုက်တဲ့ အနာဂတ်ချီပါတီ Future Forward Party ( FFP) က အတိုက်အခံအဖြစ် ဒုတိယမဲအများဆုံးရခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ ၂၀၁၇ ခြေဥအောက်မှာ အတိုက်အခံဆိုရင် မညှာတမ်းနှိပ်ကွပ်ခွင့်ရှိလေတော့ FFP ခေါင်းဆောင် ထနားသွန် ယွမ်ဂျွန်ဂရွန်ကစ် ကို ခြေဥခုံရုံးက အမှုတစ်ခုနဲ့တရားစွဲပြီးအမတ်ရာထူးကဖြုတ်ရုံမက ပါတီကိုလဲ ဖျက်သိမ်းပစ်လိုက်ကြ တယ်။ ၂၀၂၃ မေလရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကတော့ ရှေးရိုးစွဲ စစ်တပ်နဲ့ဘုရင်ဂိုဏ်းသားတွေ အနာပေါ် တုတ်ကျ ဆတ်ဆတ်ခါနာကြည်းစရာပိုဖြစ် စေပါတယ်။ ဒါကြောင့် မဲအများဆုံးရတဲ့ MFP ပါတီကို အပြစ်ရှာဖို့ချောင်းနေကြတယ်။ မကြာခင်မှာပဲ ခေါင်းဆောင်ပီတဟာ မီဒီယာလုပ် ငန်းတစ်ခုမှာ ရှယ်ယာပိုင်ဆိုင်ခဲ့ကြောင်း မကြေညာခဲ့မှုကို သူတို့တွေ့သွားကြတယ်။ ဒီအမှုနဲ့ပဲ အောက်လွှတ်တော်တက်နေတဲ့ ပီတကို အမတ် ရာထူးကနေဖြုတ်ပစ်လိုက်ကြတယ်။

လူထုအကြားမကျေနပ်မှုတွေနဲ့ နိုင်ငံတကာစိုးရိမ်မှုတွေဖိအားများလာတဲ့အခါ ပီတအမှုကိုအချိန်ဆွဲထားပြီး ဝန်ကြီးချုပ်သစ်ရွေးချယ်ရေးကိစ္စကိုလဲ နှစ်ခါသုံးခါပြန်ပြီး ရွှေ့ဆိုင်းလိုက်ကြတယ်။ ၂၀၁၇ ခြေဥအောက်ဒုတိယရွေးကောက်ပွဲနောက်ပိုင်း ရှေးရိုး စွဲဂိုဏ်းသားတွေဟာ ပထမအကြိမ်တုံးက FFP တရားမဝင်ကြေညာသလို အခု MFP ကိုလဲ ပါတီဖျက်သိမ်းခိုင်းမလားဆိုပြီး ကမ္ဘာက စောင့်ကြည့် နေရတဲ့ အနေအထားဖြစ်နေပြီ။ ထိုင်းနိုင်ငံရေးဟာ ဒီလိုပဲ အဆိုးကျော့သံ သရာ အထပ်ထပ်လည်နေတော့မှာလားလို့ စိုးရိမ်သူကလဲ စိုးရိမ်နေ ကြတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲပြီးအဲသလို့ ၃ လကျော်ကြာချိန်အထိ အစိုးရသစ်မ ဖွဲ့နိုင်သေးတဲ့ လိပ်ခဲတည်းလည်းအကျပ်အတည်းကာလမှာ ပါလီမန်စနစ် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့တစ်ခုပေါ်ထွက်နိုင်ဖို့ နိုင်ငံရေးအင်အားစုမျိုးစုံက နည်းမျိုးစုံ သုံးပြီး Horse trading လို့ခေါ်တဲ့ လက်သိပ်ထိုးအပေးအယူလုပ်တာ၊ ကြိတ်ပြီး သဘောတူချက်ယူတာ၊ ခြံခုန်ဘက်ပြောင်းတာစတဲ့ ကြားနေကျသတင်းတွေကို ထိုင်းမှာလဲ ကြားလာရတယ်။ ဇူလိုင်လကုန်ခါနီးမှာ အဲသလိုနိုင်ငံရေးအပေးအယူလုပ်မှုတစ်ခု လူသိရှင်ကြားပေါ်ထွက်လာတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံရေးကိစ္စကို ဟောင်ကောင်မှာ အပေးအယူလုပ်ခဲ့ကြတယ်ဆိုရင် ယုံချင်မှယုံလိ်မ့်မယ်။ နိုင်ငံရေးအုပ်စုတွေတကယ်အခြေစိုက်လှုပ်ရှားရာနေရာဟာ ထိုင်းနိုင်ငံဖြစ်ပါလျက် ဘာ ဖြစ်လို့ ဟောင်ကောင်ကိုဆွဲထည့်ကြတာလဲလို့မေးစရာရှိလာတယ်။ အခုရွေးကောက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြတဲ့ နိုင်ငံရေးအင်အားစုတွေက ထိုင်းမှာရှိတာမှန်ပေမယ့် ဒီပြကွက်မှာ အဓိက

ဇာတ်လိုက်ကြီးတဦးက

ထိုင်းနိုင်ငံမှာမရှိဘဲ ပြည်ပရောက်နေလို့ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဇာတ်လိုက်ကြီးကတော့ အသက် ၇၄ နှစ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ မီဒီယာသူဌေးကြီးလဲဖြစ် ဘီလီယံနာ oligarch ကြီးလဲဖြစ်တဲ့ ယခင်ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ရှင်နဝါထနာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

သက်ဆင်ဟာ အခု ဖွေထိုင်းပါတီလို့နာမည်ပြောင်းထားတဲ့ ယခင်ထိုင်းရပ်ထိုင်းပါတီကိုတည်ထောင်ခဲ့ပြီး ဒီပါတီအလံနဲ့ မဲအများအပြားရကာ ထိုင်း ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ်တန်ခိုးထွားခဲ့ဖူးသူလဲဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၂၃ မေလရွေးကောက်ပွဲမှာတော့ သူ့ရဲ့ ဖွေထိုင်းပါတီဟာ ဒုတိယမဲအများဆုံးရထားတဲ့ ပါတီဖြစ်ပြီး MFP ရှေ့သို့ချီပါတီသာ အစိုးရဖွဲ့ခွင့်မရရင် ဖွေထိုင်းကဦးဆောင်ပြီး အစိုးရဖွဲ့ခွင့်ရသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဇာတ်လိုက်ကြီး သက်ဆင်ဟာ သူခိုလှုံရာ အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဒူဘိုင်းနိုင်ငံကနေ ဟောင်ကောင်ကို ရောက်လာတယ်။ ထိုင်းမှာရှိတဲ့ ဖွေထိုင်းမဟုတ်တဲ့ တခြားပါ တီခေါင်းဆောင်တွေကလဲ လေယာဉ်နဲ့ တစ်ညအိပ်ခရီးထွက်ပြီး ဇာတ်လိုက်ကြီးနဲ့ ကြိတ်ပြီး သဘောတူညီချက်တွေယူကြသတဲ့။

ဒီသတင်းတွေကို ပထမဆုံးဖောက်သယ်ချသူက နာမည်ကျော် အနှိပ်ခန်းလုပ်ငန်း တိုက်ကွမ်းသူကြွယ်ကြီး ချူဘစ်ကမိုဗီဆစ်ဖြစ်ပါတယ်။ သူက တီးတိုးသတင်းလွှင့်တာမဟုတ်ဘူး။ သတင်းထောက်တွေခေါ်ပြီး သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲအဖြစ်နဲ့ ထုတ်ပြန်တာပါ။ သူ့ထုတ်ပြန်ချက်အရ ဒီသဘောတူညီချက်ကို MOU နားလည်မှုစာချွန်အဖြစ်လက်မှတ်တောင်ထိုးပြီးသွားပြီလို့ဆိုပါတယ်။ သက်ဆင်နဲ့ အပေးအယူသွားလုပ်တဲ့ အဓိက ပါတီလတ် ၂ ခုကတော့ Bhumjaiithai နဲ့ PPRP ( Palang Pracharath Party )ခေါင်းဆောင်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပါတီနှစ်ခုနဲ့ လက်တွဲမယ် ဆိုရင် MFP ရှေ့သို့ချီပါတီကို ဘေးကန်ထုတ်လိုက်တဲ့တိုင် ဖွေထိုင်းပါတီမှာ အမတ်နေရာ ၂၇၉ နေရာရှိနေပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဆီနိတ်လွှတ်တော် အမတ် ၂၅၀ ကကန့်ကွက်တောင် ဖွေးထိုင်းပါတီက အမတ်အများစုနဲ့ အစိုးရဖွဲ့လို့ရသွားပြီဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီအနှိပ်ခန်းတိုက်ကွမ်ကြိးက “ MFP အတွက်လဲ ဘာမှမစိုးရိမ်ပါနဲ့ဗျာ၊ လက်ရှိမဟာမိတ်ထဲမှာကျန်သေးတဲ့ ညီညွတ်သောထိုင်းအမျိုးသားပါတီ UTNP (United Thai Nation Party) တို့၊ ဒီမိုကရက်ပါတီ Democrat Party တို့နဲ့ လက်တွဲပြီး ဖွေထိုင်းညွန့်ပေါင်းအစိုးရကို အတိုက်အခံလုပ်နိုင်ပါသေးတယ်”လို့ ပြောလိုက်တယ်။ ဟောင်ကောင် အပေးအယူပွဲကို သက်ဆင်နဲ့ တွေ့ပြီး MFP ပါတီကို ဖွေထိုင်းနဲ့လက်တွဲခွင့်ပေးဖို့ အမြန်ပြေးပြောတဲ့သူတစ်ဦးရှိသေးတယ်။ သူက တော့ယခင်FFPပါတီခေါင်းဆောင် ထနားသွန်ဖြစ်ပါတယ်။

MFP အတွက်အချိန်မီးသွားပေမယ့် ဒီအပေးအယူမှာ စာရင်းသွင်းမခံရသူလို့ပြောရမှာပါ။ ဟောင်ကောင်မှာမွေးနေ့ပွဲလုပ်ရင်း ထိုင်းနိုင်ငံရေးကံကြမ္မာကို အလဲအထပ်လုပ်ကြတာကို သတင်းစာတွေက မဟာ့မဟာ အရောင်းအဝယ်ကြီးလို့ ကင်ပွန်းတပ်ကြတယ်။ ဒီမွေးနေ့ပွဲပြီးတာနဲ့ သက်ဆင်ရှင်နာဝတ်တနာရဲ့ အငယ်ဆုံးသမီး ဖေ့ထုံ့တန်က သူ့အဖေဟာ ဩဂုတ်လ ၁၀ ရက်နေ့မှာ ဒွန်မောင်းလေဆိပ်ကို လေယာဉ်နဲ့ ပြန်လာမယ်ဆိုပြီး လူသိရှင်ကြားကြေညာလိုက်တယ်။ ပြည်ပမှာခိုလှုံနေရတဲ့ သက်ဆင်ဟာ သူမကြာမီထိုင်းကိုပြန်လာမယ်ဆိုပြီး အနည်းဆုံး အကြိမ် ၂၀ လောက်ပြောခဲ့ဖူးသူဖြစ်ပါတယ်။ ခုတချီ တော့ တကယ်ပြန်လာဖို့ နီးစပ်နေပြီလို့ သူ့မိသားစုက ယူဆကြတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုရင် ဟောင်ကောင်မှာပြုလုပ်တဲ့ လက်သိပ်ထိုး နိုင်ငံရေး အရောင်းအဝယ်ပွဲက ရရှိလိုက်တဲ့ ရှေးရိုးစွဲဝါဒီတွေနဲ့ ညွန့်ပေါင်းဖွဲ့ဖို့သဘောတူညီချက်တွေထဲမှာ သက်ဆင် ထိုင်းကိုပြန်လာနိုင်ရေးအစီအစဉ် သဘောတူညီချက်တွေလဲ ပါဝင်လို့ဖြစ်ပါတယ်။ အားလုံးသိကြတဲ့အတိုင်း သက်ဆင်ဟာ ပေါ်ပြူလာဝါဒမဲဆွယ်မှုတွေနဲ့ မဲအများစုရပြီး ၂၀၀၁ ခု ဖေဖော်ဝါရီမှာ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာတယ်။ ရှေးရိုးစွဲဘုရင်စနစ်နဲ့ စစ်တပ်လွှမ်းမိုးမှုစနစ်ကို စိန်ခေါ်မှုတွေလုပ်လာတဲ့အတွက် နယူးယောက်ကို သူရောက်နေချိန် ၂၀၀၆ ခုစက်တင်ဘာမှာ စစ်တပ်ကဖြုတ်ချလိုက်တယ်။ သူ့ကို အခွန်တော်လှည့်စားလိမ်လည်မှုနဲ့ ထိုင်းတရားရုံးက ဆင့်ခေါ်တဲ့အခါ ထိုင်းကနေထွက်ပြေးသွားတယ်။ ဒါနဲ့မြေဝယ်ယူရာမှာမူမမှန်ခြင်းအတွက် သူ့ကိုမျက်ကွယ်မှာထောင်ဒဏ် ၂ နှစ်ချလိုက်တယ်။ သက်ဆင်ဟာ ပြည်ပမှ နှစ်ပေါင်း ၁၅ နှစ်လောက်ရှောင်တိမ်းရင်း မိသားစုနဲ့အတူနေချင်ပြီလို့ ထပ်တလဲလဲ မျက်ရည်ခံထိုးနေခဲ့တယ်။ သူ့ရဲ့ ၇၄ နှစ်မြောက် ဟောင်ကောင်မွေးနေ့ပွဲမှာတော့ ရှေးရိုးစွဲပါတီလတ် ၂ ခုနဲ့ အပေးအယူလုပ်ရာမှာသူ့လုံခြုံရေးကို အာမခံချက်ပေးတဲ့အပြင် ထောင်ကျရင်တောင် သိပ်မကြာစေရဘူးဆိုတဲ့ ကတိတွေ ဟိုဖက်ကပေးခဲ့တယ်လို့ သတင်းတွေထွက်လာတယ်။ အဲသလို သက်ဆင်ပြည်တော်ပြန်အစီအစဉ်အတွက် ဖွေထိုင်းပါတီက အပြန်အလှန်အနေနဲ့ မူလ ၈ ပါတီမဟာမိတ်ထဲက MFP ရှေ့သို့ချီပါတီကို ကန်ထုတ်ပစ်ပါမယ်ဆိုတဲ့ ကတိဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဟောင်ကောင် လက်သိပ်ထိုးဆွေးနွေးပွဲကို မဟာ့မဟာအရောင်းအဝယ်ပွဲကြီးလို့ သတင်းစာတွေကရေးကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ရှေးရိုးစွဲ ဘုရင်စနစ်ဝါဒီနဲ့စစ်အာဏာရှင်စနစ်ဝါဒီတွေမှာလဲ ၂၀၂၃ ရွေးကောက်ပွဲကြောင့် အကျပ်တည်းမျိုးစုံရှိနေတယ်။ အရင်တုံးကတော့ ရှပ်နီဆိုတဲ့ ထိုင်းရပ်ထိုင်းပါတီ၊နောက်တော့ဖွေထိုင်းပါတီအင်အားနဲ့ သက်ဆင် မောင်နှမတွေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ စည်းချင်းထိုးခဲ့ရတယ်။ ရှေးရိုးစွဲတွေရဲ့ ရှပ်ဝါပါတီတွေ နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြတယ်။ စစ်တပ်က သူ့လူရွေးကောက်ပွဲမနိုင်ရင် အာဏာသိမ်းတယ်။ ၁၉၉၃ ခြေဥသစ်နောက်ပိုင်းမှာ အဲသလို ရှပ်နီ ရှပ်ဝါ ဘတပြန်ကျားတပြန် ယှဉ်ပြိုင်နေရာက ၂၀၁၄ စစ်အာဏာသိမ်းပွဲနောက်ပိုင်းမှာ ရှေးရိုးစွဲတွေလက်ထဲကနေ တခြားသူတွေလက် အာဏာမရောက်နိုင်ရေး ပိုမိုစိတ်ချ တင်းကျပ်တဲ့ ၂၀၁၇ ခြေဥသစ်ကိုရေးဆွဲပြီး ရှပ်နီရှပ်ဝါပဋိပက္ခကို ဖြေရှင်းပစ်ခဲ့တယ်။ ရှပ်နီတွေဟာ အဲဒီခြေဥအောက်မှာ ဉာဏ်ကစားပြီး လွှတ်တော်တွင်းရောက်ရှိရေးဗျူဟာကိုချမှတ်ပြီး ၂၀၁၇ ခြေဥကိုဆန့်ကျင်တာမလုပ်သလို ဘုရင်စနစ်နဲ့ စစ်တပ်ကို ထိပါးစေတာမှန်သမျှ ဝေးဝေးက ရှောင် ခဲ့ကြတယ်။ ဖွေထိုင်းရဲ့ ကြိုးကိုင်သူ သက်ဆင်ဆိုရင် ၂၀၂၃ ရွေးကောက်ပွဲမှာ လူငယ်အင် အားနဲ့တက်လာသူတွေတောင်းဆိုတဲ့ ဘုရင်ကို အကြည်ညိုပျက်စေတဲ့ပုဒ်မ ပြင်ဆင်ရေးတောင်းဆိုချက်ကို လုံးဝလက်မခံသူဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ပေါ်ပြူလာဝါဒနဲ့ လူပြိန်းကြိုက်ကြွေးကြော်သံ တွေ ဆင်းရဲသားတောင်သူလယ်သမားတွေကို ထောက်ပံ့မှုတွေပေးရေးမက်လုံးတွေနဲ့ မဲအများစုကို ရယူခဲ့သူဖြစ်သလို သူဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်တော့လဲ ဘုရင်ကို ခွာရာတိုင်းတဲ့လေသံတွေ ဘုရင်စနစ်ကိုလှောင်ပြောင်တာတွေအများကြီးပြောဆိုခဲ့ဖူးတယ်။ ဒါပေမဲ့ ထိုင်းကနေထွက်ပြေးလာပြီးနောက်ပိုင်း ဖွေထိုင်းပါတီရဲ့ အာဏာသိမ်းစစ်အာဏာရှင်အောက်လှုပ်ရှားမှုတွေကို လမ်းညွှန်ရာမှာ တော့ ကြည်ညိုဖွယ်ဘုရင်စနစ်နဲ့ စစ်အာဏာရှင်စနစ် ကို ဝိုင်းရံကာကွယ်ရေးဖက်က ရပ်ခံခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရှေးရိုးစွဲဝါဒီတွေဖက်က သက်ဆင်ရဲ့ဖွေထိုင်းပါတီဟာ အရင်က ရန်ဖက်ပါတီဖြစ် ခဲ့ပေမယ့် အခုမိတ်ဖက်အဖြစ်ရောက်လာပြီလို့ယူဆကြ တယ်။ လက်ငင်းရန်ဖက်ဟာ ဖွေထိုင်းမဟုတ်၊ MFP ဆိုတဲ့ နိုင်ငံရေးတစ္ဆေအသစ်ဖြစ်သွားပြိ။ ဒါကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဒုတိယမဲအများဆုံးရတဲ့ ဖွေထိုင်းပါတီကို မရရအောင် ဝိုင်းသိမ်းသွင်းဖို့ စဉ်းစားထားကြတယ်။ ၂၀၂၃ မေလရွေးကောက်ပွဲမဲရလဒ်တွေကလဲ ရှေးရိုးစွဲတွေကို လူထုအကြား အလွန်အရှက်ရစေတဲ့ရလဒ်တွေဖြစ်နေတယ်။ ဆီးနိတ်လွှတ်တော်သာမရှိရင် ငါးပါးမှောက်တာကြာပြီ။ ဒီအချက်ကလဲ ဖွေထိုင်းပါတီသာ သူတို့ နဲ့ ညွန့်ပေါင်းဖွဲ့နိုင်ရင် ပြည်သူလူထုအကြားကျဆင်းနေတဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို ပြန်အဖတ်ဆည်နိုင်မယ်၊ အထူးသဖြင့် သူတို့နဲ့ ကူးလူးဆက်ဆံမှု သိ်ပ်များတဲ့ ဩစတြေးလျားနဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေရဲ့ အမြင်မှာ ဒီမိုကရေစီမျက်နှာဖုံးနည်းနည်းစွပ်ပြလို့ရနိုင်မယ်လို့လဲ တွက်ဆကြတယ်။

ဟောင်ကောင်မဟာ့မဟာအရောင်းအဝယ်ပွဲကြီးကတော့ နားလည်မှုစာချွန်တွေဘာတွေနဲ့ အဆင်ချောသွားပါပြီ။ ဒါပေမဲ့ လက်တွေ့နိုင်ငံရေး မှာတော့ဘာတွေဆက်ဖြစ်လာနိုင်ပါသလဲ။ အခုအပေးအယူအရ ဖွေထိုင်းပါတီက တင်မယ့်ဝန်ကြီးချုပ်လောင်း ဆရက်ထာ သာဗီဆင်းက တိုက်တာ အိမ်မြေလုပ်ငန်းရှင် တိုက်ကွမ်းသူကြွယ်ကြီးဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေးအတွေ့အကြုံမရှိသူ၊ လူသိထင်ရှားမရှိ လူကြိုက်များမှုမရှိသူဖြစ်နေတယ်။ အထူးသဖြင့် ဟောင်ကောင်မှာ ပူပူနွေးနွေးညွန့်ပေါင်းဖွဲ့ခဲ့တဲ့ Bumjaithai ဘွန်ဂျိုင်ထိုင်းပါတီခေါင်းဆောင် အန်နူတင်ချန်ဘီရာခူနဲ့ ဖွေထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်လောင်း ဆရက်ထာအကြား အစေးဘယ်လောက်ကြာကြာကပ်မလဲဆိုတဲ့ မေးခွန်းလဲရှိနေတယ်။ သူတို့နှစ်ယောက်ဟာ ၂၀၂၃ မေလရွေးကောက်ပွဲ မဲ ဆွယ်ချိန်အတွင်း တယောက်နဲ့တယောက် အပြန်အလှန်ထိုးနှက်မှုတွေသိပ်ကြီးမားခဲ့တဲ့ အခံတွေရှိနေတယ်လို့ သတင်းထောက်တစ်ဦးကထောက် ပြတယ်။

အမေရိကန်ထုတ် နယူးယောက်တိုင်းသတင်းစာကြီးကတော့ ထိုင်းနိုင်ငံရွေးကောက်ပွဲမှာ အသီးသီးအသကအသက ကိုယ်စီကိုယ်င ရသွားကြတယ်။ ဒီအထဲမှာ မဲဆန္ဒရှင်တွေမပါရှာဘူး လို့ ရေးသားလိုက်တယ်။ အစိုးရသစ်မဖွဲ့ခင်အပေးအယူတွေ အပြောင်းအလဲတွေဘယ် လောက်ရှိဦးမလဲမသိဘူး။ မဲ ဆန္ဒရှင်အများစုဟာ အပြောင်းအလဲကို မျှော်ပြီး အသည်းကြားက မဲတပြားကိုပေးခဲ့ကြသူတွေဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူ့တို့မျှော်လင့်ချက်ကိုတော့ ဘယ်နိုင်ငံရေး အီလစ်ကမှ ထည့်မတွက်ဘူး၊ အထူးသဖြင့် ဖွေထိုင်းပါတီရဲ့ မဟာ့မဟာ အရောင်းအဝယ်ပွဲကြီးကို လူငယ်မဲဆန္ဒရှင်တွေက သစ္စာဖောက် ပွဲကြီးလို့မြင်ကြတယ်။ ဘန်ကောက်မြို့လယ်က ဒီမိုကရေစီရင်ပြင်မှာ ဒီမိုကရေစီဈာပနကို ကျင်းပကြတယ်။ ဖွေထိုင်းပါတီရုံးရှေ့မှာ အာဏာရှင် အစိုးရကိုလိုချင်လို့ ဒို့မဲပေးခဲ့တာမဟုတ်ဘူးလို့ ကြွေးကြော်ကြတယ်။ ၂။ ဘုရင်ရယ် စစ်အာဏာရှင်ရယ်၊ အိုလီဂါ့ခ် သူကြွယ်တွေရယ် ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတွေဟာ ပြိုင်ဖက် အီလစ် elites တွေအကြားသပွတ်အူလို ပွေရှုပ်နေတဲ့ အာဏာကစားပွဲ power game ပွဲစဉ် ထဲက ထိပ်တိုက်ပဋိပက္ခတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ပြီဆိုတိုင်း ဒီမိုကရေစီအစိုးရတစ်ရပ်ပေါ်ထွန်းပြီလို့ ထင်သူတွေအတွက် ထိုင်းရွေး ကောက်ပွဲတွေက ပြက်ရယ်ပြုနေကြတယ်။ ဒီနိုင်ငံမှာတော့ ဒီမိုကရေစီဆိုတာ အများထင်ထားသလိုမဟုတ်ဘဲ ထောက်ချောက်ထဲပိတ်မိနေတဲ့ အရာ တစ်ခုဖြစ်နေတယ်လို့ သတင်းစာဆရာတစ်ဦးကပြောပါတယ်။ ထိုင်းဒီမိုကရေစီ အဆောက်အဦတွေဟာ ဒီမိုကရေစီကို ရိုးရိုးသားသား ထူထောင် ဖို့ အရင်မျိုးဆက်တွေ ကြိုးစားထားတာဖြစ်ကောင်းဖြစ်ပေမယ့် သူနိုင်ငါနိုင်ပြိုင်ဆိုင်နေတဲ့ အီလစ်ရေပေါ်ဆီအလွှာတွေရဲ့ ဇောက်ထိုးမိုးမျှော်မှောက်လှန် ပစ်တာခံလိုက်ရတာ တော်တော်တောင် ကြာသွားပါပြီ။ ပါဝါဂိမ်း အာဏာကစားပွဲမှာပါဝင်တဲ့ အီလစ်ရေပေါ်ဆီအလွှာတွေထဲမှာ ဘုရင်နဲ့ ဆွေတော် မျိုးတော်တွေ၊ စစ်တပ်ထိပ်သီးဗိုလ်ချုပ်တွေ၊ အစိုးရယန္တရား ဗျူရိုကရက်ကြီးတွေအပြင် နိုင်ငံရေးနဲ့ ခပ်ကင်းကင်းနေကြတယ်လို့ ထင်နေကြတဲ့ ငွေကြေးကျိကျိတက်ချမ်းသာနေတဲ့ အာဏာစက်ပိုင်ရှင် oligarchs တွေ၊ နောက်တက်မီဒီယာတို့ ဝန်ဆောင်လုပ်ငန်းတို့ကလုပ်ငန်းရှင်တွေ စတဲ့စတဲ့ အုပ်စုတွေ ပါဝင်နေတာတွေ့နေရတယ်။

ထိုင်းမှာ အိုလီဂါ့ခ် ဘီလီယံနာ မိသားစုကြီး ၅ ခုက စီးပွားရေး ကဏ္ဍပေါင်းစုံကို ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ မိသားစုကြီးတွေလို့ပြောကြတယ်။ သူတို့ လက်ထဲမှာ လယ်ယာလုပ်ငန်းကနေ အရက်ဘီယာချက်လုပ်ငန်းအထိ၊ အားဖြည့်အဖျော်ယမကာကနေ လက်လီဆိုင်လုပ်ငန်းစုတွေအထိရှိ တယ်။ ၂၀၁၉ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးပရာယွတ်ရွေးကောက်ပွဲဝင်တော့ အဲဒီမိသားစုကြီး ၅ ခုဆီက ရန်ပုံငွေတွေအပုံအပင်ရရှိခဲ့တယ်။၂၀၁၄ ခု စစ် ခေါင်းဆောင်ပရာယွတ်လက်ထက် ၅ နှစ်လောက်အတွင်း ဒီမိသားစု ၅ ခုရဲ့တန်ခိုးအာဏာက ပိုကြီးထွားလာတယ်လို့ စစ် တမ်း တစ်ခုကဆို ပါတယ်။

ပရာယွတ်ခေတ်မှာ စီးပွားရေးလုပ်ကွက်သစ်ဖြစ်တဲ့ တိုက်တာခြံမြေလုပ်ငန်းတွေထွက်ပေါ်လာတော့ ဒီမိသားစုတွေ လက်ထဲဘဲ ထပ် ရောက်သွားတယ်။ CP Group နဲ့ Central Group တွေဟာ မြို့ကြီးတွေမှာသာမက ခရိုင်တွေအထိဆင်းပြီး လက်လီဆိုင်လုပ် ငန်းစုတွေ တိုးချဲ့ ကြတယ်။ အစိုးရက ချပေးတဲ့ လုပ်ကွက်သစ်တွေ ကံထရိုက်စာချုပ်ကြီးတွေကိုလဲ သူတို့ပဲ ရရှိသွားတယ်။ ပရာယွတ်ရဲ့ မတ်လရွေး ကောက်ပွဲပြီးလို့ ၂ လတောင် မကြာလိုက်ခင်မှာ ယခင်က သုဝဏ္ဏဘုမ္မိလေဆိပ်အတွင်း အခွန်ကင်းလွတ်လက်လီဆိုင်ကြီးလုပ်ခွင့်ရရှိထားပြီး သားဖြစ်တဲ့ King Power မိသားစုဟာ နောက်ထပ် အဓိကလေဆိပ်ကြီး ၃ ခုမှာ ဆယ်နှစ်တာ တိုးချဲ့ဖွင့်လှစ်ခွင့်တွေရသွားတယ်။ CP Group မိသားစုဦးစီးတဲ့ စီးပွားရေးအုပ်စုကလဲ ဘန်ကောက်မြို့တွင်းနဲ့မြို့ပြင်မှာရှိတဲ့ လေဆိပ် ၃ ခုကိုဆက်သွယ်တဲ့ အရှည် ကီလိုမီတာ ၂၂၀ ရှိတဲ့ မြန်နှုန်းမြင့်ရထားလမ်း သစ်တွေဖောက်ဖို့ ဒေါ်လာ ၇.၅ ဘီလီယံတန်ကံထရိုက်ကို ရသွားတယ်။

ဒီမိသားစုကြီး ၅ ခုက ဘယ်လောက်ခြေလှမ်းကျဲသလဲဆိုရင် နောက်ထပ်တိုးချဲ့စီးပွားရေးကဏ္ဍဖြစ်တဲ့ တိုက်တာအိုးအိမ်လုပ်ငန်းတွေထဲမှာ အလုံးအရင်း အလုအယက်ဝင်လုပ်ကြတယ်။ ဘယ်နေရာကြည့်ကြည့် ဆောက်လုပ်ဆဲ၊ ဆောက်လုပ်စ ကွန်ဒိုတိုက်ခန်းအိမ်ယာတွေ ကံထရိုက် အိမ်ယာတွေ အပြိုင်းအရိုင်းတွေနေပြီး တချို့တိုက်တာတွေက ဝယ်သူမရှိနေသူမရှိဖြစ်လာတယ်။

(ဆက်လက် ဖော်ပြသွားပါမယ်)