စစ္ကိုင္း အလုပ္သမားသပိတ္အေရး ျပည္သူသို႔ အစီရင္ခံစာ အပုိင္း(၁)

By | May 30, 2016

နိဒါန္း

စစ္ကိုင္းျမိဳ႕ ပတၱျမားစက္မႈဇုံ Myanmar Veneer & Plywood Private Ltd; မွာ အလုပ္လုပ္တဲ့ ဆင္းရဲသား အလုပ္သမား ၁၆၁ ေယာက္ကို မတရား အလုပ္ျဖဳတ္၊ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ဟာ ထိုစက္ရုံတရုံႏွင့္သာမက တႏိုင္ငံလုံးက စက္မႈလုပ္ငန္း အလုပ္သမားမ်ား၏အနာဂတ္ႏွင့္ပါ သက္ဆိုင္ေပသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ စစ္ကိုင္း သစ္ေခ်ာထည္စက္ရုံ အလုပ္သမားမ်ား၏ ဘဝကိုသိရွိနားလည္ႏိုင္ရန္၊ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡ၏ အေၾကာင္းရင္းႏွင့္ ျဖစ္ေပၚလာပုံ အဆင့္ဆင့္ကို နားလည္ႏိုင္ရန္၊ အလုပ္သမားေတြကို မည္သူကမည္သို႔ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ကာ က်ဥ္းထဲၾကပ္ထဲေရာက္ေအာင္ ေခ်ာင္ပိတ္ပို႔ေဆာင္ခဲ့သည္ ဆိုေသာအခ်က္မ်ားကို သိရွိႏိုင္ရန္ အလုပ္သမား အေရးကို အနီးကပ္ေလ့လာေနသူ ရဲေဘာ္တဦးက အမ်ားျပည္သူသို႔ အစီရင္ခံတင္ျပအပ္ပါသည္။

အလုပ္ပတ္ဝန္းက်င္

MyanmarVeneer စက္ရုံသည္ သစ္ပါးလႊာႏွင့္ ခြဲသားမ်ား ထုတ္လုပ္ေသာ စက္ရုံျဖစ္သည္။ လုပ္ငန္းရွင္မွာ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ကာ ဗမာႏိုင္ငံသို႔ အရင္းအႏွီးေငြထုပ္ပိုက္ ေရာက္လာျပီး ဗမာႏိုင္ငံက သစ္ကိုသုံး၊ ဗမာႏိုင္ငံက အလုပ္သမားကိုခိုင္း၊ ဗမာႏိုင္ငံတြင္းမွာပင္ သစ္ပါးလႊာႏွင့္ ခြဲသားမ်ား ထုတ္လုပ္၍ ရန္ကုန္ရုံးခ်ဳပ္မွတဆင့္ အိႏၵိယသို႔ ျပန္လည္တင္ပို႔ေရာင္းခ်ေသာ ကုမၸဏီျဖစ္သည္။

စက္ရုံတြင္ သစ္သားလႊာေသာစက္၊ သစ္ပါးလႊာအေျခာက္ခံစက္၊ သစ္ခြဲစက္၊ အေျခာက္ခံစက္အတြက္ ေရေႏြးေငြ႔ထုတ္ေပးေသာ ဘြိဳင္လာ၊ ေမာ္ေတာ္ကား၊ ကရိန္းစေသာ စက္ယႏၱရားအမ်ဳိးမ်ဳိးကို အသုံးျပဳသည္။ သစ္ပါးလႊာ အရြက္ ငါးဆယ္လိပ္၊ အရြက္တရာလိပ္ အစရွိေသာ ပိႆာခ်ိန္ ၅၀-၆၀ ေလးလံသည့္ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုး မ်ားအား ပခုံးျဖင့္ ထမ္းပိုးရေသာ အလုပ္မ်ဳိးလည္း လုပ္ၾကရသည္။ အခ်ဳိ႕အလုပ္ဌာနမ်ားတြင္ သံေခ်ာင္းမ်ားကို ထမ္းပိုး၍ အျမင့္သို႔တင္ရေသာ အလုပ္မ်ဳိးလည္းရွိသည္။

စက္ရုံသည္ ၂၄ နာရီ မရပ္မနားလည္ပတ္ အလုပ္လုပ္ေသာစက္ရုံျဖစ္သည္။ စင္စစ္ ၂၄ နာရီ မနားတမ္း လည္ပတ္ေသာလုပ္ငန္းကို အလုပ္ဆိုင္း ၃ ဆိုင္းျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားသင့္သည္။ သို႔ေသာ္ စက္ရုံစတင္တည္ေထာင္ခ်ိန္မွစ၍ ယေန႔တိုင္ အလုပ္ဆိုင္း ၂ ဆိုင္းသာ ရွိခဲ့သည္။ ေန႔ဆိုင္းသည္ မနက္ ၇ နာရီမွ ည ၇ နာရီျဖစ္၍ ညဆိုင္းသည္ ည ၇ နာရီမွာ မနက္ ၇ နာရီျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အလုပ္သမားတေယာက္၏ တေန႔အလုပ္ခ်ိန္မွာ ၁၂ နာရီျဖစ္သည္။ ကမၻာတြင္ တေန႔အလုပ္ခ်ိန္ ၈ နာရီသတ္မွတ္ခဲ့သည္မွာ ၁၈၈၆ ခုႏွစ္ေမလ ၁ ရက္ ေမေဒးလႈပ္ရွားမႈၾကီး ျပီးစကတည္းက စတင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ယခုဆိုလွ်င္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၃၀ ေက်ာ္ခဲ့ေပျပီ။ ကမၻာတြင္ စံသတ္မွတ္ထားေသာ တပတ္အလုပ္ခ်ိန္မွာ ၃၅ နာရီျဖစ္သည္။ ယခု Myanmar Veneer ကုမၸဏီအလုပ္သမားမ်ားသည္ တေန႔ ၁၂ နာရီႏႈန္းျဖင့္ တပတ္လွ်င္ ၅ ရက္ခြဲ အလုပ္လုပ္ၾကရေသာေၾကာင့္ စုစုေပါင္း အလုပ္ခ်ိန္မွာ တပတ္လွ်င္ ၆၆ နာရီျဖစ္သည္။ ကမၻာ့အလုပ္သမားမ်ားထက္ ႏွစ္ဆနီးပါး အလုပ္လုပ္ေနၾကရသည္။ ပင္ပန္းေသာ ကာယအလုပ္ျဖစ္ျပီး အႏၱရာယ္ရွိေသာ စက္ယႏၱရားမ်ားအၾကားတြင္ အလုပ္လုပ္ေနရေသာ္လည္း ရသည့္လခမွာ ေယာက်္ား တဦးလွ်င္ ပ်မ္းမွ် က်ပ္တသိန္းႏွစ္ေသာင္း (၁၂၀၀၀၀ိ)၊ အမ်ဳိးသမီးတဦးလွ်င္ ပ်မ္းမွ် က်ပ္ကိုးေသာင္း (၉၀၀၀၀ိ) မွ်သာျဖစ္သည္။ ထိုက္သင့္ေသာ အခ်ိန္ပိုေၾကးမရရွိခဲ့ၾကေပ။ အခ်ိန္ပိုေၾကးကို ထိုက္သင့္ေသာ ႏႈန္းထားအတိုင္းရရွိေရး ေတာင္းဆိုမႈသည္ပင္ အလုပ္ရွင္အလုပ္သမား ပဋိပကၡ၏ အဓိကက်ေသာ အခ်က္တခ်က္ ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။

လုပ္သား ၃၀၀ ေက်ာ္ရွိသည့္အနက္ ၂၀၀ ေက်ာ္မွာ နယ္အလုပ္သမားျဖစ္ျပီး က်န္ ၁၀၀ ခန္႔ကသာ ေဒသခံလုပ္သားျဖစ္ၾကသည္။ နယ္အလုပ္သမားမ်ားသည္ အိမ္ငွားခ၊ မီးဖိုး၊ ေရဖိုးစသည္တို႔အတြက္ တလလွ်င္ က်ပ္သုံးေသာင္း (၃၀၀၀၀ိ) မွ် သုံးစြဲရသည္။ စားစရိတ္၊ အဝတ္အစားဖိုးႏွင့္ အျခားတကိုယ္ေရ အသုံးစရိတ္မ်ားကို ႏုတ္လိုက္ေသာအခါ နယ္ရွိမိသားစုအတြက္ ေငြျပန္ပို႔ရန္ပင္ ခက္ခဲရွားပါးလြန္းေသာ အေျခအေနျဖစ္သည္။ မိသားစုအတြက္ မေထာက္ပံ့ႏိုင္၊ ေငြေၾကးစုေဆာင္းျခင္းလည္း မလုပ္ႏိုင္ဘဲ ပင္ပင္ပန္းပန္း အလုပ္လုပ္ျပီး လူတကိုယ္စာ ထမင္းစားေလာက္ရုံသာဝင္ေငြရေသာ အလုပ္မွာ ထမင္းစားကြ်န္ခံ အလုပ္မ်ဳိးဟုသာ ေခၚဆိုထိုက္သည္။ အလုပ္သမားမ်ား အလုပ္လုပ္ေနၾကရသည္မွာ သူတို႔ဘဝအတြက္ မဟုတ္ဘဲ၊ အလုပ္ရွင္ၾကီးပြားခ်မ္းသာရုံသက္သက္အတြက္ပမာ ျဖစ္ေနသည္။ အလုပ္သမား၊ အလုပ္ရွင္ အက်ဳိးခံစားရပုံမွာ မမွ်တေခ်။

စီးပြားေရးသည္ အဓိကျပႆနာျဖစ္သည္။ ေလာက္ငထိုက္သင့္ေသာ ဝင္ေငြလစာ မရျခင္းသည္ ပဋိပကၡ၏ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္သည္။ စစ္ကိုင္း အလုပ္သမားျပႆနာသည္ ႏိုင္ငံျခားသားအရင္းရွင္ႏွင့္ ဆင္းရဲသား ဗမာအလုပ္သမားမ်ားၾကားတြင္ ျဖစ္ပြားေသာ လူတန္းစားပဋိပကၡျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာ အရင္းအႏွီးမ်ားကို ဆာေလာင္မြတ္သိပ္စြာ ဖိတ္ေခၚေနေသာဗမာႏိုင္ငံအတြက္ သိပ္မေဝးကြာလွေသာ အနာဂတ္၌ ထပ္မံတိုးပြား ေပၚေပါက္လာဖြယ္ရွိေသာ ပဋိပကၡမ်ား၏ ေရွ႕ေျပးလႈပ္ရွားမႈလည္း ျဖစ္ေပသည္။

ထိခိုက္ဒဏ္ရာရနစ္နာမႈမ်ား

Myanmar Veneer သစ္အေခ်ာထည္လုပ္ငန္းသည္ စက္မ်ားႏွင့္လုပ္ရေသာ လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။ လုပ္ငန္းခြင္လုံျခဳံေရးမွာလည္း ေပါ့ေလ်ာ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အလုပ္ခြင္အတြင္း၌ မထိခိုက္သင့္ဘဲ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရျခင္းမ်ဳိးမ်ား ရွိခဲ့သည္။

အလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္ ကိုခိုင္မင္းသည္ ဘြိဳင္လာတြင္ ပစၥည္းကိရိယာ တပ္ဆင္ရန္ ျငမ္းဆင္ အလုပ္လုပ္ေနရင္း အျမင့္မွ လိမ့္က်ျပီး မ်က္စိဒဏ္ရာရခဲ့သည္။ မ်က္စိဒဏ္ရာကို ေဆးကုသေပးေသာ္လည္း မ်က္စိမွာ မိေမြးတိုင္းဖေမြးတိုင္းအေကာင္းပတိျပန္မျဖစ္ခဲ့။

အလုပ္သမားကိုႏွင္းေအာင္သည္လည္း စက္ရုံဝင္းအတြင္းမွာပင္ လုပ္ငန္းက ကားႏွင့္တိုက္မိကာ လက္တြင္ ဒဏ္ရာရေသာေၾကာင့္ ေျခာက္ခ်က္ခ်ဳပ္ခဲ့ရသည္။ ကိုႏွင္းေအာင္သည္ ထိုဒဏ္ရာရျပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္မွ အလုပ္က ထြက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းသားကိုႏွင္းေအာင္ဟု အမ်ားေျပာေနၾကေသာ ထိုသူမွာ ထိုစက္ရုံမွ အလုပ္သမားေဟာင္းတေယာက္ပင္ျဖစ္သည္။

မသင္းသင္းဆိုသည့္ အလုပ္သမားမွာ စက္ဓားႏွင့္ ခုတ္မိေသာေၾကာင့္ လက္မတေခ်ာင္း လုံးဝျပတ္သြားခဲ့သည္။ ျပန္လည္အစားထိုးမရရွိႏိုင္ေတာ့ေသာ ဆုံးရွဳံးမႈျဖစ္သည္။

ေနာက္ထပ္အမ်ဳိးသမီးတေယာက္မွာ ကရိန္းစက္အသုံးျပဳ၍ သစ္တုံးလွိမ့္ေသာအခ်ိန္တြင္ သစ္တုံးၾကား ညႇပ္မိျပီးသားအိမ္ကြဲသြားခဲ့သည္။ စက္ရပ္ထားသည္ဟုထင္ျပီး သစ္လုံးၾကားသို႔ ထိုအမ်ဳိးသမီး ဝင္သြားခ်ိန္မွာပင္ စက္အသုံးျပဳေနေၾကာင္းကို အလုပ္ၾကပ္ႏိုင္ငံျခားသားက အဂၤလိပ္ဘာသာစကားျဖင့္ ေအာ္ဟစ္သတိေပးခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္စကား နားမလည္ေသာေၾကာင့္ ထိုအမ်ဳိးသမီး သစ္လုံးညပ္ခံလိုက္ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံျခားသား တိုက္ရိုက္အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို ပယ္ဖ်က္ေပးရန္ အလုပ္သမားမ်ားက ေတာင္းဆိုၾကသည္မွာ ထိုသို႔ေသာျဖစ္ရပ္မ်ဳိးလည္း ေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထိုအမ်ဳိးသမီး သားအိမ္ကြဲသည္ကို ေဆးကုသမႈခံယူခဲ့ေသာ္လည္း အလုပ္ဆက္လုပ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ မက်န္းမာေတာ့သည့္အတြက္ အလုပ္ထြက္ခဲ့ရသည္။ အလုပ္ဆုံးရွဳံးခဲ့ရသလို မိခင္ဘဝလည္းဆုံးရွဳံးခဲ့ရသည္။

ေနာက္ထပ္ အလုပ္သမားတေယာက္မွာလည္း ဒရိုင္ရာစက္ (အေျခာက္ခံစက္)၏ ဘတ္ၾကိဳးထဲ လက္ညပ္ပါသြားေသာေၾကာင့္ ေဆးရုံတက္ခဲ့ရသည္။

ထိုကဲ့သို႔ အလားတူအျဖစ္အပ်က္မ်ဳိးမ်ား ႏိုင္ငံျခားမွာသာျဖစ္ခဲ့မည္ဆိုလွ်င္ ထိုသူအားလုံးမွာ ေလ်ာ္ေၾကးေငြ ေဒၚလာသိန္းခ်ီရႏိုင္ေလာက္ေအာင္ နစ္နာခဲ့သူေတြခ်ည္းသာျဖစ္သည္။ လက္မ-ျပတ္သူ၊ သားအိမ္ကြဲသူတို႔မွာ ဘဝတသက္လုံးစာ ထိခိုက္နစ္နာ ဆုံးရွဳံးရသူမ်ားျဖစ္သည္။ ဗမာႏိုင္ငံတြင္းမွာ တရားစြဲလွ်င္ေတာင္ က်ပ္သိန္းရာဂဏန္း သို႔မဟုတ္ ဆယ္ဂဏန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေလ်ာ္ေၾကးရထိုက္သူေတြ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုထိခိုက္ဒဏ္ရာရသူအားလုံး တေယာက္မွ် ေလ်ာ္ေၾကးတျပားမွ မရခဲ့ၾက။

သမဂၢကို ပစ္မွတ္ထားျခင္း

Myanmar Veneer လုပ္ငန္းရွင္သည္ သမဂၢကို ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္ထိုးႏွက္ခဲ့သည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ သမဂၢအတြင္းေရးမွဴး ကိုေအးခ်မ္းကို အလုပ္ထုတ္ခဲ့သည္။ ထို ၂၀၁၅ အလုပ္ထုတ္မႈသည္ ဒုတိယအၾကိမ္ႏွင့္ အျပီးပိုင္ထုတ္ပယ္မႈျဖစ္သည္။ ထိုျဖစ္စဥ္မတိုင္ခင္ ယခင္တၾကိမ္ကလည္း ကိုေအးခ်မ္း သမဂၢအမႈေဆာင္ျဖစ္စဥ္က အလုပ္မွ ထုတ္ပယ္ခဲ့ဖူးသည္။ ထိုပထမအၾကိမ္ အလုပ္ျဖဳတ္ရျခင္း၏ တကယ့္အေၾကာင္းရင္းမွန္မွာ သူသည္ အလုပ္သမားသမဂၢေခါင္းေဆာင္တေယာက္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အလုပ္သမားမ်ား၏ စုစည္းညီညြတ္မႈကို ျဖိဳခြဲလိုျခင္းသည္ အဓိကအေၾကာင္းရင္းပင္။ သို႔ေသာ္ အလုပ္သမားသမဂၢကို ျဖိဳခြဲျခင္းသည္ ဥပေဒႏွင့္ ဆန္႔က်င္သည္။ အလုပ္သမားအဖြဲ႔အစည္း ဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၄ (ဃ) ႏွင့္ ပုဒ္မ၅၁ တို႔အရ ေထာင္ဒဏ္ တႏွစ္အထိ က်ေစႏိုင္ေသာ ျပစ္မႈျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အလုပ္သမားသမဂၢအမႈေဆာင္မ်ားကို ထုတ္ရန္ အလုပ္ရွင္သည္ အခြင့္အခါကို ေစာင့္ဆိုင္းျပီး အေၾကာင္းျပခ်က္ေကာင္းရေအာင္ ရွာေဖြေလသည္။ သူတို႔ျပေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္မွာ အလုပ္ထဲက အထက္ဆင့္ဝန္ထမ္းတေယာက္ႏွင့္ ရန္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ဟူေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းရွာအကြက္ဆင္ အလုပ္ျဖဳတ္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္ဟု အလုပ္သမားတို႔က ယုံၾကည္ေသာေၾကာင့္ ကန္႔ကြက္ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပခဲ့သည္။ ထိုသို႔ကန္႔ကြက္ ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပေသာအခါ ေနာက္ထပ္ အလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္တေယာက္ျဖစ္ေသာ ကိုခိုင္မင္းကိုပါ အလုပ္ထုတ္ခဲ့သည္။ အလုပ္သမားမ်ားဘက္က အလုပ္သမားသမဂၢ အမႈေဆာင္မ်ားကို အလုပ္ျပန္လည္ခန္႔ထားေရး အပါအဝင္ တျခားနစ္နာခ်က္မ်ားအတြက္ပါ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ထိုအမႈသည္ ျမိဳ႕နယ္ဖ်န္ေျဖညႇိႏိႈင္းေရးသို႔ ေရာက္ခဲ့သည္။ စစ္ကိုင္းတိုင္း ခုံသမာဓိအဖြဲ႔သို႔ ေရာက္ခဲ့သည္။ ေနာက္ဆုံး၌ အလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အလုပ္ျပန္ခန္႔ခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ အလုပ္ရွင္သည္ အလုပ္သမားသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးျဖစ္လာေသာ ကိုေအးခ်မ္းကို ေနာက္တၾကိမ္ ထပ္မံအျပစ္ရွာ အလုပ္ျဖဳတ္ခဲ့ျပန္သည္။ စက္ရုံတြင္ အလုပ္သမားမ်ား အလုပ္ဆင္း၊ အလုပ္ျပန္ခ်ိန္ကို မွတ္တမ္းတင္ေသာ လက္ေဗြစက္ပ်က္ေနေသာေၾကာင့္ လွ်ပ္စစ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပင္ဆင္ထိန္းသိမ္းေရးဌာန ဝန္ထမ္းျဖစ္ေသာ ကိုေအးခ်မ္းက ျဖဳတ္ျပင္ခဲ့သည္။ကိုေအးခ်မ္းျပင္ေသာအခ်ိန္မွာ ညဆိုင္း အလုပ္လုပ္ခ်ိန္တြင္ ျပင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေနာက္တေန႔မနက္တြင္ လက္ေဗြစက္ကိုထားေနက်ေနရာ၌ မေတြ႔ေသာေၾကာင့္ စက္ရုံတြင္ ျပႆနာတက္ေသာအခါ ကိုေအးခ်မ္းမွာ ရုံးတြင္မရွိ။ ကိုေအးခ်မ္းက “သူျဖဳတ္ျပင္ျပီး ေနရာတက်ျပန္တပ္ဆင္ဖို႔ေမ့ခဲ့ေၾကာင္း စက္ရုံဝန္းအတြင္းရွိ မီးစက္အဖုံးေပၚတြင္ တင္ခဲ့ေၾကာင္း” ရုံးသို႔ ဖုန္းဆက္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ လုပ္ငန္းရွင္က ကိုေအးခ်မ္းကို လက္ေဗြစက္ခိုးယူမႈႏွင့္စြပ္စြဲျပီး အလုပ္မွ ထုတ္ပယ္ခဲ့သည္။ ကိုေအးခ်မ္းက စက္ရုံမွ ထြက္ခြာအိမ္ျပန္သြားျပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း လက္ေဗြစက္မွာ စက္ရုံးဝင္း အတြင္းမွ တလက္မမွ်ျပင္ပသို႔ မေရာက္ခဲ့။ ဒါကိုသိလ်က္ႏွင့္ ခိုးမႈစြပ္စြဲအလုပ္ျဖဳတ္ျခင္းမွာ အလုပ္သမား သမဂၢကို အျငိဳးအေတးထားေသာ လုပ္ရပ္သာျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားသည္။ သို႔ေသာ္ ခုံသမာဓိေကာင္စီ ခုံအဖြဲ႔က ထိုအခ်က္ကို သူတို႔သုံးသပ္ခ်က္မ်ားတြင္ ထည့္သြင္းမေဖာ္ျပခဲ့ေခ်။ ေနာက္ဆုံးအလုပ္ျဖဳတ္ေသာ အသုတ္တြင္လည္း စက္ရုံတြင္းရွိ အလုပ္သမားသမဂၢႏွစ္ခုစလုံး၏ ဥကၠ႒မ်ား၊ အတြင္းေရးမွဴးမ်ား၊ ဘ႑ာေရးမွဴးမ်ား အားလုံး အလုပ္ျဖဳတ္ခံရသည့္အထဲတြင္ ပါဝင္ေၾကာင္း အလုပ္သမားမ်ားဘက္က တိုင္ၾကားခဲ့သည့္တိုင္ တိုင္းခုံသမာဓိ အဖြဲ႔က “အလုပ္သမားအဖြဲ႔အစည္းကို ျဖိဳခြဲရန္ၾကံစည္သည့္ အေထာက္အထားမေတြ႔ရ” ဟုဆုံးျဖတ္ခဲ့သည္။ ဗဟိုခုံသမာဓိေကာင္စီ ခုံအဖြဲ႔ကေတာ့ ထိုကိစၥကို သူတို႔ဆုံးျဖတ္ခြင့္မရွိဟု ျငင္းပယ္လက္ေရွာင္ခဲ့သည္။

တိုင္ေၾကးေတာင္းဆိုျခင္း

အလုပ္သမားမ်ားက သူတို႔လိုလားခ်က္မ်ားကို ေတာင္းဆိုခဲ့ရာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ စစ္ကိုင္းျမိဳ႕နယ္ ညႇိႏိႈင္းဖ်န္ေျဖေရးအဖြဲ႔ ေရွ႕ေမွာက္၌ အလုပ္ရွင္၊ အလုပ္သမား သေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။ ထိုသေဘာတူစာခ်ဳပ္တြင္ ထည့္သြင္းခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေသာ အခ်က္မ်ားမွာ ၁။ အိုဗာတိုင္ေၾကးကို အလုပ္သမား ဥပေဒႏွင့္အညီ အလုပ္ရွင္က ေပးေခ်သြားမည္။ ၂။ အလုပ္သမားမ်ား ေတာင္းဆိုသည့္ (စာတိုင္ေၾကး သို႔မဟုတ္ တိုင္ေၾကးဟုေခၚၾကသည့္) ရွားပါးစရိတ္၊ ရက္မွန္ေၾကး၊ ဖယ္ရီေၾကး၊ ႏွစ္တိုးေၾကး၊ ကြ်မ္းက်င္ေၾကး၊ ေနထိုင္မႈစရိတ္မ်ားကို အလုပ္ရွင္က ဇန္နဝါရီလ ေနာက္ဆုံးထား ညႇိႏိႈင္းျပီး ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ စတင္ ခံစားခြင့္ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးမည္။ (ယေန႔အခ်ိန္အထိ တၾကိမ္မွ်မရရွိခဲ့။) ၃။ ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းေနစဥ္ကာလအတြင္း အလုပ္ရွင္သတ္မွတ္ေပးေသာ အလုပ္ခ်ိန္အတိုင္း အလုပ္သမားမ်ားဘက္က အလုပ္ဆင္းသြားမည္။ ၄။ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုသေဘာတူျပီးခ်ိန္မွ စတင္ကာ ေနာက္ ၆ လ အတြင္းတြင္ ယခုသေဘာတူျပီး အခ်က္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ထပ္မံတိုးျမႇင့္ျပင္ဆင္ေတာင္းဆိုျခင္း မျပဳရ။ ၅။ အလုပ္သမားမ်ားဘက္က ေျခာက္လအတြင္း ကုန္ထုတ္လုပ္မႈတိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးရမည္။ ၆။ ယခုအျငင္းပြားခဲ့မႈႏွင့္ ဆက္စပ္အေၾကာင္းျပဳျပီး မည္သည့္ အလုပ္သမားကိုမွ် အလုပ္ရွင္က အလုပ္မထုတ္ပါဆိုေသာ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။ ထိုအခ်က္မ်ားအနက္ တိုင္ေၾကးမ်ားကို ညႇိႏိႈင္းျပီးေပးမည္ဆိုေသာ အခ်က္ႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ားကို အလုပ္မထုတ္ပါ ဆိုေသာအခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကို အလုပ္ရွင္ဘက္က ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်က္ႏွစ္ခ်က္ အေရးၾကီးပါသည္။ ထိုအခ်က္ႏွစ္ခ်က္မွာ ဤျပႆနာ၏ စနက္တံႏွစ္ေခ်ာင္း ျဖစ္သည္။ အလုပ္ရွင္က ထိုႏွစ္ခ်က္ကို ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ အလုပ္သမားသပိတ္မ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အလုပ္ရွင္ဘက္က ထိုသို႔ခ်ဳိးေဖာက္ေၾကာင္းကို ေနာက္ပိုင္းတြင္ထုတ္မည့္ ခုံသမာဓိေကာင္စီခုံအဖြဲ႔၏ သုံးသပ္ခ်က္၊ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားတြင္ လုံးဝေဖာ္ျပစဥ္းစားထားျခင္းမရွိေခ်။

တေက်ာ့ျပန္အျငင္းပြားမႈမွသည္ လုပ္ငန္းခြင္တြင္း အေျခအေနတင္းမာမႈသို႔

အလုပ္ရွင္သည္ ေပးထားေသာ ကတိက မတည္ခဲ့။ ဇန္နဝါရီလ ေရာက္သည့္တိုင္ အလုပ္သမားမ်ားက တိုင္ေၾကးသို႔မဟုတ္ စာတိုင္ေၾကးဟုေခၚသည့္ ရွားပါးစရိတ္၊ ရက္မွန္ေၾကး၊ ဖယ္ရီေၾကး၊ ႏွစ္တိုးေၾကး၊ ကြ်မ္းက်င္ေၾကး၊ ေနထိုင္စရိတ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ မညႇိႏိႈင္းခဲ့။ ေပးထားသည့္ ကတိအတိုင္း ညႇိႏိႈင္းစီစဥ္ေပးရန္ ဇန္နဝါရီလကုန္တြင္ အလုပ္သမားမ်ားက ျမိဳ႕နယ္ဖ်န္ေျဖညႇိႏိႈင္းေရး အဖြဲ႔သို႔ တိုင္ၾကားခဲ့သည္။ ဇန္နဝါရီလ ၂၉ ရက္တြင္ အလုပ္ရွင္ – အလုပ္သမား ေတြ႔ဆုံခဲ့ေသာ္လည္းအလုပ္ရွင္က မညႇိႏိႈင္းဘဲ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၀ ရက္ေန႔သို႔ ေျပာင္းေရႊ႔ခ်ိန္းဆိုခဲ့သည္။ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၀ ရက္ေရာက္ေသာအခါ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၅ ရက္သို႔ ထပ္မံေျပာင္းေရႊ႕ခ်ိန္းဆိုျပန္သည္။ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္မူ အလုပ္ရွင္ဘက္က ကမ္းလွမ္းခ်က္ထြက္ေပၚလာသည္။ အလုပ္သမားမ်ား လိုခ်င္သည့္ တိုင္ေၾကးတမ်ဳိး ၁ ေသာင္းကို သေဘာမတူႏိုင္။ ရက္မွန္ေၾကး ၅ ေထာင္ႏွင့္ က်န္ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားအတြက္ တမ်ဳိးတေထာင္ စုစုေပါင္း ၁ ေသာင္းပဲေပးမည္ဟု အလုပ္ရွင္ဘက္က ကမ္းလွမ္းသည္။ သို႔ေသာ္ မည္သို႔မွ် လက္ခံႏိုင္ဖြယ္မရွိသည့္ မတရားေသာ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို စည္းကမ္းခ်က္အျဖစ္ ျဖည့္စြက္ကန္႔သတ္ထားသည္။ ထိုစည္းကမ္းခ်က္မ်ားမွာ စည္းကမ္းခ်က္ ၁။ တေန႔ကို သစ္ပါးလႊာ အခ်ပ္ေရ ငါးေသာင္းျပည့္ေအာင္ ထုတ္ေပးရမည္။ ထိုအေရအတြက္ျပည့္မွ တိုင္ေၾကးတေသာင္းကိုလည္း ေပးႏိုင္မည္။ ဆိုးလွပါသည္။ အလုပ္သမားမ်ားကို တက်ပ္ပိုေပးျပီး ႏွစ္က်ပ္ဖိုးပိုခိုင္းေသာ အကြက္ျဖစ္သည္။ “မင္းကငါ့ကို ႏွစ္က်ပ္ဖိုး ပိုလုပ္ေပးရင္ မင္းကိုလုပ္ခ တက်ပ္တိုးေပးမယ္”ဟု ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္သည္။ ရက္စက္လွပါေပသည္။ ထို႔အျပင္ စည္းကမ္းခ်က္ ၂။ ႏိုင္ငံျခားသား တိုက္ရိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းသည္ ဥပေဒႏွင့္မညီေသာေၾကာင့္ ပယ္ဖ်က္ေပးရန္ေတာင္းဆိုထားေသာ အလုပ္သမားမ်ားဘက္က ေတာင္းဆိုခ်က္ကို ရုပ္သိမ္းေပးရမည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံသား အလုပ္ၾကပ္မ်ားကို ဆက္လက္ခန္႔ထားမည္။ စည္းကမ္းခ်က္ ၃။ ထိုအလုပ္ၾကပ္မ်ား၏ ခိုင္းေစမႈကို မနာခံလွ်င္ “ၾကည္ျဖဴစြာအလုပ္ထုတ္ခံရမည္” ဟုလည္း ျဖည့္စြက္စည္းကမ္းသတ္မွတ္ထားသည္။ ဤကား ေငြတေသာင္းရေရးအတြက္ ျပန္လည္ေပးဆပ္ရမည့္ ကတိကဝတ္မ်ား ျဖစ္သည္။ အလုပ္ရွင္သည္ အလုပ္သမားမ်ားကို ၾကံရိုးသဖြယ္ သေဘာထားကာ အခ်ဳိရည္မကုန္မခ်င္း စက္ထဲထည့္ၾကိတ္ေနသည္ႏွင့္ တူလွသည္။

အလုပ္သမား၏ ခြန္အားကို မတန္တဆ ညႇစ္ထုတ္ယူႏိုင္ရန္အတြက္ ကုန္ထြက္ရည္မွန္းခ်က္ (Target) ကို ျမင့္ျမင့္မားမား လ်ာထားထုတ္လုပ္ခိုင္းျခင္းသည္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခိုင္းေစမႈျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာဥပေဒမ်ားက ျပ႒ာန္းထားသည္။ စက္ပတၱားၾကိဳးေပၚတြင္ အလုပ္ကိုတင္ျပီး ပတၱားၾကိဳးလည္ပတ္ခ်ိန္အတြင္း ျပီးစီးေအာင္လုပ္ရန္ ခိုင္းေစမႈကို ကမၻာ့အလုပ္သမားမ်ားက အျပင္းအထန္ကန္႔ကြက္ခဲ့ခ်ိန္မွစ၍ ကုန္ထြက္ရည္မွန္းခ်က္ထား ခိုင္းေစျခင္း၊ ဖိအားေပးခိုင္းေစျခင္းမ်ားကို လူမဆန္ေသာ ႏွိပ္စက္ညႇင္းပန္းမႈ အမ်ဳိးအစားတြင္ ထည့္သြင္းသတ္မွတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဗမာျပည္တြင္ ထိုကဲ့သို႔ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ဳိးကို ကာကြယ္ေသာ ဥပေဒမရွိေပ။

အလုပ္ရွင္၏ အထက္ပါကမ္းလွမ္းခ်က္ကို အလုပ္သမားမ်ားဘက္က သေဘာမတူေသာအခါ အလုပ္ရွင္က ညႇိႏိႈင္းမႈကို မတ္လ ၄ ရက္ေန႔သို႔ ေနာက္တၾကိမ္ခ်ိန္းဆိုျပန္သည္။

ထိုကဲ့သို႔ အလုပ္ရွင္ဘက္က အၾကိမ္ၾကိမ္ေရႊ႕ေျပာင္းခ်ိန္းဆိုေနေသာ ကာလမ်ားအတြင္းတြင္ အလုပ္ရွင္သည္ အလုပ္ခြင္ စည္းကမ္းမ်ား တိုးျမႇင့္တင္းၾကပ္ခဲ့သည္။ ကြမ္းမစား၊ ေဆးလိပ္မေသာက္ရ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့သည္။ အလုပ္သမားမ်ား တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးမႈ မလုပ္ႏိုင္ရန္ တဌာနႏွင့္ တဌာန မသြားလာရ၊ မကူးသန္းရ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့သည္။ အဆိုးဆုံးကား အိမ္သာတက္ခ်ိန္ကိုပင္ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ အလုပ္သမားတေယာက္ တေန႔လွ်င္ ဘယ္ႏွၾကိမ္ အိမ္သာတက္သည္၊ ဘယ္ေလာက္ၾကာေအာင္ အိမ္သာတက္သည္ကို အိမ္သာေရွ႕တြင္ ႏိုင္ငံျခားသား ဆူပါဗိုက္ဇာက ေစာင့္ဆိုင္း မွတ္တမ္းတင္သည္။အမ်ဳိးသမီးအိမ္သာေရွ႕တြင္ပင္ ႏိုင္ငံျခားသား ေယာက်္ား ဆူပါဗိုက္ဇာက ေစာင့္ၾကည့္မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္။ အဆိုးဝါးဆုံး လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားအနက္မွ တခုျဖစ္သည္။ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရုံမ်ားတြင္ အိမ္သာတက္ျခင္းကို ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ျခင္းမွာ အဆိုးဝါးဆုံး လူ႔အခြင့္အေရးေဖာက္ဖ်က္မႈျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးသမားမ်ားက အၾကိမ္ၾကိမ္ကန္႔ကြက္ ေျပာဆိုခဲ့ၾကဖူးသည္။ ယခုလုပ္ရပ္ႏွင့္ ထပ္တူပင္ ျဖစ္သည္။

အလုပ္သမားမ်ားအား အလုပ္ရွင္က သတိေပးစာ၊ ႏို႔တစ္စာမ်ား ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ အီးစီစာခ်ဳပ္ဟု ေခၚေသာ အလုပ္ရွင္၊ အလုပ္သမား သေဘာတူစာခ်ဳပ္တြင္ အလုပ္ရွင္က သုံးၾကိမ္ႏို႔တစ္ထုတ္ျပီးလွ်င္ အလုပ္ထုတ္ႏိုင္သည္ဟု ထည့္သြင္းေရးဆြဲထားေသာေၾကာင့္ အီးစီစာခ်ဳပ္ကို လက္နက္သဖြယ္ အသုံးျပဳျပီး အလုပ္သမားမ်ားကို အလုပ္ထုတ္ႏိုင္ရန္ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ျခင္းျဖစ္သည္။ တိုင္ေၾကးကို သေဘာတူညီခ်က္ မရေအာင္ အခ်ိန္ဆြဲထားျပီး တျပိဳင္နက္တည္းတြင္ အျခားတဖက္မွ အလုပ္သမားမ်ားကို အလုပ္ျဖဳတ္ႏိုင္ရန္ စည္းကမ္းတင္းၾကပ္သတ္မွတ္ကာ ျပႆနာရွာျခင္းျဖစ္သည္။ အလုပ္ခြင္တြင္း အေျခအေနမွာ မည္မွ်တင္းမာခဲ့သနည္းဆိုေသာ္ ေက်ာက္ထုစခန္း၊ ေခြ်းတပ္စခန္းမ်ားတြင္ အလုပ္သမားမ်ားကို ရဲမ်ားေထာင္ဝါဒါမ်ားက လက္နက္ကိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခိုင္းေစေနသည့္ပမာ ျဖစ္လာသည္။

တိုင္ေၾကးရေရးအတြက္ ေနာက္ဆုံးအၾကိမ္ေဆြးေႏြးမႈႏွင့္ အလုပ္သမားသပိတ္

အလုပ္ခြင္တြင္း အေျခအေနတင္းမာလာျပီး ႏို႔တစ္စာေတြ တၾကိမ္ျပီးတၾကိမ္ ထုတ္ခဲ့သည္။ အလုပ္သမားမ်ားသည္ အိုဗာတိုင္ေၾကးလည္း မရေတာ့။ တိုင္ေၾကးမ်ားလည္း မရေသး။ အလုပ္ရွင္ဘက္က ကတိကဝတ္ဖ်က္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ အိပ္ေရးပ်က္ပင္ပန္းျပီး လူမႈေရး၊ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္သည့္ ညအလုပ္ဆိုင္းကို သာမန္ေန႔ဆိုင္းလုပ္ခေၾကးႏွင့္ မလုပ္ႏိုင္ဟုဆိုကာ အလုပ္သမားမ်ားက တဖန္ျပန္လည္ အၾကပ္ကိုင္ျပီး အလုပ္ႏွစ္ဆိုင္း ေပါင္းဆင္းခဲ့သည္။ ညဆိုင္းအလုပ္ကို ဖ်က္ခဲ့သည္။ ႏွစ္ဆိုင္းေပါင္းျပီး တရက္ႏွစ္ရက္ အလုပ္ဆင္းျပီးေနာက္ အလုပ္ရွင္က အလုပ္လုပ္ခြင့္မေပးဘဲ ရပ္ဆိုင္းထားခဲ့သည္။ အလုပ္သမားမ်ား အလုပ္မလုပ္ဘဲ ထိုင္ေနသည္ဟု ခုံသမာဓိေကာင္စီခုံအဖြဲ႔က သုံးသပ္ထားသည္မ်ားမွာ ခုံသမာဓိေကာင္စီက အလုပ္ရွင္ေျပာစကားသက္သက္ကိုသာ နားေထာင္သုံးသပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ အမွန္တကယ္ အလုပ္မလုပ္ျခင္းမွာ အလုပ္ရွင္က အလုပ္ခ်မေပးေသာေၾကာင့္ မလုပ္ရျခင္း ျဖစ္သည္။

ထိုသို႔ လုပ္ငန္းရပ္ဆိုင္းထားရသည္အထိ အေျခအေန တင္းမာလာေသာေၾကာင့္ ျမိဳ႕နယ္ညႇိႏိႈင္း ဖ်န္ေျဖေရးအဖြဲ႔ ေရွ႕ေမွာက္သို႔ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ ထပ္မံေတြ႔ဆုံခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ အလုပ္ရွင္က ထိုတၾကိမ္တြင္လည္း တိုင္ေၾကးႏွင့္ပတ္သက္၍ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မေပးေသးဘဲ အိႏၵိယတြင္ ေနထိုင္ေသာ အလုပ္ရွင္ဘက္မွ အေၾကာင္းျပန္ၾကားခ်က္ကို ထပ္မံေစာင့္ဆိုင္းေပးရန္ ေျပာခဲ့ျပန္သည္။ အလုပ္သမားမ်ားဘက္က ဆက္လက္မေစာင့္ဆိုင္းဘဲ သပိတ္ေမွာက္ခ်င္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ျမိဳ႕နယ္ဖ်န္ေျဖညႇိႏိႈင္းေရး အဖြဲ႔က “ဒီေလာက္ လနဲ႔ခ်ီေစာင့္လာျပီးမွ ေနာက္ထပ္ တပတ္ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ ေစာင့္လိုက္ပါကြာ”ဟု ဖ်န္ေျဖေသာေၾကာင့္ အလုပ္သမားမ်ားဘက္မွ စည္းကမ္းခ်က္ထားျပီး သေဘာတူေစာင့္ဆိုင္းခဲ့သည္။ အလုပ္သမားမ်ားဘက္က စည္းကမ္းခ်က္မွာ အလုပ္ရွင္မ်ား အလိုရွိသည့္အတိုင္း ညဆိုင္းျပန္ဆင္းေပးမည္၊ သို႔ေသာ္ အလုပ္ရွင္ဘက္က ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ေစာင့္ဆိုင္းေနသည့္ကာလအတြင္းတြင္ အလုပ္ရွင္ဘက္မွ ႏို႔တစ္သတိေပးခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ျခင္း မျပဳရ၊ ခံဝန္ခ်က္လက္မွတ္မထိုးခိုင္းရဟူေသာ ေတာင္းဆိုခ်က္ျဖစ္သည္။ အလုပ္ရွင္ဘက္က ထိုအခ်က္ကို ျမိဳ႕နယ္ဖ်န္ေျဖညႇိႏိႈင္းေရးအဖြဲ႔ေရွ႕တြင္ သေဘာတူခဲ့သည္။

ညႇိႏိႈင္းသူအလုပ္သမားမ်ား စက္ရုံျပန္ေရာက္ေသာအခါ စက္ရုံတြင္က်န္ခဲ့သည့္ အလုပ္သမားမ်ားကို စုေဝး၍ သူတို႔ထိုအခ်က္မ်ားကို သေဘာတူခဲ့ေၾကာင္း အလုပ္သမားမ်ားကို ျပန္ရွင္းျပခဲ့သည္။ ညဆိုင္းျပန္ဆင္းရန္ သေဘာတူခဲ့ေသာေၾကာင့္ က်န္အလုပ္သမားမ်ားလက္ခံလွ်င္ ျပန္စရန္ရွင္းျပခဲ့သည္။ က်န္အလုပ္သမားမ်ားက လက္ခံခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုအစည္းအေဝး ျပီးျပီးခ်င္းမွာပင္ စက္ရုံအတြင္း၌ ေနာက္ေနာင္ လူစုေဝးတိုင္ပင္လွ်င္ ခ်က္ခ်င္းအလုပ္ထုတ္မည္ဟူေသာ အလုပ္ရွင္၏ ေနာက္ဆုံးသတိေပးေၾကညာခ်က္ ထြက္ေပၚလာသည္။ အလုပ္သမားမ်ားက ဖ်န္ေျဖညႇိႏိႈင္းေရးအဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ဆီသို႔ ခ်က္ခ်င္းဖုန္းဆက္သည္။ “ႏို႔တစ္စာ မကပ္ဘူး၊ ခံဝန္လက္မွတ္ မထိုးခိုင္းဘူးလို႔ ျပီးခဲ့တဲ့နာရီပိုင္းအတြင္းကပဲ သေဘာတူခဲ့တယ္။ အခု ေနာက္ဆုံးအၾကိမ္ သတိေပးခ်က္ ကပ္တာဟာ ဘာသေဘာလဲ”ဟု အလုပ္သမားမ်ားက ေမးျမန္းခဲ့သည္။ ဖ်န္ေျဖညႇိႏိႈင္းေရး အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္က “စာထုတ္တာပဲကြာ၊ အသားပဲ့ပါတာမွတ္လို႔ ထားလိုက္ပါ” ဟုေျပာခဲ့သည္။ ထိုစကားအေရးၾကီးပါသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထိုႏို႔တစ္စာမ်ားေၾကာင့္ အသားတြင္မက၊ ဘဝပါ ပဲ့ခဲ့ရသည္ကို ျမင္ၾကရေတာ့မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္။

မတ္လ ၄ ရက္ကို အလုပ္သမားမ်ားဘက္က သည္းခံေစာင့္ဆိုင္းခဲ့ေသာ္လည္း ထိုသည္းခံစိတ္ရွည္ျခင္း၏ အက်ဳိးေက်းဇူးမွာ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၉ ရက္ တနင္းလာေန႔ မနက္ခင္းမွာပင္ ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ အလုပ္သမား ၁၂၈ ေယာက္ကို အလုပ္က ထုတ္ပယ္လိုက္ျပီဟူေသာ ေၾကညာခ်က္ ထြက္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။

အလုပ္သမားမ်ားတြင္ သပိတ္လက္နက္မွတပါး အျခားလုပ္စရာနည္းလမ္း မရွိေတာ့ေပ။ အစိုးရသစ္ ေပၚကာစ ကာလတြင္ သပိတ္ေမွာက္ရေကာင္းလားဟု အလုပ္သမားမ်ားကို အျပစ္တင္ေဝဖန္သူမ်ား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိၾကသည္။ ယခုတင္ျပခဲ့ေသာ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကိုၾကည့္လွ်င္ အလုပ္သမားမ်ား သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ရျခင္းမွာ မလႊဲမေရွာင္သာေသာေၾကာင့္ တျခားေရြးစရာလမ္း မရွိေတာ့ေသာေၾကာင့္ ဆိုေသာ အခ်က္ကို ရွင္းလင္းစြာျမင္ႏိုင္ျပီျဖစ္သည္။

အလုပ္သမားမ်ားသည္ စက္ရုံဂိတ္တံခါးတြင္ ဝါးလုံးခ်ည္ေႏွာင္ျပီး တာလပတ္စကို တဖက္ရပ္ဆြဲကာ သပိတ္စခန္းဖြင့္ခဲ့ၾကသည္။ ေနပူပူမိုးရြာရြာ ထိုေနရာမွာပင္စား၊ ထိုေနရာမွာပင္ ျဖစ္သလို အိပ္ခဲ့ၾကရသည္မွာ ရက္ေပါင္း ၆၀ ၾကာသည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ အတြင္း အပူဒဏ္ အျပင္းထန္ဆုံး အယ္လ္နီညိဳလိႈင္း ျဖတ္သန္းခ်ိန္တြင္ အလုပ္သမားမ်ားမွာ တာလပတ္စတခုတည္းကိုသာ အမိုးအကာလုပ္ေနထိုင္ခဲ့ရသည္။ အပူခ်ိန္ ၄၆ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ရွိေသာေၾကာင့္ လမ္းေပၚလူမထြက္ရဲေသာ အခ်ိန္မွာပင္ အလုပ္သမားမ်ား လမ္းေပၚတြင္ ထိုင္သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ၾကရသည္။ ထိုအခ်ိန္က အလုပ္သမားသပိတ္၏ ဆုိးဝါးခက္ခဲေသာ အေျခအေနမ်ားကို အမ်ားျပည္သူ မသိေသးေသာေၾကာင့္ လွဴသူတန္းသူလည္း မရွိခဲ့ၾက။ ထို႔ေၾကာင့္ အစားအေသာက္ကို အဟာရ မွ်တေအာင္ ဝဝလင္လင္ မစားခဲ့ၾကရ။ အိပ္ေကာင္းျခင္း မအိပ္ရ၊ စားေကာင္းျခင္း မစားရသည့္အျပင္ ရာသီဥတု ဒဏ္ကိုျပင္းထန္စြာခံစားခဲ့ၾကရေသာေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အလုပ္သမား အမ်ဳိးသမီး ေလးဦး မီးဖြားခဲ့ရာတြင္ ကေလးငယ္ ၃ ဦး ေသေၾကပ်က္စီးခဲ့ရသည္။ တဦးမွာ အျမႊာကေလးႏွစ္ဦး ေမြးဖြားျပီး ႏွစ္ဦးစလုံး အသက္ဆုံးရွဳံးခဲ့ရသည္။ အသက္မေသေသာ ကေလးမွာလည္း လမေစ့ဘဲ ေမြးဖြားေသာေၾကာင့္ မက်န္းမာခဲ့။ ယူကရိန္းတြင္ ပစ္အခ်ခံခဲ့ရေသာ ေလယာဥ္တြင္ ပါဝင္သည့္ ခရီးသည္မ်ားအတြက္ တေယာက္လွ်င္ ေလ်ာ္ေၾကးေငြ ေဒၚလာ ၇ သန္း ရလိုေၾကာင္း တရားစြဲဆိုေသာအမႈ ယခုေလာေလာဆယ္မွာပင္ ျဖစ္ပြားေနသည္။ ေသဆုံးခဲ့ရေသာ အလုပ္သမားတို႔၏ ကေလးငယ္မ်ား အသက္ကိုေရာ မည္မွ်တန္သည္ဟု ျပည္သူမ်ား ထင္ပါသနည္း။

ကံဆိုးမသြားရာ မိုးလိုက္လို႔ရြာဟူေသာ စာဆိုစကားမွန္ခဲ့သည္။ အလုပ္သမားမ်ား ဒုကၡၾကီးစြာေရာက္ ေနခ်ိန္တြင္ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္ကာ မိုးအၾကီးအက်ယ္ရြာခဲ့သည္။ ၾကက္ဥလုံးေလာက္ရွိေသာ မိုးသီးမ်ား က်ခဲ့သည္။ အမိုးအကာမရွိ ဟင္းလင္းျပင္တြင္ေနခဲ့ရေသာ အလုပ္သမားမ်ား ျပင္းထန္စြာ ဒဏ္ရာရခဲ့သည္။ မိန္းကေလးငယ္မ်ားသည္ လူမျပရဲေသာ ေနရာမ်ားမွာပင္ ဒဏ္ရာျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရခဲ့ၾကသည္။ မိန္းကေလး တေယာက္ကို ေဆးရုံတင္ခဲ့ရသည္။

အလုပ္ျဖဳတ္ခံရေသာ အလုပ္သမားမွာ ပထမ ၁၂၈ ေယာက္ရွိသည္။ အလုပ္ျဖဳတ္မခံရေသာ ေနာက္ထပ္ အလုပ္သမား ၃၃ ေယာက္ကပါ အတူတကြ ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။ ထို ၃၃ ေယာက္ကိုပါ အလုပ္ရွင္က အလုပ္မွ ထပ္မံထုတ္ပယ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ စုစုေပါင္း အလုပ္ျဖဳတ္ခံရေသာ အလုပ္သမားအေရ အတြက္မွာ ၁၆၁ ေယာက္ ျဖစ္သည္။

ဗမာႏိုင္ငံအလုပ္သမားလႈပ္ရွားမႈသမိုင္းတြင္ သမိုင္းဝင္မည့္ စစ္ကိုင္းအလုပ္သမားသပိတ္ၾကီး ျဖစ္ေပၚခဲ့ေလျပီ။ ထိုသမိုင္းဝင္ အျဖစ္အပ်က္ၾကီး ျဖစ္ေနစဥ္တြင္ က်န္သူအားလုံးသည္လည္း က်ရာေနရာမွ ကိုယ့္သမိုင္း ကိုယ္ေရးေနၾကသည့္အျဖစ္ကိုမူ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ပင္ သတိမမူမိခဲ့ၾကေခ်တကား။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)

(အေရးေတာ္ပံုဂ်ာနယ္ အတြဲ ၂ အမွတ္ ၅ တြင္ ေဖာ္ျပမည့္ ရဲေဘာ္တဦး၏ အစီရင္ခံစာ ျဖစ္ပါသည္။)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *