(၁)
၁၉၄၈ ခု မတ္လ ၂၈ ရက္ေန႔မွာ ဖဆပလ အစိုးရက လက္နက္အားကိုးနဲ့ ရန္ကုန္ရွိ ဗမာျပည္ကြန္ျမူနစ္ပါတီဌာနခ်ုပ္ကို ၀ိုင္း၀န္းေခ်မွုန္းဖို႔ လုပ္ခဲ့တယ္။ ဒါဟာ ျပည္တြင္းစစ္ကို စတင္မီးေမြးလိုက္တာပဲ ျဖစ္တယ္။
အထက္ဗမာျပည္ဘက္မွာ ပါတီအေနနဲ႔ ျပန္ျပီးလက္နက္ကိုင္တိုက္မတိုက္ ဆံုးျဖတ္ဖို႔ အစည္းအေ၀းတခု လုပ္ခဲ့ရတယ္။ ေနရာက စစ္ကိုင္းတိုင္း မိုးစပ္ေတာင္ေျခရွိ ဘုန္းျကီးေက်ာင္းတေက်ာင္းမွာပါ။ ျပန္တိုက္ဖို့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္က်သြားတယ္။ အဲဒီမွာ ပထမဆံုး စာရင္းေပးတဲ့ တပ္သားက ၁၃ နွစ္အရြယ္ရွိ ဘုန္းျကီးေက်ာင္းသား ရဲေဘာ္ေမာင္ေလး ( ေနာင္ ရဲေဘာ္ေမာင္ကို) ပဲ။
(၂)
ရဲေဘာ္ေမာင္ေလးက စူးစူးစိုက္စိုက္ လုပ္တတ္တယ္။ ေလ့လာေရးေကာင္းတယ္။ မႏၱေလးတကၠသိုလ္မွာ ကိုစိုး၀င္းတို့နဲ့ ဆက္စပ္မိသြားျပီး သင့္သလို အေဆာင္ေတြ လွည့္ေနထိုင္ရင္း လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ခဲ့တယ္။ ေလ့လာေရးေကာင္းတဲ့သူျဖစ္လို႔ ဘုန္းျကီးေက်ာင္းသား ျဖစ္ေပမယ့္ ပညာရပ္ဆိုင္ရာေတြမွာ ေျပာနိုင္ဆိုနိုင္ေဆြးေနြးနိုင္တဲ့အဆင့္ ေရာက္သြားခဲ့တယ္။
(၃)
၁၉၈၇ ခုႏွစ္မွာ သူအေရွ့ေျမာက္တက္လာတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ လူထုအံုျကြမွုျကီးျဖစ္လာေတာ့ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းေတြလုပ္ဖို႔ မိမိတို့ ၂ ေယာက္လံုး ျပည္တြင္းဆင္းဖို့ ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္။ သူက ၾကိဳျပီးဆင္းရာမွာ က်ြန္ေတာ္ေနထိုင္စရာ ျပင္ထားဖို႔ တခ်က္ပါတယ္။
လုပ္ငန္းလုပ္ရင္း မိသြားခဲ့လ်ွင္
“ငါတို့ ကြန္ျမူနစ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ငါတို့ရဲေဘာ္ေတြကို ငါတို႔ ေဖာ္ထုတ္မေျပာနိုင္ဘူး။ ျကိုက္သလို လုပ္နိုင္တယ္”
…… လို႔ ရပ္တည္ဖို႔ သေဘာတူျကတယ္။
ဒါေပမဲ့ သူဆင္းသြားျပီး ဘာမွမၾကာဘူး ဒီဘက္မွာ ပုန္ကန္မွုေတြ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြ လိုက္ေျဖရွင္းရင္း အခ်ိန္ကုန္သြားတယ္။ မဆင္းျဖစ္တာမွာ သတင္းေပါက္သြားတာလည္း ပါတယ္။
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေျပာတဲ့အတိုင္းလုပ္ျပီး အသက္စြန္႔သြားတဲ့ ရဲေဘာ္ေမာင္ေလးရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ဟာ ဂုဏ္ေရာင္ေျပာင္ပါတယ္။ ကြန္ျမူနစ္ေကာင္း ပီသတယ္။
ရဲေဘာ္ေမာင္ေလးစိတ္ဓာတ္ အဖြဲ့အစည္းအတြင္း စိမ့္၀င္ပ်ံ့နွံ့ပါေစ။
ရဲေဘာ္ၾကင္ေမာင္
(၂၆၊ ၃၊ ၂၀၁၄)