ေဖေဖဟာ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ တာ၀န္ေပးခ်က္အရ သခင္စိုးကို ေဒးဒရဲအနီးက ဂြကေလးရြာမွာ သြားေခၚရပါတယ္။ သခင္စိုးက ေဖေဖနဲ ့ သူ ့ရဲေဘာ္တစုကို ဆီးၿပီးႏုိင္ငံေရးသင္တန္းေတြ ေပးခဲ့ပါတယ္။ သင္တန္းအၿပီးမွာ ေဖေဖတို ့တေတြကို သခင္စိုးက ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၀င္မ်ားအျဖစ္ သိမ္းသြင္းခဲ့ပါတယ္။
ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးအၿပီး ၁၉၄၅ – ဇူလိုင္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ – ပါတီရဲ႕ ဒုတိယကြန္ဂရက္မွာ ေဖေဖ ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္အျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ခံရပါတယ္။
ေဖေဖဟာ အဲသလို ပါတီရဲ ့ေခါင္းေဆာင္တေယာက္အျဖစ္ အေရြးခ်ယ္သာ ခံခဲ့ရတာ၊ ပါတီကလာပ္စည္း ျဖတ္သန္းမႈ၊ ပါတီ၀င္ဘ၀ျဖတ္သန္းမႈ စတာေတြ စနစ္တက် မရွိခဲ့ပါဘူး။ ပါတီရဲ႕ စည္း႐ံုးေရးစည္းကမ္းတို႔ ဘာတို႔ဆိုတာလည္း သိပ္သတိထားမိဟန္ မရွိပါဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ပါတီကလည္း အလြန္ႏုနယ္ေသးတဲ့ ကာလျဖစ္လို႔ ေနာက္ၿပီး ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးနဲ႔ ကိုလိုနီဘဝလြတ္ေျမာက္ေရး ယူဂ်ီကာလ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတာျဖစ္လို႔ စနစ္္တက်နဲ႔ စည္းကမ္းတက်ျဖစ္မႈေတြကလည္း အားနည္းေနဟန္ ရွိပါတယ္။ အဲဒီကာလ သခင္စိုိးရဲ႕ ဂိုဏ္းဂဏ လုပ္ဟန္မ်ားကလည္း ပါတီတြင္း အေတြးအေခၚေတြ ႐ွုပ္္ေထြးၿပီး စိတ္၀မ္းကြဲမႈမ်ားကို ျဖစ္ေစခဲ့ပါေသးတယ္။
၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ပါတီ ေတာခိုရေတာ့ ေဖေဖေတာထဲ လိုက္မသြားပါဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္က ေဖေဖက သူရဲ႕တီဘီေရာဂါကုဖုိ႔ ခြင့္ ၆ လ ယူၿပီး မိတၳီလာကို ေရာက္ေနတာပါ။ သူရန္ကုန္ျပန္ေရာက္ေတာ့ သူ႕တပ္ေတာင္ မရွိေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီကစလို႔ သူပါတီနဲ႔ အဆက္ျပတ္သြားပါတယ္။ ၁၉၅၁ – မွာ သူ႔ ဂ်ပန္ေခတ္ ရဲေဘာ္ေဟာင္းႀကီး သခင္ႀကီးျမင့္ကတဆင့္ ပါတီနဲ႔ ျပန္အဆက္ရေပမယ့္ ၁၉၅၇ – မွာ ဖဆပလ အစိုးရက သခင္ႀကီးျမင့္ကို ဖမ္းလိုက္ၿပီး ေဖေဖကိုလည္း တပ္ကထုတ္ပစ္လိုက္ပါတယ္။ ဒီမွာတင္ ေဖေဖ ပါတီနဲ႔ တခါအဆက္ျပတ္သြားျပန္ပါတယ္။
၁၉၆၂ – ဗိုလ္ေန၀င္း အာဏာသိမ္းတက္လာၿပီးေနာက္ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္မ်ားမွာေတာ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ အေတာ္႐ုပ္လံုးေပၚလာပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေဖေဖက သူ႔မွာ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ႏုိင္ခြင့္လည္း မရွိေတာ့ဘူး၊ လက္နက္က္ိုင္လမ္းေၾကာင္း တခုထဲပဲ ရွိေတာ့တယ္ဆိုၿပီး ပါတီနဲ႔ ဆက္သြယ္ဖို႔ ႀကိဳးစားပါေတာ့တယ္။ ဒီလုပ္ငန္းကို အလြန္လ်ွိဳ႕ဝွက္ လုပ္ရေတာ့၊ သိပ္ခက္ခဲပါတယ္။ ဒီၾကားထဲ ပါတီမွာကလည္း စည္း႐ံုးေရးလမ္းစဥ္ အမွားအယြင္းေတြ ေပၚေနၿပီး၊ ကစဥ့္ကရဲျပိဳကြဲမွဳေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဖေဖ အဲဒီတုန္းက ပါတီဗဟိုရွိရာ ပဲခူး႐ိုးမနဲ႔ အဆက္မရခဲ့ပါ။
ေဖေဖက အဲသလို ပါတီနဲ႔ အဆက္အသြယ္ျပတ္ေနေပမယ့္ သူ႔ကိုယ္သူ ပါတီ၀င္ တေယာက္လိုပဲ သတ္မွတ္ထားဟန္ ရွိပါတယ္။ အလြန္စည္းကမ္းႀကီးစြာ အခ်ိန္ဇယားအတိအက်န႔ဲ ေနတာပါ။ အဲဒီကာလက ရန္ကုန္မွာရွိတဲ့ — ဆိုဗီယက္သံ႐ံုး၊ တ႐ုတ္သံ႐ံုး၊ ေျမာက္ကိုရီးယားသံ႐ံုး၊ အေရွ႕ဥေရာပႏုိင္ငံ သံ႐ံုးမ်ား က သူတို႔ႏုိင္ငံထုတ္ စာေစာင္စာတမ္းမ်ား လာလာပို႔ပါတယ္။ ေဖေဖ အလြန္တန္ဖုိးထား ေလ့လာတဲ့ စာေစာင္ေတြကေတာ့ တ႐ုတ္သံ႐ုံးက လာလာပို႔တတ္တဲ့ “ChinaToday” နဲ႔ “Peking Review” ပါ။ အဲဒီထဲက ႏုိင္ငံေရးေဆာင္းပါးေတြဟာ ေဖေဖ့အတြက္ ႏုိင္ငံေရးအျမင္ေတြရွင္းေအာင္၊ ႏုိင္ငံတကာ ျပႆနာမ်ားအေပၚ မွန္ကန္စြာၾကည့္ျမင္တတ္ေအာင္ လုပ္ေပးခဲ့တယ္။ သိပ္အက်ိဳးရွိတာပဲ-လို႔ ေျပာျပဖူးပါတယ္။
ေဖေဖက အေနအထိုင္လည္း သိပ္သိုသိပ္ပါတယ္။ စကားအေျပာအဆိုကအစ အလြန္ဆင္ျခင္ပါတယ္။ က်မတို ့ဆီဆံုလမ္း အိမ္ေလးဟာ ေထာက္လွမ္းေရးေတြ ပတ္လည္၀ိုင္းေနတဲ့ အိမ္ပါ။ ေဖေဖက ေျမေအာက္လုပ္ငန္းလည္း လုပ္လာသူ ျဖစ္ေလေတာ့ ေျမေအာက္စည္းကမ္းေတြလည္း ေက်ညက္ဟန္ ရွိပါတယ္။ သိပ္ကို သတိႀကီးပါတယ္။ က်မကိုလည္း အေနအထိုင္ အေျပာအဆို ဆင္ျခင္တတ္ေအာင္ သြန္သင္ေပးတတ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း က်မေမာင္ ၂ ေယာက္ (ေအာင္ေက်ာ္ေဇာ-ေက်ာ္ေဇာဦး) အစိုးရဆန္႔က်င္ေရး ႏုိင္ငံေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္လာတာကို ေဖေဖရိပ္မိဟန္ရွိေပမယ့္ သူတို႔ကို ဘာမွ ေမးျမန္းစံုစမ္းျခင္းေတြ မလုပ္ပါဘူး။ က်မကိုလည္း သူတို႔နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးမေဆြးေႏြးဖုိ႔ မွာထားပါတယ္။
ဒီလိုနဲ႔ ၁၉၇၆ – ဇြန္လထဲမွာ ကိုေက်ာ္ေဇာဦး ေရွ႕ေျပးအျဖစ္ ပါတီဆီသို႔ ထြက္ခြာသြားခဲ့ပါတယ္။ ေဖေဖ
ပါတီဆီသြားဖုိ႔ သြားစီစဥ္တာပါ။ က်မတို႔မလဲ ခရီးထြက္ဖုိ႔ အစစအရာရာ အလြန္လွ်ိဳ႕ဝွက္စြာ ျပင္ဆင္ရပါတယ္။ အိမ္က တျခားလူမ်ားလည္း မရိပ္မိေအာင္ ေဖေဖနဲ႔က်မ ညည (တျခားလူေတြအိပ္ခ်ိန္မွာ) က်မအခန္းမွာ စကားေျပာရပါတယ္။ အဲဒီညေတြမွာ ေဖေဖဟာ က်မကို ပါတီ၀င္တေယာက္ရဲ႕စိတ္ဓါတ္၊ စံနမူနာ လုပ္ဟန္ေတြကို တသက္လံုး စြဲမွတ္သြားေစခဲ့တဲ့ စကားေတြကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။
အဲဒါေတြကေတာ့ —–
၁။ လမ္းမွာ ေဖေဖကို ဖမ္းမိသြားရင္လည္း သမီးက ပါတီဆီ ေရာက္ေအာင္သြားပါ။ ဘယ္သူ႕ကိုပဲ ဖမ္းမိမိ္၊ တေယာက္ကို တေယာက္မကယ္နဲ႔။ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ လြတ္ေအာင္လုပ္။
၂။ ပါတီကို ေဖေဖ – ၁၉၄၈ – တုန္းက ဘာလို႔ေတာမခိုခဲ့သလဲဆိုတာ ရွင္းျပပါ – ဆိုၿပီး သူအဲဒီတုန္းက ျဖစ္ေနတဲ့
ေရာဂါအေျခအေနနဲ႔ သူ႕စဥ္းစားခ်က္ေတြကို ေျပာျပပါတယ္။ (အဲဒီအေၾကာင္းေတြကိုေတာ့ ေဖေဖက သူ႕အထုပြတၱိစာအုပ္မွာ အက်ယ္တ၀င့္ေရးၿပီးျဖစ္လို႔ ထပ္မေရးေတာ့ပါဘူး။) က်မလဲ အဲဒီေတာ့မွ ေဖေဖ့အေၾကာင္း ေျခေျချမစ္ျမစ္ တိတိက်က် သိရတာပါ။
၃။ ေဖေဖ့အေၾကာင္းသိသူဟာ – ၃ – ေယာက္ပဲ ရွိတယ္။ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္ခ်စ္နဲ႔ ကိုႀကီးျမင့္တို ့-၃ ေယာက္။ သခင္သန္းထြန္းနဲ႔ သခင္ခ်စ္တို ့က က်ဆံုးသြားၿပီ။ ကိုႀကီးျမင့္က ဒီမွာ (ရန္ကုန္မွာ)။ အခုပါတီကို
ဦးေဆာင္ေနသူေတြဟာ ေဖေဖ့အေၾကာင္း သိခ်င္မွသိမွာ။ ေဖေဖ့ကိုဆီးၿပီး အေရးယူတာေတြ၊ ဘာေတြ
လုပ္ႏုိင္တယ္။ ေဖေဖ့အေပၚ သူတို ့ဘယ္လိုပဲ သေဘာထားထား၊သမီးတို႔က ပါတီေပးတဲ့တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ပါ။
၄။ ကိုယ္ကဆရာ၀န္ပဲဲ ေဆးပဲကုမယ္လို႔ သေဘာမထားနဲ႔၊ ပါတီကေပးတဲ့ တာ၀န္ကို ယူပါ။ ကင္းေစာင့္ခိုင္းရင္ ကင္းေစာင့္၊ ထမင္းခ်က္ခိုင္းရင္ ထမင္းခ်က္၊ ေစ်းေရာင္းခိုင္းရင္ ေရာင္းေပါ့ —- တဲ့။
ဒါေတြကေတာ့ ေဖေဖဟာ ပါတီကိုလာဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနစဥ္ကတည္းက ေတြ႔ၾကံဳရလာႏုိင္တဲ့ ျပႆနာေတြကို သူ႔ဟာသူလည္း အေတြးအေခၚအရ ျပင္ဆင္႐ံုတင္မက က်မကိုလည္း ျပင္ဆင္ေပးခဲ့တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ပါတီ၀င္တေယာက္ အေနနဲ႔ ပါတီကို အၾကြင္းမဲ့နာခံတဲ့ သေဘာထားပါ။
++++++++++++++++++++++
၁၉၇၆ – ဇူလိုင္ ၂၀ ရက္ေန႔မွာ က်မတို႔ သားအဖတေတြ ပါတီရဲ႕ေရွ႕တန္းစခန္းေထာက္ မန္႐ႈိး ေခၚ မန္ဟီးရိုးရြာေလးကို ေရာက္ရွိလာပါတယ္။ (စကားခ်ပ္။ မန္ဟီးရုိးကုိ္ု မန္ဟိုင္းနဲ႔ အမွတ္မွားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဖေဖရဲ႕ အတၳဳုပြတၱိစာအုပ္ရဲ႕ ေခါင္းစဥ္မွာ “ဆိုင္းစုမွသည္ မန္ဟိုင္းဆီသို႔´လို႔ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အမွန္က မန္ဟီး႐ိုးပါ။) က်မတို႔ သားအဖကို ႏုိင္ငံေရးဦးေဆာင္အဖြဲ႔၀င္လည္းျဖစ္ ပါတီရဲ႕ေျမေအာက္ တာဝန္ခံလည္းျဖစ္တဲ့ ရဲေဘာ္ထြန္း (ဗိုလ္ၾကင္ေမာင္) က လာေခၚၿပီး အဲဒီတုန္းက ပါတီေခါင္းေဆာင္အမ်ားစု ေရာက္ရွိေနတဲ့ၿမိဳ႔ကို ေခၚေဆာင္သြားခဲ့ပါတယ္။ ပါတီဥကၠဌသခင္ဗသိန္းတင္ဦးေဆာင္တဲ့ ပါတီထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕ဟာ ေကအိုင္ေအ ဥကၠဌဦးဘရန္ဆိုင္း ဦးေဆာင္တဲ့ ေကအိုင္ေအအဖ႔ြဲနဲ႔ တပ္ေပါင္းစုလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အဲဒီမွာ ေဆြးေႏြးေနတဲ့ကာလ ျဖစ္ပါတယ္။
က်မတို႔ကိို ပါတီဒုဥကၠဌရဲေဘာ္ခင္ေမာင္ႀကီး၊ႏုိင္ငံေရးဦးေဆာင္အဖြဲ႔ဝင္ရဲေဘာ္ေအာင္ (ရဲေဘာ္မ်ိဳးျမင့္)၊ ဗဟိုေကာ္မတီဝင္ ရဲေဘာ္သန္းေရႊတို႔ လာႀကိဳၾကပါတယ္။ ေဖေဖနဲ႔က ရဲေဘာ္ေအာင္နဲ႔ေရာ ရဲေဘာ္သန္းေရႊနဲ႔ေရာ ဘီဒီေအ ေခတ္ကတည္းက သိကၽြမ္းရင္းႏွီးၿပီးသားပါ။ ဧည့္ခံဌာနကို ေရာက္တဲ့အခါ ဆင္ဝင္ေအာက္ကေန ထြက္ႀကိဳေနတဲ့ ဥကၠဌသခင္ဗသိန္းတင္ကို ေတြ႕ရပါတယ္။
ဥကၠဌက ေဖေဖကို ေတြ႔ေတြ႔ျခင္း၊ လက္ဆြဲႏွဳတ္ဆက္ၿပီး ေျပာတဲ့စကားေတြကို က်မအခုထိ ၾကားေယာင္ေနမိပါတယ္။ ဥကၠဌက ေဖေဖလက္ကို သူ႕လက္ ၂ ဖက္နဲ႔ အားရပါးရဆုပ္ကိုင္ထားၿပီး—-
“ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာရယ္ — မနာလိုလိုက္တာဗ်ာ။ က်ဳပ္ခင္ဗ်ားကို အားက်လုိက္တာဗ်ာ သားေတြသမီးေတြပါ ပါေအာင္ေခၚလာႏုိင္တယ္” လို႔ ဆိုပါတယ္။ က်မတို႔ မေရာက္မခ်င္း သူတို႔တေတြ ဘယ္ေလာက္ စိတ္ပူေနရေၾကာင္းလည္း ေျပာျပပါတယ္။ က်မတို႔ လမ္းခရီးအေတြ႕အၾကံဳေတြကိုလည္း ေမးျမန္းပါတယ္။
က်မတို႔သားအဖ လား႐ႈိးတည္းခိုခန္းမွာ ညအိပ္နားတယ္ဆိုတာ ေျပာျပမိေတာ့ ဥကၠဌက သူ႔ရင္သူဖိၿပီး၊- -“အမယ္ေလး-အမယ္ေလး-ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာရယ္ ရမ္းလွခ်ည့္လားဗ်ာ” လို႔ဆိုၿပီး၊ ရဲေဘာ္ထြန္းဘက္
လွည့္ကာ၊“ကိုထြန္း ခင္ဗ်ားလူေတြ ဘယ္လိုလုပ္လိုက္တာတုန္း”လို႔ ေျပာပါတယ္။
အဲဒီညမွာ ဥကၠဌဦးစီးၿပီး ပါတီက က်မတို႔ သားအဖကို ႀကိဳဆိုတဲ့ အခမ္္းအနားနဲ ့ထမင္္းစားပြဲ က်င္းပပါတယ္။ အဲဒီပြဲမွာ ဥကၠဌက ႀကိဳဆိုတဲ့မိန္႔ခြန္းေျပာဆိုရာမွာ——
“ရဲေဘာ္ေက်ာ္ေဇာဟာ ပါတီေၾကာင့္ တမိသားစုလံုး ဒုကၡေရာက္သြားရတာ။ ဒါေတာင္ ပါတီကို စိတ္မနာဘဲဲ ျပန္လာတဲ့အတြက္၊ အလြန္ဂုဏ္ယၿူပီး အလြန္လည္း ႀကိဳဆိုပါတယ္”– ဆိုတဲ့စကား ထည့္ေျပာပါတယ္။
ေဖေဖက သူျပန္ေျပာရတဲ့ အလွည့္မွာေတာ့ —–
“ဘယ္ႏွယ္ ေျပာလိုက္တာလဲ ဥကၠဌရယ္ — ကၽြန္ေတာ္က ဒုကၡေရာက္ရတယ္ဆိုတာ ကိုယ့္မိသားစု ကြက္ကြက္ေလးပါ။ ကၽြန္ေတာ္တပ္ထဲမွာ မရွိကတည္းက ပါတီဟာ တေျပးထဲ ေျပးရတာ ေနာက္ဆံုး ပဲခူးရုိးမေတာင္ ျပဳတ္သြားရတာ။ ဒီေလာက္ ပါတီႀကီး ထိခိုက္နစ္နာသြားရတဲ့ ကိစၥမွာ ကၽြန္ေတာ္က ကိုယ့္မိသားစု ကိစၥေလးနဲ႔ ဘယ္လိုလုပ္ စိတ္နာႏုိင္ပါ့မလဲ”—လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။
အားလံုးငိုင္က်သြားပါေတာ့တယ္။
ေဖေဖက ပါတီ၀င္တေယာက္အေနနဲ႔ ပါတီအက်ိဳးစီးပြားကိုသာ ဦးထိပ္ထားေၾကာင္း ေဖာ္ျပလိုက္တဲ့ သာဓကတရပ္ပါ။
+++++++++++++++++++++
ဒီျဖစ္ရပ္ (၂) ခုက က်မကို ပါတီ၀င္တေယာက္ ထားရွိရမယ့္ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ လုပ္ဟန္ကို ေကာင္းေကာင္း သင္ၾကားေပးလိုက္ပါတယ္။
ေဖေဖကိုယ္တိုင္လည္း ဒီလုပ္ဟန္ေတြကို ပါတီ၀င္ျဖစ္ကတည္းက တသက္လံုး ထိမ္းသိမ္းသြားခဲ့တာ ေနာက္ဆံုးကြယ္လြန္ခ်ိန္ အထိပါပဲ။
ဒါေၾကာင့္ပဲ ဆရာႀကီးဒဂုန္တာရာက ေဖေဖကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာ အမွတ္တရစကား ေျပာရာမွာ —-
“ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာဟာ သူယံုၾကည္တဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအေပၚ သစၥာရွိသူ” လို႔ ေျပာခဲ့ဟန္တူပါရဲ ့။
လွေက်ာ္ေဇာ။
၃-၁၂-၂၀၁၃
(ေဖေဖ အသက္ ၉၄ ႏွစ္ျပည့္ ေမြးေန႔အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ေရးသားပါတယ္။)