က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈသည္ ေရာင္းကုန္မဟုတ္
ေက်ာ္ဇင္မင္း
အေရးေတာ္ပုံဂ်ာနယ္၊ အတြဲ(၂) အမွတ္ ၇
အညာကိုမေရာက္တာၾကာၿပီျဖစ္ေသာ ကြ်န္ေတာ့္အတြက္ ေညာင္ျပာသာဒ္ၾကီးကို ေတြ႔လိုက္ရသည္ႏွင့္ ခံစားခ်က္တို႔ ထက္ျမက္ႏိုးၾကား လာေလသည္။
ေညာင္ျပာသာဒ္ပင္ႀကီးကား ခန္းနားႀကီးက်ယ္လွသည္။ အုံ႔အုံ႔ဆိုင္းဆိုင္းရွိလွသည္။ အံ့ဘနန္း ထူးျခားဆန္းၾကယ္လွသည္။ ေညာင္ ပင္ႀကီးမွသည္ ႀကီးမားထယ္ဝါေသာ အကိုင္းႀကီးေတြ အဖက္ဖက္သို႔ ျဖာထြက္ေနသည္။ ထိုျဖာထြက္ေနေသာအကိုင္းႀကီးေတြမွသည္ ေညာင္မုတ္ဆိတ္ေတြ ေျမသို႔ တြဲရရြဲက်ဆင္းေနၾကသည္။ ေညာင္မုတ္ဆိတ္တို႔သည္ အျမစ္မွသည္ ပင္စည္အျဖစ္သို႔ ႀကီးထြား သန္မာ လာျပန္ေသာအခါ ေညာင္ပင္ႀကီး ေအာက္တြင္ ေညာင္ပင္ေတြ အမ်ားႀကီးေပါက္ေနသလို ျဖစ္ေနသည္။ ေညာင္မုတ္ဆိတ္ေတြက ဘယ္တပင္ညာတပင္ ေပါက္ေနရာ တံခါးေပါက္ေတြလို ျဖစ္ေနၾကသျဖင့္ ထိုအေပါက္ေတြကို ေညာင္တံခါးေတြဟုလည္း ေခၚၾကသည္။ ေညာင္ျပာသာဒ္ပင္ႀကီးသည္ နန္းေတာ္ႀကီးႏွင့္ပင္တူေနေသး ေတာ့သည္။
ေညာင္တံခါးေပါက္တခု၏ အလည္တြင္ ေက်ာက္ေရအိုးစင္တခုကို ေတြ႔ရသည္။ ေရအိုးအသစ္ေလးေတြက ေရေတြ စိမ့္ျဖာ စိုရႊဲေနသည္။ ေရအိုးေဘးခင္းထားေသာသဲေပၚတြင္ ျမက္ပင္ေလးေတြႏွင့္ စိမ္းစိမ္းစိုစိုျဖစ္ေနသည္။ ေရကုသိုလ္ျပဳသူ၏ေစတနာကို စိမ္းစို ေနေသာ ျမက္ပင္ကေလး မ်ားေပၚတြင္ ေတြ႔ျမင္ေနရသည္။ ငယ္ငယ္က အလယ္တန္းစကားေျပတြင္ သင္ခဲ့ရဖူးေသာ ဆရာေဇာ္ဂ်ီ၏ ေဆာင္း ပါးကို သတိရမိသည္။ ေရခ်မ္းစင္ကေလးမ်ားသည္ ေႏြဦးေပါက္တြင္ ပုန္းေနရာမွာ ထြက္ေပၚလာၾကေသာ ေႏြဦးက်က္သေရပင္ျဖစ္သည္ဟု ဆရာေဇာ္ဂ်ီကဆိုသည္။
သို႔ေသာ္ ထိုေႏြဦးက်က္သေရသည္ တေန႔ထက္တေန႔ ပိုမိုခက္ခဲၾကမ္းတမ္းလာေသာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေခတ္ႀကီးႏွင့္ ဆီေလ်ာ္ပါေသး၏ေလာဟု ကြ်န္ေတာ္ ေတြးေတာမိေလသည္။ ေရကို ခြက္ျဖင့္ခပ္ေသာက္ၿပီးး ခပ္ေသာက္ထားေသာခြက္ကို ေရထဲျပန္ႏွစ္ခပ္ကာ ေနာက္တေယာက္က ေသာက္ေသာစနစ္သည္ ေရာဂါဘယ ထူေျပာလွေသာ ဒီေန႔ေခတ္ႀကီးတြင္ အႏၱရာယ္ကို ဖိတ္ေခၚေနသလိုမ်ား ျဖစ္ေန ေလမည္လားဟု ေတြးမိေလသည္။ ယေန႔ေခတ္ ဆင္းရဲသားလူတန္းစားအၾကားတြင္ ေရာဂါဘယမ်ားသည္ လြန္စြာထူေျပာ မ်ားျပားလာ ေသာေၾကာင့္ ထိုိသို႔ေတြးမိျခင္းျဖစ္သည္။ ေရာဂါေတြေပါမ်ားလိုက္ပုံမွာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ပေပ်ာက္ေရးအတြက္မ်ား ထိုေရာဂါေတြကို ျဖန္႔ထား သလားဟု ထင္ရေလာက္သည္။
မေတြ႔ရတာၾကာၿပီ ျဖစ္ေသာ အညာက မိတ္ေဆြတေယာက္သည္ ကူးစက္တတ္ေသာ အသည္းေရာင္ အသားဝါေရာဂါေၾကာင့္ ေဆးရုံ တက္ေနရသည္ကို မေန႔ကပဲ ကြ်န္ေတာ္သိခဲ့ရသည္။ ကြ်န္ေတာ့္ထက္ အသက္ငယ္ေသာ ႏွမဝမ္းကြဲတေယာက္သည္လည္း တီဘီေရာဂါေၾကာင့္ ကြယ္လြန္ခဲ့ေလျပီ။ ဘီပိုး၊ စီပိုး၊ တီဘီပိုးေတြသည္ ဆင္းရဲသားေတြကို ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိပ္စက္ကလူမင္းမူေနေလသည္။ ကြ်န္ေတာ္ ေမးျမန္းစုံစမ္းၾကည့္ေသာအခါ ဟိုတေယာက္လည္း ဘီပိုးေၾကာင့္၊ ဒီတေယာက္လည္း စီပိုးေၾကာင့္၊ ေနာက္တေယာက္လည္း တီဘီေၾကာင့္ ဟုဆိုကာ အသက္ဆုံးပါးကြယ္လြန္သြားၾကသူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားအေၾကာင္းကို ၾကားလာရသည္။ ဆင္းရဲသားမ်ားအတြက္ေတာ့ ထိုေရာဂါမ်ား သည္ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ထက္ ပိုဆိုးသည္ဟု ကြ်န္ေတာ္ ထင္သည္။ ဘီပိုး၊ စီပိုး၊ တီဘီပိုးတို႔သည္ ဆင္းရဲသားတို႔၏ ေသမင္းတမန္မ်ား ျဖစ္ေနၾကေလၿပီ။
ေဆးဝါးကုသစရိတ္တို႔မွာ မ်က္လုံးျပဴးစရာ ထိတ္လန္႔ေခ်ာက္ခ်ားစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ ေခါင္ခိုက္ေနေလသည္။ ဆင္းရဲ သားမ်ား အတြက္ဆိုလွ်င္ ဘီပိုး၊စီပိုး၊ တီဘီပိုးတို႔မွာ ကုမရႏိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ ခ်မ္းသာသူေတြက ဘန္ေကာက္သြားကုၾကၿပီး ေရာဂါေပ်ာက္ ကင္းသူေတြ ရွိၾကသည္။ ဆင္းရဲသားမ်ားမွာ အိပ္မက္ပင္ မမက္ႏိုင္ၾက။ ဘန္ေကာက္သြားျပီး ေဆးကုသရသည့္ ကုန္က်စရိတ္မွာ ဆင္းရဲသားေတြ ဘာမွမစားဘဲ တသက္လုံး ရသမွ်ဝင္ေငြကို စုထားလွ်င္ပင္ လုံေလာက္ႏိုင္လိမ့္မည္ မထင္။ အထူးကုေဆးရုံႀကီးမ်ား၏ ကုန္က် စရိတ္မွာလည္း ဆင္းရဲသားေတြအတြက္ေတာ့ အိမ္ေတြျခံေတြခ်ေရာင္းမွ တတ္ႏိုင္ေလာက္ၾကမည့္ ကုန္က်စရိတ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ လူအခ်ဳိ႕ က်ိက်ိတက္ခ်မ္းသာေနခ်ိန္တြင္ လူအခ်ဳိ႕ စုတ္ျပတ္သတ္ေနေအာင္ ဆင္းရဲမြဲေတေနၾကေလၿပီ။ ဆင္းရဲခ်မ္းသာကြာဟမႈသည္ မိုးႏွင့္ေျမလို အလွမ္းကြာေနေလၿပီ။ လူအခ်င္းခ်င္း အဆင့္အတန္း ကြဲျပားကြာဟျခားနားမႈမွာ စိတ္နာစရာေကာင္းသည္။ စက္ဆုပ္ ရြံရွာစရာလည္း ေကာင္း လွသည္။
အဆုိးခ်င္း ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္မည္ဆုိလွ်င္ မဆလေခတ္ကမွ အခမဲ့ေဆးကုသခြင့္ ရွိခဲ့ေသးသည္။ ခုေတာ့ ျပည္သူ႔ေဆးရုံမွာလည္း အား လုံးကိုယ္တိုင္ဝယ္ရသည္။ အားလုံးကိုယ္တိုင္ က်ခံၾကရသည္။ ဒီေန႔ေခတ္ႀကီးတြင္ ဘာကိုမွ အလကားမရေတာ့ေပ။ ပိုက္ဆံဆင္းရဲသူမ်ားမွာ ေဆးရုံေပၚတြင္ အလြန္မ်က္ႏွာငယ္ၾကရသည္။ ပိုက္ဆံမေပးႏိုင္လွ်င္ အေစာင့္ကလည္း ေငါက္သည္။ အလုပ္သမားကလည္း ေငါက္သည္။ သူနာျပဳႏွင့္ ဆရာဝန္မ်ားကား ဆိုဖြယ္မရွိေတာ့။ ဆရာဝန္မ်ားကား မိုးေပၚက က်လာေသာ လူတန္းစားတရပ္ႏွင့္တူသည္။ ဆရာဝန္ထဲက ၉၀ ရာႏႈန္းသည္ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ အထူးပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ သူတပါးထက္ အစစအရာရာသာလြန္သူမ်ားဟု အထင္ရွိတတ္ၾကသည္။ ဆင္းရဲသားမ်ားကို က်န္းမာေရး နားမလည္ရေကာင္းလား၊ ပညာဗဟုသုတနည္းရေကာင္းလားဟု အထင္အျမင္ေသးၾကသည္။ လူျမင္လွ်င္ ေငါက္ခ်င္ေနေသာ ဆရာဝန္ေတြက ခပ္မ်ားမ်ားျဖစ္သည္။ ဆင္းရဲသားမ်ားကလည္း ဆရာဝန္မ်ား သူနာျပဳမ်ားကို ကယ္တင္ရွင္မ်ားဟု သေဘာထားကာ ဘာေျပာေျပာ ဆရာ၊ ဆရာ ေခၚၿပီး မ်က္ႏွာငယ္ေလးေတြႏွင့္ ငုံ႔ခံၾကရသည္။ ရန္ကုန္ေဆးရုံႀကီးတြင္ ေဆးရုံဝန္ထမ္းမ်ား အေကာင္းဘက္သုိ႕ ျပဳျပင္လာသည္ၾကားလုိက္ရ ေသာ္လည္း တခုလုံးလကၡဏာႏွင့္ ေရရွည္လကၡဏာ မေဆာင္ေသးပါ။
ေဆးမကုႏိုင္၍ေသေသာသူမ်ားမွာ ဒီေန႔ေခတ္တြင္ အလြန္ပင္မ်ားျပားလာေနသည္။ ဘယ္သူမွ ေသေသခ်ာခ်ာ စာရင္းေကာက္ယူ ေလ့ လာထားတာမ်ဳိး မေတြ႔ရ။ အကယ္၍မ်ား လက္ေတြ႔က်က် စာရင္းေကာက္ယူ သုေတသနျပဳၾကည့္လွ်င္ အလြန္ေၾကာက္စရာေကာင္းသည့္ ရလဒ္မ်ဳိးထြက္ေပၚလာမည္မွာ ေသခ်ာလွပါသည္။
က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ စနစ္ႀကီးကား ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ပ်က္စီးေနေလၿပီ။
အထူးကုဆရာဝန္မ်ားမွာ ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၱေလးၿမဳိ႕ႀကီးမ်ားမွာသာ ေပါေပါမ်ားမ်ား ရွိၾကသည္။ အထူးကုဆရာဝန္ နည္းနည္းပါးပါး ရွိေသာ ၿမဳိ႕မွာလည္း တႏိုင္ငံလုံးတြင္ ဆယ္ၿမဳိ႕ထက္ပိုလိမ့္မည္မထင္။ က်န္ၿမဳိ႕မ်ားမွာ သာမန္ ဆရာဝန္မ်ားေလာက္သာ ရွိၾကသည္။ သာမန္ဆရာဝန္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္း အားမကိုးရ။ သာမန္ဆရာဝန္မ်ားထဲတြင္ အလြန္ပင္ မယုံၾကည္ထိုက္ေသာ ဆရာဝန္မ်ားစြာကို ယေန႔ေခတ္တြင္ ေတြ႔ျမင္ေနရေလသည္။ ရံဖန္ရံခါတြင္ က်န္းမာေရးလိုက္စားေသာ သာမန္ပညာတတ္တေယာက္ပင္ နားလည္ႏိုင္ေလာက္ေသာ အရာမ်ဳိးကို ႐ုိး႐ုိးဘြဲ႔ရဆရာဝန္မ်ားက နားမလည္ၾကသည္ကို စိတ္ပ်က္ေလာက္စရာၾကဳံေတြ႔ၾကရသည္။ ဆရာဝန္အဆုံးျဖတ္မွားၿပီး ေသဆုံးၾကေသာ လူနာမ်ားကို ယေန႔ေခတ္တြင္ ေတြ႔ျမင္ေနရသည္မွာလည္း မနည္းလွေတာ့ေလၿပီ။ ဤကား ပညာေရးစနစ္ပ်က္စီးလာျခင္း၏ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ဳိးရလဒ္ ျဖစ္သည္။ ၈၈ အေရးအခင္းမတိုင္ခင္က ဘြဲ႔ရေသာ ဆရာဝန္မ်ားမွာ သိပ္မဆိုးလွေသး။ ၈၈ ေနာက္ပိုင္းဘြဲ႔ရေသာ ဆရာဝန္မ်ားမွာ မယုံၾကည္ထိုက္ေသာသူမ်ား အမ်ားအျပားေပၚေပါက္လာသည္မွာ လူတိုင္းအသိပင္ ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မ်ားတြင္ ဆက္လက္ပညာသင္မည္ဆိုလွ်င္လည္း ထို ၈၈ ေနာက္ပိုင္း ဘြဲ႔ရဆရာဝန္မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳလက္ခံျခင္း မရွိၾကေတာ့။ ဆက္လက္ပညာသင္လိုလွ်င္ အနိမ့္ဆုံးအဆင့္ စာေမးပြဲ တခုခု ထပ္မံေျဖဆိုၿပီးမွသာ ဆက္လက္ပညာသင္ခြင့္ရၾကသည္။
ဆင္းရဲသားတို႔သည္ ေရာဂါတခုခုက်ေရာက္မွာကို စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကရသည္။ ေရာဂါႀကီး တခုခု က်ေရာက္သည္ႏွင့္ မြဲလွ်င္မြဲ၊ မမြဲလွ်င္ေသ ဖို႔သာ ရွိေတာ့သည္။ တခါတရံမြဲလည္းမြဲ ေသလည္းေသၾကရသည္။
ဆင္းရဲသားမ်ားသည္ ဆင္းရဲလြန္းေသာေၾကာင့္ သူတို႔ပတ္ဝန္းက်င္သည္လည္း အႏၱရာယ္ထူေျပာေသာ ပတ္ဝန္းက်င္မ်ား ျဖစ္ေနေလသည္။ သူတို႔ကို အႏၱရာယ္ရွိေသာ အရာမ်ားစြာက ဝန္းရံစုၿပဳံေနၾကေလသည္။ သူတို႔ေနထိုင္ေသာ ပတ္ဝန္းက်င္သည္လည္း အႏၱရာယ္ ျဖစ္သည္။ သူတို႔စားေသာ အစားအေသာက္သည္လည္း အႏၱရာယ္ျဖစ္သည္။
သူတို႔ရပ္ကြက္မ်ားတြင္ အမ်ားဆုံးေတြ႔ရေလ့ရွိေသာ ေရခ်မ္းစင္မ်ားသည္လည္း အခုအခါ ေႏြဦးက်က္သေရ ဟုတ္ႏိုင္ပါဦးေတာ့ မည္လားဟု ကြ်န္ေတာ္ အေတြးေပၚမိသည္။
စင္စစ္တြင္ကား ဆင္းရဲျခင္းကိုယ္၌သည္ပင္လည္း ေရာဂါတခုျဖစ္ေနေလသည္တကား။