ကယ်တင်ရှင်လည်း မမျှော်နဲ့ ဘုံရန်သူလည်း မပျောက်နဲ့ညီဌေးကျော်
၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံဟာ ပြင်ဖို့ခက်တဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံဖြစ်တယ်လို့ နိုင်ငံရေးသုခမိန်များ ပညာရှင်ဆိုသူများက (ခေတ်စကားနဲ့ပြောရရင်) ဂျင်းထည့်လိုက်တာကို ဒေါ်စုဟာ(rule of Law)အရ ရိုကျိုးလိုက်နာခဲ့သော်လည်း၊ ပြင်ချင်လည်း ရတယ်၊ ဖျက်ချင်လည်း ရတယ်၊ ဘာရေးထားထား လုပ်ချင်သလိုလုပ်လို့ရကြောင်း ဗိုလ်မင်းအောင်လှိုင်က အာဏာသိမ်းပြီး ပြသလိုက်ပါတယ်။
မဲမသမာမှုကြောင့် အာဏာသိမ်းရတာပါလို့ ဗိုလ်မင်းအောင်လှိုင်က လူရယ်စရာစကားနဲ့ ဆင်ခြေပေးပေမယ့် တကယ့်အကြောင်းရင်းက စစ်သူကြီးမင်းဆက် နန်းဆက်မပြတ်ဖို့နဲ့ သက်ဦးဆံပိုင်အာဏာဓား ထက်သထက် ထက်စေဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အနှစ်နှစ်အလလ မျိုသိပ်ထားရတဲ့ လူထုကြီးက ရက်ရှည်လများ လမ်းပေါ်ထွက် အုံကြွဆန့်ကျင် လာတဲ့အခါ၊ ထင်သလိုဖြစ်မလာတဲ့ စစ်အုပ်စုဟာ ကြေးစားတပ်အားကိုးနဲ့ ရက်ရက်စက်စက် ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်တော့တာပါပဲ။
လူထုကြီးတရပ်လုံး သွေးမြေကျခံတိုက်နေရတဲ့ သဏ္ဌာန်စုံ မြို့ပေါ်လူထုတိုက်ပွဲများဟာ ကျေးလက်ခုခံတွန်းလှန်မှုများနဲ့ပေါင်းစပ်ပြီး နွေဦးတော်လှန်ရေး စစ်အာဏာရှင်အမြစ်ဖြုတ်ရေး လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲအထိ ဦးတည်နေတဲ့အခြေအနေတွေကို တွေ့မြင်လာရပါတယ်။
ဒီလက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲဟာ ရန်သူစစ်အုပ်စုက အကြမ်းဖက်ဖိနှိပ် တွန်းပို့လိုက်လို့ ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲပါ။ ခုခံရေးနဲ့အစပြုသော်လည်း ရန်သူကိုချေမှုန်းရေးနဲ့ အနိုင်တိုက်မှရမယ့် တော်လှန်စစ်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် စစ်ကိုဦးစီးသူတွေဟာ တော်လှန်စစ်နဲ့ကိုက်ညီတဲ့ နိုင်ငံရေး စစ်ရေး စည်းရုံးရေး မဟာမိတ်ဆက်ဆံရေး နိုင်ငံခြားရေး၊ နယ်မြေစိုးမိုးရေး စတဲ့ ပေါ်လစီတွေ စုဖွဲ့မှုတွေ ရှိဖို့လိုပါတယ်။
လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲဟာ အဓိကတိုက်ပွဲသဏ္ဌာန်လား အရန်လား။ စစ်သုံးစစ်အမြစ်ဖြတ်ရေးလား၊ လွန်ခဲ့တဲ့ဆယ်စုနှစ်က ရှိခဲ့ဖူးတဲ့ (၂၀၀၈ အောက် ရင်ကြားစေ့) ဒီမိုကရေစီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ဆိုတာကို ပြန်သွားရေးလား။ပြည်တွင်းပြည်ပ ပကတိဘာဝ အချက်အလက်များအရ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲဟာ ကာလတိုအတွင်း အောင်ပွဲရဖို့မဖြစ်နိုင်သလို မှန်းဆမျှော်မှန်းမရလောက်အောင် တိုက်သွားရမှာမျိုးလည်း ဖြစ်မသွားနိုင်လောက်ဘူးလို့ ယူဆရပါတယ်။ လူထုနိုင်ငံရေးနိုးကြားမှုနဲ့ စစ်အုပ်စုအထီးကျန်မှု ဆိုတဲ့ ပကတိအခြေအနေအရ ရေရှည်မှာ မိမိတို့ဘက်က အားသာချက်များ ရှိသလို၊ အတ္တဘာဝအရ လတ်တလောမှာ အားနည်းချက်တွေလည်း ရှိပါတယ်။
ဗမာပြည်မှာ ဘယ်အုပ်စိုးသူအစိုးရပဲဖြစ်ဖြစ် ပြည်တွင်းစစ်ပြဿနာနဲ့ ပြည်ထောင်စုပြဿနာကို မုချဖြေရှင်းရမှာပါ။ ဒီပြဿနာနှစ်ရပ်ဟာ ဗမာပြည်လွတ်လပ်ရေးနဲ့အတူ ကြီးထွားနက်ရှိုုင်းလာခဲ့ပြီး၊ စစ်အုပ်စုမင်းဆက်နဲ့အတူ သက်ဆိုးရှည်နေတဲ့ ပြဿနာနှစ်ရပ်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ နွေဦးတော်လှန်ရေး လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲနဲ့အတူ ဒီပြဿနာတွေကိုလည်း မုချဖြေရှင်းရမှာပါ။ ကိုယ့်ပြည်တွင်းမှာ စည်းလုံးညီညွတ်တဲ့ လူထုအားကို အဓိကထားပြီး ကိုယ့်ဖာသာဖြေရှင်းရမှာပါ။ ဘယ်ပြည်ပအင်အားကြီးများကမှ ပြည်တွင်းအခြေအနေမှန်ကို ကိုယ့်ပြည်သူတွေလောက် မသိပါဘူး။
CRPH က ၂၀၀၈ ကို ဖျက်သိမ်းကြောင်းနဲ့ ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီကို သွားမှာဖြစ်တယ်။ ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရတဲ့ Legitimacy ကိုကိုင်ပြီး အမျိုးသားညီညွတ်ရေး(ကြားဖြတ်)အစိုးရ NUG ဖွဲ့ပြီး၊ ဖယ်ဒရယ်ဖွဲ့စည်းပုံခြေဥသစ်နဲ့ အစိုးရသစ်ပေါ်ပေါက်ရေးကို လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
၂၀၀၈ ခြေဥဟာ ပေးထားချက်ထက်ကျော်လွန်ပြီး စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းလိုက်ကတည်းက (ခေါ်ဆိုလေ့ရှိတဲ့ ဥပဒေသဘောအရ) စက္ကူစုတ်ဖြစ်သွားပါပြီ။ ဒါပေမဲ့ စစ်အုပ်စုက စစ်ဗျူရိုကရေစီယန္တရားနဲ့အတူ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ဆုပ်ကိုင်ထားဆဲပါ။ စစ်အုပ်စုကို ပလ္လင်ပေါ်ကဆွဲချဖို့ No Fly Zone တို့ R2P တို့ကို မျှော်နေရင် မောရုံရှိပါလိမ့်မယ်။ ဆီးရီးယား လစ်ဗျားတို့ကို အားကျမနေပါနဲ့။ အကောင်းထက် အဆိုးပဲဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။
တကယ်တော့ စစ်အုပ်စု(နဝတ-နအဖ)ကို အမေရိကန်နဲ့ အာဆီယမ်က ပြန်လည်ပွဲထုတ် စင်တင်ပေးခဲ့တာပါ။ မလေးရှားက အာဆီယမ်အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ဖို့ ထောက်ခံအဆိုပြုပေးခဲ့ပြီး၊ စစ်တပ်အစိတ်သား နေရာယူထားတဲ့ ၂၀၀၈ဖွဲ့စည်းပုံကို အင်ဒိုနီးရှားကိုစံပြုပြီး ရေးဆွဲဖို့ စင်ကာပူက အကြံပေးခဲ့တာပါ။ ထိုင်းဘုရင့်စစ်ကောင်စီကို စံပြုပြီး ဗမာပြည်မှာ စစ်သူကြီးမင်းဆက် ထူထောင်ဖို့ မင်းအောင်လှိုင်က စိတ်ကူးယဉ်ပါတယ်။
၂၀၀၈ အောက်မှာ စစ်အုပ်စုနဲ့ဒေါ်စု ရင်ကြားစေ့ရေးလမ်းကြောင်းကို အမေရိကန်က နားဖောက်ပေးခဲ့ပါတယ်။ အိုဘားမားနဲ့ ဟီလာရီကလင်တန်တို့ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီရဲ့ အောင်ပွဲအဖြစ် ဗမာပြည်လာပြီးနောက် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေ ရုပ်သိမ်းပေးပြီး ဦးသိန်းစိန်အစိုးရကို ချီးမြှောက်ခဲ့တာပါ။အဲဒါတွေလည်း ခုတော့ ရေစုန်မျောကုန်ပါပြီ။တော်လှန်ရေးဆိုတာ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုး ဆင်းရဲ့ပင်ပန်းခံ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှု မရှိဘဲ မအောင်မြင်နိုင်ပါဘူး။ ညီဌေးကျော် (၁၉ ဧပြီ ၂၀၂၁)