ကျွန်မဆက်၍ ရေးချင်သောဖေဖေ့အကြောင်းများ။

ကျွန်မဆက်၍ ရေးချင်သောဖေဖေ့အကြောင်းများ။ဆောင်းပါးအမှတ်( ၅၅)။ ဖေဖေ ကို အသက်ကယ်ခဲ့ရစဉ်က။အရေးတော်ပုံဂျာနယ်၊ အတွဲ(၃) အမှတ် ၅ မှာ ဖော်ပြမယ့်ဆောင်းပါး။

ဖေဖေစစ်တပ်ကအနားယူရတဲ့(၁၉၅၇)ခုနှစ်ကစလို့(၁၉၇၃)ခုနှစ်မြောင်းမြလမ်းအိမ်ကိုပြောင်းတဲ့အထိ ၁၆နှစ်ကျော်ကျော် ကျွန်မတို့မိသားစုတွေ စမ်းချောင်းကဆီဆုံလမ်းအိမ်အမှတ်(၃၆)မှာနေခဲ့ကြရပါတယ်။ အဲဒီအိမ်လေးဟာပေ(၂၅-၅၀)မြေအပြည့်ဆောက်ထားတဲ့ တလိုင်းအိမ်လေးပါ။ ထပ်ခိုးလေးလည်းပါပါတယ်။ အိမ်လေးကကျဉ်းလည်းကျဉ်းမှောင်လည်းမှောင်၊ ဒီကြားထဲကျွန်မတိုမောင်နှမတသိုက်က တန်းစီပြီးတယောက်ပြီး တယောက်ဖျားကြနာကြနဲ့၊ နှစ်အချို့ အတော့်ကို ကသီလိုက်ပါတယ်။နေရေး ထိုင်ရေး စားရေးသောက်ရေး ဘက်စုံ ကသီတာပါ။ မောင်နှမ(၅)ယောက်စလုံး အနီးအနားက စိန့်ဖီလိုမီနာ သာသနာပြုကျောင်းမှာနေတော့ ကျောင်းစရိတ်၊ ကျောင်းကားခနဲ့ ဖေဖေနဲ့ မေမေ ဘယ်လို များကျော်ဖြတ်ခဲ့တယ်ဆိုတာ မတွေးရက်ပါဘူး။

ဖေဖေက သူစာအုပ်မှာ ဒီလိုရေးထားတာတွေ့ရပါတယ်။—–ကျောင်းဖွင့်စရက်များဆိုလျှင် နှစ်စဉ်ကြေး အဝတ်အစားဖိုး စာအုပ်ဖိုး အားကစားဖိုး စသဖြင့် နင့်နေအောင်ပေးရရာ ကျွန်တော့်ဇနီး က ဒီလတော့ ဆင်နဲ့ဆွဲရမ်းသလိုပဲဟု ညည်းတွားတတ်ပါသည် —–တဲ့။ အဲဒီအိမ်မှာနေစဉ် ဖေဖေအစာအိမ်အနာ ရောဂါရခဲ့တာပါ။ အစားအသောက်အနေအထိုင်ဆင်းရဲမှုကြောင့်ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ သိပ်အပြင်းအထန်တော့မဟုတ်ပါဘူး။ တခါတလေနာလာလိုက် ပျောက်သွားလိုက်နဲ့။ လအမှတ်တမဲ့ပါပဲ။ ဆေးတခါစစ်မိတော့မှ အစာအိမ်မှာအနာရှိကြောင်းသိလိုက်ရတာပါ။ ဘဖေဖေကလည်းသိပ်အရေးတယူပြောမနေပါဘူး။

၁၉၇၆ခုနှစ် ကျွန်မတို့ပါတီဆီပြန်ရောက်ပြီး အခြေခံဒေသတွင်းဝင်ခါနီးမှာ ဆေးတခါစစ်တော့ ဖေဖေမှာ အစာအိမ်အနာဖြစ်ဘူးကြောင်း၊ အခုတော့ အနာကျက်နေပီဖြစ်ကြောင်း ဆေးစစ်စာကရေးထားပါတယ်။ ၁၉၈၂ ခုနှစ်ဆန်း (ဆောင်းတွင်းကာလ ပန်ဆန်းမှာ အလေ့ရှိတဲ့အတိုင်း) နမ်ခ ချောင်းကမျောပါလာတဲ့ထင်းချောက်တွေ ကမ်းအကွေ့တွေမှာတင်ကျန်တာတွေကို ကျွန်မနဲ့ဖေဖေဆင်းကောက်ကြပါတယ်။ အဲဒါ ဖေဖေချွေးအေးမိပြီး ဖျားပါတော့တယ်။ ကျွန်မကလည်း စခန်းရှိတဲ့ဆေးများ အေပီစီ အမှုန့်ကြိတ်ပြီး ဘာမီတွန်တလုံး တိုက်လိုက်ပါ တယ်။ နောက်နေ့မနက် ဖေဖေဝမ်းသွားတော့ ဝမ်းအမည်းတွေသွားပြီး မူးလဲပြီး သတိလစ်သွားပါတော့တယ်။ အစာအိမ်အနာဟောင်းကပြန်ပေါ်လာပြီးသွေးကြောပေါက်သွားတာပါ။ သွေးဖိအားကလည်း ၂၀ လောက်ပဲရှိပါတော့တယ်။ ဘသွေးဖိအားတိုင်းတဲ့ လက်တဖက်ပဲအလွတ်ထားပြီး ကျန်လက်တဖက် နဲ့ခြေ(၂)ချောင်းစလုံးမှာ ရှိသမျှဆေးရည်အမျိုးမျိုး(ဂလူကို့စ်၊ဓာတ်ဆားရည်၊သွေးရည်ကြည်အစားထိုး)ကိုအမြန်နှုန်းနဲ့သွင်းပေးပြီးသွေးတိတ်ဆေးတွေလည်းထိုး၊ သွေးဖိအားမြင့်တဲ့ဆေးတွေလည်းထိုးနဲ့၊ အမြန်အသက်ကယ်ရပါတော့တယ်။

သွေးကတိတ်ဟန်မတူဘဲ ဝမ်းတခါသွားပြီးတိုင်း သွေးဖိအားကဝေါခနဲပြန် ပြန်ကျသွားပါတယ်။ တခါတလေ(ဝ)ထိကျသွားတာပါ။ စစ်ဒေသဆေးရုံကြီးကဆရာဝန်တွေရော၊ ပန်ဆန်းရောက်နေတဲ့ညီနောင်ပါတီတချို့ကဆရာဝန်တွေရော အကုန်ဝိုင်းဝန်းကူညီကုသပေးကြပါတယ်။ ဗဟိုရုံးမှာလည်း အဲဒီနေ့က အစည်းအဝေးရှိလို့ ခေါင်းဆောင်အတော်များများလည်းစုံနေပါတယ်။ ဒီတော့ ဖေဖေကို တဖက်နိုင်ငံ ဆေးရုံကိုပို့ဖို့ဆုံးဖြတ်ပြီး ရဲဘော်ထွန်းက တဖက်ကမ်းပြေးပြီး စီစဉ်ပါတော့တယ်။ ဆေးရုံကား (လူနာတင်ကား)လွှတ်လိုက်မယ်ဆိုပြီး စောင့်ခိုင်းပါတယ်။ ဖေဖေအခြေအနေဆိုးလာလို့ လူနာတင်ကားမစောင့်တော့ပဲ တဖက်ကမ်း ကင်းစခန်းကရှိတဲ့ကား(ပီကင်းဂျစ်)နဲ့ ပို့ဖို့ပဲစီစဉ်ရပါတော့တယ်။ ဥက္ကဋ္ဌသခင်ဗသိန်းတင်ကဖေဖေနဲ့ထည့်လိုက်ဖို့ ဆေးကျောင်းသားထဲက ဗမာလိုရော၊ တရုတ်လိုရောတတ်တဲ့ ကျောင်းသားတယောက်ရှာဖို့ ကျွန်မကိုခိုင်းပါတယ်။

ဗဟိုရုံးကိုအစည်းအဝေးတက်ဖို့ရောက်နေပြီး ဖေဖေကိုလူနာလာမေးနေတဲ့ ရဲဘော်တင်ရီ(ပဲခူးနေဝင်း အရှေ့မြောက်စစ်ဒေသ နိုင်ငံရေးမှူး၊နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့ဝင်)က— တခြားလူဘာရှာစရာလိုလဲ။သူ့သမီးပဲထည့်လိုက်ပေါ့။ သူလည်း စကားပေါက်နေတာပဲ– လို့ ဝင်ပြောလိုက်လို့ ကျွန်မ လိုက်ခွင့်ရလိုက်ပါတယ်။ ဒီတော့ဖေဖေကိုကားနောက်ခန်းမှာတင်၊ ဆောင်းတွင်းလည်းဖြစ်တော့ ဂွမ်းကပ်စောင်တွေနဲ့မလှုပ်နိုင်အောင်ပတ်ထားပြီး၊ သွေးကြောသွင်းထားတဲ့ဆေးပုလင်းကို တုတ်တချောင်းထိပ်ချိတ်၊ တုတ်ကိုကားပြတင်းပေါက်အပြင်ဘက်ထုတ်ထားရပြီး ကျွန်မက ခြေနင်းခုန်မှာဒူးထောက်ထိုင်ပြီး ကိုင်ထားရပါတယ်။ ဆရာမကြီးဒေါ်ငွေက ကားရှေ့ခန်း ကားမောင်းသူဘေးမှာထိုင်ပါလာပါတယ်။

ဒီလိုနဲ့ကားကဖြည်းဖြည်းမှန်မှန်မောင်းလာတာ ကျွန်မတို့(၂)နာရီလောက်အကြာမှာ နယ်စပ်က(လန်ချန်း)ခရိုင်ဆေးရုံလေးကို ရောက်လာပါတော့တယ်။ နယ်စပ်ဆေးရုံလေးဖြစ်လေတော့ အစစအရာရာချို့တဲ့ဟန်ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီကဆေးဝန်ထမ်းတွေဟာ မရှိရှိတာလေးနဲ့ တတ်နိုင်သမျှ အသက်ကယ်ကြပါတယ်။ အရေးပေါ်ကယ်တင်ခန်းလည်းမရှိပါဘူး။ ကျွန်မကဖေဖေဘေးမှာပဲ တချိန်လုံးထိုင်နေပီး၊နည်းနည်းလေးမသင်္ကာတာနဲ့(ဥပမာ ဖေဖေ အသက်ရှုမြန်လာတာ၊မျက်နှာတွေဖြူဖျော့သွားတာ-စတဲ့ ကိုယ်တွင်းသွေးထွက်တဲ့လက္ခဏာများ)နှလုံးခုန်နှုန်းတိုင်း၊ သွေးဖိအားတိုင်း၊ နှလုံးခုန်နှုန်းမြန်လာရင်၊သွေးဖိအားကျလာရင်၊ သွေးသွင်းပေးဖို့တောင်းဆို စသဖြင့် ဘေးက တချက်မလပ်လုပ်နေရပါတယ်။

သွေးသွင်းတယ် ဆိုလို့ပြောရဦးမယ်။ အဲဒီတုန်းက သွေးလှုဘဏ်ဆိုတာ ဆေးရုံတွေမှာမရှိဘူး။ သွေးကိုလိုအပ်မှ သက်ဆိုင်ရာဌာနတို့ရပ်ကွက်တို့၊ လူနာရဲ့ဆွေမျိုးမိတ်ဆွေတွေစသဖြင့်ရရာလူတွေလှုံ့ဆော်ပြီး သွေးလှုခိုင်းရတာ။ ဒီတော့ဖေဖေအတွက်သွေးလိုတော့ သူတို့ဆေးရုံမှာ သွေးရောင်းဖို့စာရင်းပေးထားသူတွေကိုခေါ်ရတာပေါ့။(အဲဒီခေတ်က အရေးပေါ်ငွေအသုံးလိုသူများဟာ ဆေးရုံတွေမှာသွေးရောင်းလို့ရတယ်) အဲဒီသွေးရောင်းတဲ့လူကို ကြည့်လိုက်ပြန်တော့ ဖြူဖတ်ဖတ် ဖောသွပ်သွပ်နဲ့၊ ကျွန်မအတော်စိတ်ဆင်းရဲမိတယ်။ ဘယ်လောက်မှသွေးအားကောင်းမလာနိုင်ဘူး။ဘပထမတော့အဲဒီလူရဲ့သွေးအား(ဟီမိုဂလိုဘင်)ကိုအရင်စစ်ပေးပါလို့ပြောမယ် စိတ်ကူးသေးတယ်။ နောက်မှ ဗဟို ကမှာလိုက်တဲ့စကားတွေသတိရပြီး စိတ်ကိုထိန်းလိုက်ရတယ်။ ကျွန်မကို ဥက္ကဋ္ဌက ဟိုဖက်ရောက်ရင် ဟိုဖက်ကဆရာဝန်တွေစကားနားထောင်ပါ။ သူတို့ယုံလို့အပ်ထားပြီ ဖြစ်လို့၊ သူတို့ကုသမှုကိုပေါင်းစပ်ပါ—လို့မှာလွှတ်ပြီး ရဲဘော်တင်ရီကလည်း –ဟိုဖက်ကလူတွေနဲ့ရန်သွားမဖြစ်နဲ့—မှာလွှတ်လိုက်တာပါ။

(ကျွန်မကလည်း ကျွန်မပါပဲ။ ပါတီထဲရောက်ခါစက မျက်စိထဲအမြင်မတော်တာတွေ့ရင် ပါးစပ်ကအင်မတန်မြန်တာ။ ဒီတော့ဆေးရုံမှာက စည်းလုံးရေးမကောင်းဘူး။ ဆက်ဆံရေးညံ့တယ်။ မာနကြီးတယ်–စတဲ့နာမည်ပျက်တွေကလည်းရှိထားပါတယ်။ ဒါတွေ ခေါင်းဆောင်တွေနားထဲရောက်နေဟန်တူပါတယ်။) တကယ်တော့လည်း အဲဒီတဖက်နိုင်ငံဆေးရုံက ဆရာဝန်များက သူတို့တတ်စွမ်းသလောက်ကုသပေးပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဖေဖေအခြေအနေ ကသိပ်သက်သာလာတာမရှိဘူး။ တချက်တချက်ပြန်မျောသွားလိုက်၊သွေးဖိအား(ဝ)ထိကျသွားလိုက်၊ တချက်တချက်ပြန်သတိလည်လာပြီး ဖေဖေဘယ်ရောက်နေလဲ၊ ဖေဖေဘာဖြစ်လို့လဲလို့မေးလိုက်၊ တခါတခါကယောင်ကတမ်းတွေပြောလိုက်နဲ့။

ကျွန်မတို့ရောက်ပြီး၂-၃ရက်လောက်အကြာမှာမေမေနဲ့ကိုခိုင်အောင်(ကျော်ဇောဦး)တို့ရောက်လာပါတယ်။ ဥက္ကဋ္ဌကသူ့စစ်ရေးဆိုင်ရာအတွင်းရေးမှူးကိုအောင်မြင့်(အခု -ဝ-ဒေသ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ)နဲ့ အတူလွှတ်လိုက်တာပါ။ ကိုအောင်မြင့်ကတဆင့် ကျွန်မကိုရော၊ ဆေးရုံကတာဝန်ခံတွေကိုရော၊ ဥက္ကဋ္ဌကမှာလိုက်တဲ့စကားလည်းရှိပါတယ်။ အတတ်နိုင်ဆုံးအချိန်ဆွဲထားပါ။ နည်းနာတွေရှာပြီး ကူမင်းစစ်ဆေးရုံကြီးဆီပို့နိုင်ဖို့လုပ်နေတယ်-ဆိုတာပါပဲ။ မေမေတို့က၂ရက်ပဲနေပြီးပြန်သွားပါတယ်။ မေမေတို့ပြန်သွားပြီး နေ့လည် ၃နာရီလောက်မှာ ဆေးရုံပေါ်လေယာဉ်ဝဲနေသံကြားရပြီး ကျွန်မတို့အခန်းဆီ ဆရာဝန်လေးတယောက်ပြေးလာပြီး ပြောပြတာက–ကူမင်းဆေးရုံကြီးကဆေးအဖွဲ့ရဟတ်ယာဉ်နဲ့ရောက်လာပြီ၊ဖေဖေကိုအသက်ကယ်ပြီး တည်ငြိမ်တာနဲ့ အဲဒီကိုခေါ်သွားမှာ—-တဲ့။ (နောင်မှသိရတာက ဥက္ကဋ္ဌကိုယ်တိုင် ပီကင်း ဗဟိုကို ဖုန်းဆက်ပြီး ဖေဖေဟာ ပါတီရဲ့ အရေးကြီးခေါင်းဆောင်တယောက်ဖြစ်လို့ အတတ်နိုင်ဆုံး အသက်ကယ်ပေးပါလို့ တောင်းဆိုလိုက်တယ် ဆိုတာပါပဲ။ ဒါနဲ့ ဗဟိုက ယူနန် ကူမင်းစစ်ဆေးရုံကို လှမ်းအကြောင်းကြားတာဝန်ပေးလိုက်တာပါ။) ဆေးအဖွဲ့မှာဆရာဝန်ကြီး(၃)ဦး(အူလမ်းကြောင်းခွဲစိတ်ဆရာဝန်မကြီးအဖွဲ့မှူးဖြစ်၊ အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာအထူးကုဆရာဝန်၊ မေ့ဆေးဆရာဝန်၊)နဲ့အရေးပေါ်ခွဲစိတ်ခန်းတာဝန်ခံသူနာပြုမှူး(၁)ဦး စုစုပေါင်း(၄)ဦးပါလာပါတယ်။ သူတို့လည်းရောက်မဆိုက် ကျွန်မတို့အခန်းရောက်လာပြီး ဖေဖေ့အခြေအနေကို လေ့လာ၊ ချက်ချင်းဆေးရုံအစည်းအဝေးခန်းမမှာ အစည်းအဝေးလုပ်ပြီး ဘယ်လိုကုသမယ်ဆိုတာ ဆွေးနွေးကြပါတယ်။(မှတ်ချက်။ဆေးရုံအစည်းအဝေးက အကြောင်းအရာတွေကတော့ ကျွန်မကဟိုဆရာဝန်နည်းနည်းမေးလိုက်၊ဟိုဆရာမမေးလိုက်၊ဆရာဝန်အုပ်တွေဖေဖေဘေးလာပြီး တချို့ကိစ္စတွေညှိနှိုင်းလိုက် စတာတွေကြည့်ပြီး ဆက်စပ်ယူကြည့်တာပါ။) ဖေဖေရဲ့လက်ရှိအခြေအနေအရ(သွေးဖိအားမတည်မငြိမ်ဖြစ်နေတာ၊ အသက်အရွယ်၆၀ကျော်၊၊ သွေးထွက်မှုကလည်း စိမ့်ထွက်ရုံပဲဖြစ်နေတာ–စတာတွေကြောင့်) ချက်ချင်းခွဲစိတ်မှုမလုပ်သေးဘဲ သွေးဖိအားငြိမ်ရေး၊ သွေးအားပြန်တက်လာရေး၊ သွေးတိတ်ရေးတွေကိုအရင်လုပ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ကြပါတယ်။

ဆရာဝန်များအုပ်လိုက် ကျွန်မတို့အခန်းထဲ့ပြန်ဝင်လာပြီး ဖေဖေ့ကိုယ် ခန္ဓာတွင်းကထွက်သွားတဲ့အရည်တွေ အမြန်ပြန်သွင်းနိုင်ဖို့ (သွေးဖိအားပြန်တက်လာဖို့) ဖေဖေ့ ပေါင်သွေးပြန်ကြောကိုဖောက်၊ ပြွန်သွင်းပါတယ်။ ပြီးတော့ သွေးသွင်းဖို့စီစဉ်ပါတယ်။ ဖေဖေ့ကို အရင် သွေးသွင်းပေးနေတဲ့အခြေအနေကို သိသွားတဲ့-ဆရာဝန်မကြီးကအတော်စိတ်ဆိုးသွားပြီး ဆေးရုံအုပ်ကို ဒီမြို့မှာ ဘယ် စစ်တပ်ရှိလဲ လို့မေးပါတယ်။ကင်းတပ်ရင်းရှိတယ်လို့ပြန်ဖြေတော့ —ကဲခေါ်လိုက်-ငါစကားပြောမယ်–တဲ့။ စစ်သားလေးတွေ ၁၀၀ ကျော်လောက်ရောက်လာပါတယ်။ အဲဒီအုပ်ကိုဆေးရုံခန်းမကြီးထဲမှာစုခိုင်းပြီး ဆရာဝန်မကြီးက တရားဟောပါတယ်။ အဲပြောရဦးမယ်။ ဟယ်လီကော်ပတာက မြို့ပေါ်ဝဲပြီးမြို့ဘောလုံးကွင်းမှာဆင်းတာဖြစ်လေတော့ တမြို့လုံးအုံးအုံးကြွက်ကြွက်နဲ့၊ အရေးကြီးလူနာကယ်ဖို့အထူးဆေးအဖွဲ့ရောက်တာဆိုပြန်တော့ တခြားဆေးရုံတွေက ဆေးဝန်ထမ်းတွေကလည်း တရုံးရုံးရောက်လာပြန်တယ်။ ဒီတော့ ဆေးရုံခန်းမကြီး တခုလုံးလျှံထွက်နေတာပဲ။ တကယ်တော့ ည၇-၈နာရီလောက်ဖြစ်နေပီ။ ကျွန်မလည်း မယောင်မလည်နဲ့ ပြူတင်းပေါက်အပြင်ဘက်ကသွား နားထောင်တော့ အတော့်ကိုအံ့သြသွားပါတယ်။ အဲဒီဆရာဝန်ကြီးတွေကို သူတို့ဗဟိုက ဘယ်လိုညွှန်ကြား ပြောဆိုလိုက်တယ်မသိပါဘူး။ ဖေဖေရဲ့ရာဇဝင်ကို အတော်အသေးစိတ်ကို ပြောပြနေတာပါ။(ဥက္ကဌကလည်း ပီကင်းဗဟို ကိုပြောပြထားဟန်လည်း ရှိပါတယ်။) –အခုအသက်ကယ်နေရတဲ့လူနာဟာအခုဗမာပြည်မှာ မင်းလုပ်အုပ်ချုပ်နေတဲ့ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းနဲ့အတူ ဗမာတပ်မတော်ကြီးကို ထူထောင်ခဲ့တဲ့သူဖြစ်ကြောင်း၊ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့မြေအောက်လုပ်ငန်းတွေလုပ်ရင်း ပေါ်သွားလို့ ထွက်ပြေးလာရတာဖြစ်ကြောင်း၊ အခုသူတို့ရဲ့နယ်စပ်အေးချမ်းသွားတာကလည်း ဒီလူနာ-ဗိုလ်ချုပ်ကြီးက နယ်စပ်မှာသောင်းကျန်းနေတဲ့ကူမင်တန်တွေကိုတိုက်ပေးလို့ဖြစ်ကြောင်းစတာတွေပါ။ — အဆုံးသတ်မှာတော့——အခုလိုငါတို့တိုင်းပြည်အတွက်အကျိုးပြုဆောင်ရွက်ပေးခဲ့တဲ့ သူရဲကောင်းကြီးတယောက် အသက်ကယ်ဖို့တာဝန်ကို ငါတို့ထမ်းဆောင်ရတာ အလွန်ဂုဏ်ယူဖို့ကောင်းတယ်၊ ဒါကြောင့် အားလုံးဝိုင်းဝန်းပီး တက်တက်ကြွကြွသွေးလှုဒါန်းကြပါ—-တဲ့။

သူတို့နိုင်ငံမှာက ကူမင်တန်တပ်ထဲ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီဝင်တွေအများအပြား မြေအောက်လုပ်ငန်းတွေလုပ်ဆောင်ကြတာ၊ ပေါ်သွားလို့ချန်ကေရှိတ်ကလိုက်သတ်လို့ တောထဲပြေးရတာ၊၁၉၄၉ တော်လှန်ရေးအောင်ပြီးနောက် နယ်စပ်တလျှောက်ကျန်ခဲ့တဲ့ကူမင်တန်စစ်သားများက အနှောင့်အယှက်အမျိုးမျိုးပေးတာ စတာတွေနဲ့ ဇာတ်လမ်းဆင်ရုပ်ရှင်တွေရိုက်ထားတာတွေရှိတယ်။ ဒီတော့သူတို့တွေအတွက် ဒီလိုအဖြစ်အပျက်မျိုးတွေက ကြားဖူးနားဝတွေရှိပြီးသား။ သူတို့ရင်ထဲကျပြီးသားဇာတ်လမ်းတွေ၊ ဆရာမကြီးအပြောအဟောကလည်းကောင်းလေတော့ စစ်သားတွေရော၊ ဆေးဝန်ထမ်းအချို့ရော၊နည်းတဲ့လူတန်းရှည်ကြီးမဟုတ်ဘူး။ သွေးလှူဖို့တန်းစီနေတာများ။ ညလုံးပေါက် သွေးစစ်လိုက်ကြ၊သွေးထုတ်ကြနဲ့။ ည(၁၀)နာရီလောက်မှာ ဖေဖေ့ကို သွေးစသွင်းပါတယ်။ သူတို့အစည်းအဝေးလုပ်စဉ်က သွေးတိတ်အောင် ဘယ်လိုလုပ်ရင်ကောင်းမလဲဝိုင်းစဉ်းစားကြစဉ်က ဆရာဝန်တယောက်ကသူဖတ်ခဲ့ရတဲ့ဆေးဆောင်းပါးတစောင်ထဲကအကြောင်းတဲ့။ ရှေးနည်းလမ်းတခုတဲ့။ လူနာကိုအအေးခံထားတဲ့နွားနို့တိုက်တာတဲ့။ ဒီတော့ ကျန်ဆရာဝန်များကလည်း ဘာအန္တရာယ်မှမရှိတဲ့ကိစ္စမဟုတ်လို့ စမ်းကြည့်ဖို့ဆုံးဖြတ်ကြပါတယ်။ ဖေဖေမှာကလည်း အဆင်သင့်နှာခေါင်းပြွန်တပ်ထားပီးသား။ ဖေဖေကသတိလည်တချက် မလည်တချက်မို့ အစာအိမ်ထဲကထွက်တဲ့သွေးတွေ စုပ်ထုတ်ဖို့သွင်းထားတာ။ အတော်ပဲ၊ အဲဒီပြွန်ကတဆင့် ရေခဲစိမ်ထားတဲ့ နွားနို့တွေကိုထည့်ပေးပါတယ်။ နွားနို့ထဲလည်းသွေးတိတ်ဆေးတွေ၊သွေးကြောကျုံ့တဲ့ဆေးတွေဖောက်ထည့်တာလည်းတွေ့ရပါတယ်။ လုပ်လို့ရသမျှနည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ကယ်တာပါပဲ။အထူးကုဆရာဝန်ကြီးများအဖွဲ့လို့မပြောရဘူး။ လုပ်တာကိုင်တာများဇယ်ဆက်သလို ရေပက်မဝင်အောင် ဒေါင့်စေ့အောင်လုပ်သွားတာများ အခုရေးပြနေတာကမှကြာဦးမယ်။

ဖေဖေ့ကိုသွေးစသွင်းပြီဆိုကတည်းက ဖေဖေအတော်တည်ငြိမ်စပြုလာတာတွေ့ရတယ်။ မျက်နှာမှာသွေးရောင်လေး စသန်းလာပါတယ်။ သွေးဖိအားလည်းတဖြည်းဖြည်းတက်လာပါတယ်။ သွေးလှုရှင်တွေက အသက်(၂၀)ကျော်လေးတွေ၊အရွယ်ကောင်းလေးတွေ အများစု၊ ပီးတော့ လတ်လတ်ဆတ်ဆတ်သွေးတွေ၊ သွေးအားတင်မက သွေးထဲပါတဲ့အချက်အလက်တွေ(ဥပမာ သွေးခဲစေနိုင်တဲ့ပစ္စည်းများ)ကိုပါရလိုက်နိုင်တဲ့အတွက် ဖေဖေအခြေအနေဟာ အကောင်းဘက်ရောက်လာခဲ့ပါပြီ။ဖေဖေကိုယ်တိုင်ကလည်းအသက်အရွယ်အရသာစိုးရိမ်စရာအရွယ်ဖြစ်ပေမယ့် ဘာရောဂါကြီးမှ(သွေးတိုး၊ဆီးချို)မရှိတာလည်းအတော်ကံကောင်းသွားပါတယ်။ အကြောင်းအရာအားလုံးသွားစုစည်းမိလို့သေကံမရောက် သက်မပျောက်ဖြစ်သွားရတာပါ။ဘာသာရေးအယူအဆအရပြောရရင်တော့ သေနေ့မစေ့သေးလို့ပေါ့လေ။

သွေးတွေဆက်တိုက်သွင်းရာမှာ သွေး(၅၀၀၀-ငါးထောင်စီစီ) ၄၈နာရီအတွင်းသွင်းလိုက်တာပါ။အဲဒီ(၂)ရက်အပြီးမှာတော့ ဝမ်းသွားရာမှာ ပထမခပ်ညိုညိုနဲ့နောက်ပိုင်း လုံးဝဝါသွားပါတော့တယ်။အစာအိမ်သွေးတိတ်သွားပြီဆိုတဲ့သဘောပါ။ အဓိကပြဿနာကြီးဖြေရှင်းလိုက်နိုင်ပေမယ့် နောက်ရှုပ်ထွေးမှုတွေက တခုပြီးတခုတက်လာပါတယ်။ အစာအိမ်သွေးတိတ်သွားပြီဖြစ်လို့ အာဟာရလိုက်ဖို့ ပါးစပ်က နွားနို့တို့၊ ကြက်ဥပေါင်းလေးတွေစကျွေးကြည့်တဲ့နေ့မှာပဲ ချောင်းတွေစဆိုး-အပူချိန်တွေတက် လာပြီး အဆုပ်ရောင်လက္ခဏာတွေ ဝင်လာပါတော့တယ်။ ပဋိဇီဝဆေးနိုင်နိုင်နဲ့ဖိချလိုက်နိုင်တာကြောင့် အဆုပ်ရောင်သက်သာသွားပေမယ့် နောက်အန္တရာယ်ကြီးတရပ်ဖြစ်လာပြန်ပါတယ်။ ဆီးပြိုတယ်လို့ခေါ်တတ်ကြတဲ့ ဆီးတွေတအားများလာတာပါ။ နေ့ရောညပါ ဆီးတွေသွားနေတာပါ။ လူလည်း ချောင်ကျသွားပါတယ်။ အဲတော့ အကြောင်းရင်းရှာကြရတော့တာပေါ့။ ဘထုံးစံအတိုင်း ဆရာဝန်တွေ အစည်းအဝေးခန်းထဲစုပြီး ဆွေးနွေးကြ၊ အတွေ့အကြုံတွေဖလှယ်ကြနဲ့၊(ကျွန်မ ရန်ကုန်ဆေးရုံကြီးမှာ အလုပ်လုပ်နေတုံးကလည်း ဒီလို ဆွေးနွေးပွဲတွေတက်ဖူးတယ်။ (Clinical Meeting) လို့ခေါ်တယ်။

ကျွန်မတို့လူနာဆောင်တွေထဲကရောဂါရှာဖွေရခက်တဲ့လူနာတွေ၊ ရှုပ်ထွေးမှုအမျိုးမျိုး(complications)ရှိနေတဲ့လူနာတွေကို အစည်းအဝေးခန်းမကြီးထဲခေါ်ချသွားပြီး(လူနာပြင်းထန်နေရင်တော့၊လူနာခေါ်မသွားဘဲ၊ အဲဒီလူနာနဲ့ပတ်သက်တဲ့အချက်အလက်အပြည့်အစုံသယ်သွားပြီး)ဆရာကြီးတွေရှေ့လူနာအကြောင်း တင်ပြပြီးဆရာကြီးတွေရဲ့အကြံပေးချက်တွေရယူတာတွေရှိပါတယ်။ အလွန်ကောင်းပြီးအကျိုးလည်း အလွန်ရှိတဲ့အလေ့အထပါ။) ဖေဖေက သွေးဖိအား(ဝ)နဲ့ရှော့ခ်အကြိမ်အချို့ဖြစ်လိုက်သေးတာကြောင့် ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေ ထိခိုက်သွားပုံရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဟော်မုန်း အပြောင်းအလဲတွေဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။(Sheehan Syndrome) လို့ခေါ်တဲ့ ဦးနှောက်တွင်းကပစ်ကျူထရီ အကြိတ်လုပ်ငန်းကျဆင်းမှုဖြစ်ပီး ဆီးထိန်းတဲ့ဟော်မုန်းတွေ မထွက်နိုင်ဖြစ်သွားတာပါ။

ဒါဖြင့် ဘယ်လိုကုသကြမလဲဆိုတာ ဆက်ဆွေးနွေးတော့ ဆရာဝန်တယောက်ရဲ့အကြံပေးမှုကတော့ ဆီးရွှင်ဆေး ထိုးဖို့တဲ့။ ဒါလည်း သူဖတ်ဖူးတဲ့ဆေးဆောင်းပါးတစောင်မှာ ရေးထားတာတွေ့ဖူးတာတဲ့။ဆီးတွေတအားသွားနေရလို့မောပန်းနေတဲ့ ကျောက်ကပ်ကို ဆီးရွှင်ဆေးက ကြာပွတ်နဲ့ရိုက်သလိုဖြစ်သွားလို့ ကျောက်ကပ် အလုပ်ဆက်မလုပ်နိုင်ဘဲ ရပ်သွားနိုင်တယ်။ ပီးတော့မှ ကျောက်ကပ်လုပ်ငန်းပြန်လည်ပတ်ရေးအတွက် ဖြည်းဖြည်းအကျင့်လုပ်မယ် တဲ့။ ကျွန်မလည်း ရင်မ နေရပါတယ်။(Frusemide-Lasix) ဆိုတဲ့ဆီးရွှင်ဆေးကို သွေးကြောကနေ ၂နာရီကြားထိုးပေးပါတယ်။ ၂ခါ-၃ခါပဲထိုးလိုက်ရတယ်။ ဆီးကတညလုံးရပ်သွားပါတော့တယ်။ ဆီး စ နည်းသွားကတည်းက ဆေးထိုးရပ်လိုက်ပါတယ်။ နောက်နေ့တရက် ဆီး နည်းသွားပြီး နောက်တရက်ကစပြီး ပုံမှန်တဖြည်းဖြည်းပြန်ရောက်လာပါတယ်။ လူနာရဲ့ ကိုယ်တွင်းအရည်အဝင်အထွက်ကို အတော်ဂရုစိုက်လိုက်နိုင်တာလည်း ပါပါတယ်။ ဇယားကွက်များနဲ့စနစ်တကျ ၂၄နာရီအပြည့်ထိန်းချုပ်ထားတာပါ။ ဒီလိုနဲ့ဖေဖေတဖြည်းဖြည်းနာလန်ထူလာပါတယ်။အထူးကုဆေးအဖွဲ့လည်း စုစုပေါင်း(၂)ပတ်နေပြီးဖေဖေအတော်တည်ငြိမ်သွားတော့ ညွှန်ကြားစရာတွေညွှန်ကြားပြီးပြန်သွားပါတယ်။

အပြန်မှာတော့ လေယာဉ်ကွင်းရှိတဲ့မြို့(ပေါက်စန်း)ကိုသွားရပြီး အဲဒီကမှပြန်ရပါတယ်။ ဖေဖေ့ကိုနောက်(၂)ပတ်လောက်စနစ်တကျ ပြုစုလိုက်တော့ အတော်ထူထူထောင်ထောင်ဖြစ်လာပါတယ်။သွေးအားတွေလည်း အတော်တက်လာနေပြီဖြစ်လို့ ကူမင်းပို့ဖို့စီစဉ်ရပါတယ်။ အစာအိမ်သွေးထွက်တာ ရပ်သွားပီဖြစ်ပေမယ့် အရေးပေါ်အခြေအနေကာလတွေမှာ သွေးဖိအားအမြန်တက်ဖို့လိုလို့ သွေးကြောရှုံ့စေတဲ့ဆေးတွေသွင်းရတဲ့ ခြေထောက်နှစ်ဖက်စလုံးက အပေါ်ယံအရေပြားတွေ မည်းကုန်သကုန်ပြီးကွာကျလာပါတယ်။ ပိုးမဝင်နိုင်အောင်အထူး ဂရုစိုက်နိုင်လို့အနာတော့မဖြစ်ပေမယ့် အရေပြားကွာတာတွေကကျယ်ပြန့်လာတာ တချို့နေရာတွေမှာဆိုရင် အရိုးတွေ၊ အရွတ်တွေတောင်ပေါ်လာနေပါတယ်။ နေ့စဉ် ပိုးသတ်ဆေးကြော၊ ပိတ်စိမ်းပါးအုပ်ပြီး ဓာတ်ကင်ပေးရပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ကျွန်မတို့သားအဖ ဆရာဝန်တယောက် သူနာပြုတယောက်အပါ လူနာတင်ကားနဲ့ပေါက်စန်းကို ထွက်လာခဲ့ရပါတယ်။

တောင်ဆင်းတောင်တက်လမ်းတွေဖြစ်လေတော့ ဖေဖေ့ခမျာ လူနာတင် ကုတင်ပေါ်မှာတလူးလူး တလိမ့်လိမ့်ပါ။ ကျွန်မမှာ ဖေဖေ့ကို ဘေးကထိန်းပေးနေရင်းက ပန်ဆန်းကနေ ဖေဖေကိုခေါ်လာခဲ့စဉ်က လူနာတင်ကားမရလို့ ရိုးရိုးပီကင်းဂျစ်ကားရဲ့နောက်ခန်းမှာ ကျပ်ကျပ်သပ်သပ်ထုပ်ပိုးခေါ်လာခဲ့ရတဲ့အဖြစ်ဟာ အဆိုးထဲကအကောင်းပါလားလို့သဘောပေါက်မိတယ်။ အခုလိုလူနာတင်ကားနဲ့သာခေါ်ခဲ့ ရရင် သွေးတွေထိမ်းမရအောင်ထွက်နိုင်ပြီး ဆေးရုံတောင် ရောက်နိုင်တော့မယ် မထင်ဘူး။

ကူမင်းက ပြည်နယ်စစ်ဆေးရုံကြီးရောက်တော့၊ ဖေဖေ့ကိုလာကုသပေးခဲ့တဲ့ဆရာဝန်ကြီးတွေကပဲဦးစီးပြီး တကိုယ်လုံးအပြည့်အစုံ ပြန်စစ်ဆေး၊ လိုအပ်သမျှတွေကိုနယ်ပယ်အသီးသီးကအထူးကုဆရာဝန်ကြီးများစုစည်း၊ ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ကြပါတယ်။ ပြီးမှကုသရေးအစီအစဉ်ကို အဆင့်လိုက်ရေးဆွဲကြပါတယ်။ ကျွန်မတို့သားအဖကိုလည်း လာရှင်းပြပြီးသဘောတူမတူမေးပါတယ်။ ကျွန်မတို့သဘောတူကြောင်းပြောပြီးနောက် အဲဒီအစီအစဉ်များအတိုင်းဆက် လုပ်ဆောင်ကြပါတယ်။ဘသူတို့ရဲ့အစီအစဉ်ဟာ အတော်အသေးစိတ်ပြီးသိပွံနည်းကျလည်းဖြစ်ပါတယ်။ တလကျော် နှစ်လနီးပါး ဘက်စုံက ဖေဖေရဲ့ကျန်းမာရေးအခြေအနေ ခိုင်မာတည်ငြိမ်အောင်လုပ်ဆောင်ပြီးမှ ဖေဖေ့အစာအိမ်ခွဲစိတ်မှုကြီးကို လုပ်ပါတယ်။ အစာအိမ်က အက်စစ်ဓာတ်အထွက်များတဲ့ပြဿနာကိုဖြေရှင်းတဲ့အနေနဲ့ အစာအိမ်ရဲ့လေးပုံ သုံးပုံကိုဖြတ်ထုတ်လိုက်နိုင်ပေမယ့် အစာအိမ် အနာဟောင်းကတော့အနာရွတ်ဖြစ်နေပြီး အောက်ဖက်ကတခြားအင်္ဂါများနဲ့သွားကပ်နေလို့ မထုတ်ဘဲ ထားခဲ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီနောက် အလွန်သတိထားနေခဲ့ရပါတယ်။ သွေးက အချိန်မရွေးအနာဟောင်းက ပြန်ထွက်နိုင်နေတာပါ။ အဲဒီခွဲစိတ်မှုကြီးအပြီးမှာ၊ခြေထောက်ကအနာတွေကို ပေါင်ကအရေပြားခွာယူပြီး ပြန်အုပ်ပြီးချုပ်ပေးပါတယ်။

ဆေးရုံမှာဖေဖေ(၈)လလောက်နေခဲ့ရပါတယ်။ ဒီလိုအချိန်မီ အလွန်စနစ်ကျစွာ အသက်ကယ်လိုက်နိုင်မှုကြောင့် ဖေဖေ ဟာ နောက်ထပ်နှစ်ပေါင်း(၃၀)-(၂၀၁၂အထိ)အသက်ရှည်ခဲ့ပါတယ်။ဒီအတွက်-ပန်ဆန်းဘက်က ဥက္ကဋ္ဌကစလို့ ဌာနအသီးသီး- အဆင့်အသီးသီး ကရဲဘော်တွေရဲ့ ကူညီမှု ၊တဘက်နိုင်ငံကလည်း ပီကင်းဗဟိုကစလို့၊ဒေသအသီးသီးကကတာဝန်ခံရဲဘော်များရဲ့လိုလေသေးမရှိ ကူညီမှု စတာတွေကို ကျွန်မတို့မိသားစုအတွက် တသက်တာမမေ့နိုင်အောင် တန်ဖိုးထား ကျေးဇူးတင်လျှက်ရှိနေပါတော့တယ်။ လှကျော်ဇော။၁၇-၈-၂၀၂၁။